ใครบงการสังหารลูกสาวนักปรัชญาหนุนปูติน

ชาวกรุงมอสโกตื่นขึ้นมาในเช้าวันจันทร์พร้อมกับหมอกควันที่แผ่ปกคลุมเมือง ซึ่งทางการระบุว่าเกิดจากไฟป่าในพื้นที่ใกล้เคียง ทว่าประเด็นสนทนาอันดำมืดไม่แพ้กันที่ชาวเมืองกำลังให้ความสนใจก็คือ ใครอยู่เบื้องหลังเหตุระเบิดรถยนต์ที่คร่าชีวิต น.ส.ดาเรีย ดูกินา ผู้สื่อข่าวชาตินิยมสุดโต่งวัย 29 ปี และเธอคือเป้าหมายที่แท้จริงของการลอบสังหารครั้งนี้หรือไม่

เหตุดังกล่าวเกิดขึ้นเมื่อคืนวันที่ 20 ส.ค.ที่ผ่านมา สื่อรัสเซียรายงานว่า น.ส. ดูกินา เป็นบุตรสาวของนายอเล็กซานเดอร์ ดูกิน นักปรัชญาการเมืองสุดโต่งซึ่งเดิมทีคือผู้ที่จะขึ้นรถยนต์คันเกิดเหตุ แต่เกิดเปลี่ยนใจในนาทีสุดท้าย จึงทำให้หลายฝ่ายคาดเดาว่าเขาอาจเป็นเป้าหมายที่แท้จริงของเหตุระเบิดครั้งนี้

นายดูกินคือบุคคลที่เป็นประเด็นถกเถียงในสังคมรัสเซีย เขาเป็นนักปรัชญายูเรเซียน (Eurasianism) ซึ่งเป็นปรัชญาการเมืองที่มองว่ารัสเซียเป็นศูนย์กลางของอาณาจักรใหม่ที่ก้าวขึ้นมาท้าทายแนวคิดเสรีประชาธิปไตยและวัฒนธรรมตะวันตก

ดาเรีย ดูกินา เป็นกระบอกเสียงสำคัญในการสนับสนุนการทำสงครามรุกรานยูเครน

ที่มาของภาพ, Reuters

ในอดีตปรัชญานี้เคยเป็นแนวคิดชายขอบ ทว่าได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นหลังจากรัสเซียแสดงจุดยืนที่แข็งกร้าวขึ้นในเวทีการเมืองโลก

แม้จะถูกมองว่าเป็นนักคิดคนสำคัญที่สนับสนุนประธานาธิบดีวลาดิเมียร์ ปูติน และการทำสงครามในยูเครน ทว่าเขากลับไม่เคยดำรงตำแหน่งอย่างเป็นทางการใด ๆ ในหน่วยงานรัฐ

เยแคเทอรีนา ชุลมาน นักวิเคราะห์การเมืองรัสเซีย ให้สัมภาษณ์กับ วิล เลอร์นอน ผู้สื่อข่าวบีบีซีว่า ทฤษฎีที่ว่านายดูกินเป็น “คนสนิทของปูติน” หรือ “มันสมองของปูติน” นั้นเป็นข้อมูลที่ผิด

“เขา [นายดูกิน] อาจมีอิทธิทางอ้อม เช่น สิ่งที่เขาเขียนอาจมีผลต่อ [ผู้คนในหน่วยข่าวกรอง]…แต่เขาไม่ได้มีอิทธิพลโดยตรงต่อกระบวนการตัดสินใจในเรื่องต่าง ๆ เลยแม้แต่น้อย” เธออธิบาย

อย่างไรก็ตาม นายดูกินได้แสดงออกอย่างชัดเจนว่าสนับสนุนการทำสงครามรุกรานยูเครน เช่นเดียวกับลูกสาวของเขา

หน่วยความมั่นคงกลางของรัสเซีย (The Federal Security Service หรือ FSB) ชี้ว่า เจ้าหน้าที่หน่วยข่าวกรองยูเครนอยู่เบื้องหลังเหตุระเบิดครั้งนี้ โดยแถลงการณ์ที่ FSB เผยแพร่เมื่อ 22 ส.ค.อ้างว่าผู้ก่อเหตุชาวยูเครนได้หลบหนีเข้าประเทศเอสโตเนียหลังลอบวางระเบิดรถของ น.ส. ดูกินา

