เทคนิคใหม่ปลุกอวัยวะหมูคืนชีพได้บางส่วน หลังตายไป 1 ชั่วโมง

วันที่ 6 สิงหาคม 2565 - 02:19 น.

เซลล์ในอวัยวะบางส่วนของหมูทดลอง ซึ่งถูกทำให้หัวใจหยุดเต้นไปแล้ว 1 ชั่วโมง สามารถกลับมาทำงานได้เกือบเป็นปกติเหมือนฟื้นคืนชีพ หลังทีมนักวิทยาศาสตร์จากมหาวิทยาลัยเยลของสหรัฐฯ ใช้เทคนิคใหม่ที่เรียกว่า “ออร์แกเน็กซ์” (OrganEx) อันเป็นความหวังในการกู้ชีพผู้ป่วยวิกฤต และเพิ่มโอกาสในการเปลี่ยนถ่ายอวัยวะ

ตามปกติแล้วเมื่อคนและสัตว์ตายลง เซลล์ของอวัยวะต่าง ๆ จะขาดออกซิเจนและสารอาหารที่จำเป็นไปหล่อเลี้ยง ทำให้อวัยวะทั้งหลายบวมพอง เส้นเลือดถูกทำลาย และเซลล์ร่างกายเริ่มตายตามกันไป

แต่ระบบออร์แกเน็กซ์ซึ่งพัฒนาจากความสำเร็จในการคืนชีพเซลล์สมองหมูเมื่อปี 2019 สามารถฟื้นการทำงานของเซลล์หัวใจ รวมทั้งเซลล์ตับและไตของหมู ให้กลับมาเกือบเป็นปกติเหมือนตอนมีชีวิตอยู่ได้นานถึงหลายชั่วโมง

รายงานวิจัยที่ตีพิมพ์ในวารสาร Nature ระบุว่า ระบบออร์แกเน็กซ์ใช้อุปกรณ์สูบฉีดเลือดสังเคราะห์เป็นจังหวะ เพื่อช่วยนำออกซิเจนไปสู่เซลล์ทั่วร่างกายหมู โดยเลือดสังเคราะห์นี้จะไม่แข็งตัวจนเป็นลิ่มเลือด จึงสามารถไหลเวียนผ่านจุดที่เส้นเลือดเสียหายได้ นอกจากนี้ยังใช้ส่วนผสมของสารประกอบ 13 ชนิด เข้าขัดขวางกระบวนการทางเคมีที่ทำให้เซลล์ตายและกดภูมิคุ้มกันไปด้วย

มีการทดลองใช้ระบบออร์แกเน็กซ์กับหมู 100 ตัว หลังพวกมันถูกวางยาสลบและทำให้หัวใจหยุดเต้นไปเป็นเวลา 1 ชั่วโมง ซึ่งเท่ากับว่าหมูได้ตายไปแล้วพักใหญ่ ก่อนจะถูกเชื่อมต่อเข้ากับระบบกู้ชีพดังกล่าวเป็นเวลาทั้งสิ้น 6 ชั่วโมง

เมื่อการทดลองเสร็จสิ้นลง ทีมวิจัยได้ผ่าดูอวัยวะภายในของหมูและพบว่า เซลล์บางส่วนฟื้นคืนชีพและอวัยวะภายใน เช่น หัวใจ ตับ และไต มีการทำงานบางอย่างกลับคืนมา โดยเฉพาะอย่างยิ่งกล้ามเนื้อหัวใจบางส่วนนั้นมีการหดตัว และมีความเคลื่อนไหวของคลื่นไฟฟ้าหัวใจด้วย

ทีมผู้วิจัยกล่าวชี้ว่า “ช่วงเวลาหลังความตายนั้น สิ่งต่าง ๆ ไม่ได้ตายสนิทอย่างที่เคยคิดกัน เราพบว่าสามารถกระตุ้นให้เซลล์ได้รับการซ่อมแซมในระดับโมเลกุล ซึ่งเท่ากับว่าเราเกลี้ยกล่อมโน้มน้าวไม่ให้มันตายจากไปได้”

รายงานวิจัยยังระบุว่า ชั่วขณะหนึ่งหมูที่ตายแล้วสามารถขยับเขยื้อนส่วนหัวและคอพร้อมกันได้ ซึ่งอาจเป็นสัญญาณแสดงถึงการทำงานของกล้ามเนื้อที่กลับคืนมา อย่างไรก็ตาม ทีมผู้วิจัยบอกว่าจะต้องมีการตรวจสอบเรื่องนี้อีกครั้ง เพราะเชื่อว่านี่ยังไม่ใช่การฟื้นคืนสติ หรือหมูที่ตายแล้วเกิดความรู้สึกนึกคิดกลับคืนมาแต่อย่างใด เนื่องจากไม่พบความเคลื่อนไหวของคลื่นไฟฟ้าในสมอง

ดร. สตีเฟน ลาแธม ผู้อำนวยการศูนย์สหวิทยาการเพื่อชีวจริยธรรมของมหาวิทยาลัยเยล บอกว่าจุดประสงค์พื้นฐานในการคิดค้นระบบออร์แกเน็กซ์นั้น ก็เพื่อที่จะเก็บรักษาอวัยวะของผู้บริจาคไว้สำหรับเปลี่ยนถ่ายแก่ผู้ป่วยได้นานขึ้น แต่ในอนาคตหากมีการพัฒนาที่ก้าวไกลยิ่งขึ้น ระบบนี้อาจใช้กู้ชีพผู้ป่วยที่เสียชีวิตไปไม่นานได้

ดร. แซม พาร์เนีย ผู้อำนวยการกลุ่มงานวิจัยด้านการกู้ชีพผู้ป่วยวิกฤตจากมหาวิทยาลัยนิวยอร์ก แสดงความเห็นในฐานะผู้เชี่ยวชาญที่ไม่ได้ร่วมวิจัยในครั้งนี้ว่า ผลงานการคิดค้นระบบออร์แกเน็กซ์นั้นโดดเด่นและมีความสำคัญมาก โดยอาจเป็นอุปกรณ์ช่วยซื้อเวลาให้หมอที่กำลังช่วยชีวิตคนไข้ขาดออกซิเจน เช่นคนที่หยุดหายใจและหัวใจหยุดเต้นไปเพราะจมน้ำหรือหัวใจวาย

…..

ข่าว บีบีซี ไทย ที่เผยแพร่ในเว็บไซต์ ประชาชาติธุรกิจ เป็นความร่วมมือของสององค์กรข่าว