ด้านที่ปรึกษาประนาธิบดียูเครนได้ออกมาปฏิเสธข้อกล่าวหาดังกล่าว

ภาพจากจุดเกิดเหตุระเบิดรถยนต์

ที่มาของภาพ, Reuters

เมื่อเช้าวันจันทร์ (22 ส.ค.) รายการ Time Will Tell ของสถานีโทรทัศน์ทางการรัสเซียได้จัดรายการไว้อาลัยต่อ น.ส. ดูกินา ซึ่งเป็นแขกประจำของรายการ

“เธอเสียชีวิตเพื่อแนวคิดเรื่อง ‘โลกรัสเซีย’” โอเลเซีย โลเซวา ผู้ดำเนินรายการกล่าว

ขณะที่แขกคนหนึ่งในรายการพูดเสริมว่า การลอบสังหารที่เกิดขึ้นจะนำไปสู่ “ความโกรธเกรี้ยวอย่างรุนแรง” จากนั้นก็แสดงรูปถ่ายที่ดูเหมือนลูกกระสุนปืนครกของกองกำลังฝ่ายสนับสนุนรัสเซียในยูเครน ที่มีข้อความเขียนว่า “กระสุนนี้เพื่อดาเรีย”

แขกร่วมรายการคนอื่น ๆ พูดอย่างดุดันว่า หากเป้าหมายในการสังหาร น.ส.ดูกินา คือเพื่อข่มขวัญรัสเซีย “มันจะส่งผลในทางตรงข้าม”

นางชุลมาน ผู้เชี่ยวชาญด้านการเมืองรัสเซียแสดงความคิดเห็นต่อเรื่องนี้ว่า กระแสความโกรธแค้นอย่างรุนแรงในหมู่ผู้สนับสนุนรัฐบาลรัสเซียต่อเหตุลอบสังหารที่เกิดขึ้นดูน่าสงสัยอยู่ไม่น้อย

“ปฏิกิริยาที่แสดงออกมา…รวดเร็วมาก ดูเหมือนกับพวกเขารออยู่แล้วว่าจะเกิดเรื่องนี้”

นักวิเคราะห์การเมืองรัสเซียรายนี้ชี้ว่า ไม่ว่าใครจะเป็นผู้ก่อเหตุ “การลอบสังหารครั้งนี้ อาจถูกใช้เป็นเครื่องมือจุดกระแสความโกรธแค้นในรัสเซีย เพื่อสร้างความชอบธรรมในการกระทำของรัฐบาลรัสเซีย”

สำหรับชาวรัสเซียทั่วไปมองว่าการสังหาร น.ส.ดูกินา ซึ่งไม่ใช่บุคคลที่ทรงอิทธิพล แทบจะไม่ส่งผลใด ๆ ในประเทศเลย

อย่างไรก็ตาม คนรัสเซียจำนวนไม่น้อยเริ่มรู้สึกกังวลเกี่ยวกับสถานการณ์ความปลอดภัยในประเทศ หลังจากในช่วงไม่กี่สัปดาห์ที่ผ่านมาได้เกิดเหตุระเบิดหลายครั้งตามฐานทัพทหารของรัสเซียในไครเมีย และตามภูมิภาคต่าง ๆ ที่อยู่ติดชายแดนยูเครน

ผลสำรวจความคิดเห็นบางสำนักบ่งชี้ว่า มีคนรัสเซียเพิ่มขึ้นที่รู้สึกกังวลว่า “ปฏิบัติการพิเศษทางทหาร” ของรัสเซียจะยืดเยื้อและต้องเผชิญกับความล้มเหลวในที่สุด

………

ข่าว บีบีซี ไทย ที่เผยแพร่ในเว็บไซต์ ประชาชาติธุรกิจ เป็นความร่วมมือของสององค์กรข่าว