งูตัวเมียมี “ปุ่มกระสัน” และอาจเล้าโลมแบบ “ฟอร์เพลย์” ก่อนผสมพันธุ์  

นักวิทยาศาสตร์ค้นพบว่า งู มีคลิตอริส หรือปุ่มกระสัน ถือเป็นการทำลายความเชื่อดั้งเดิมว่า งูเพศเมียไม่มีอวัยวะทางเพศ 

คลิตอริส หรือ ปุ่มกระสัน เป็นส่วนหนึ่งของอวัยวะเพศที่อยู่เหนือปากช่องคลอด โดยในมนุษย์นั้น จะเป็นตุ่มนูนวงรีเล็ก ๆ มักกระตุ้นอารมณ์ทางเพศเมื่อได้รับการสัมผัส

ผลการวิจัยที่ตีพิมพ์วันนี้ (14 ธ.ค.) ถือเป็นเอกสารวิชาการแรกที่อธิบายลักษณะทางกายวิภาคของอวัยวะเพศในตัวงูเพศเมีย

ในส่วนของงูเพศผู้นั้น นักวิทยาศาสตร์ได้ศึกษาอวัยวะเพศผู้ หรือ “องคชาตงู” (hemipenes) มานานหลายสิบปีแล้ว โดยมีลักษณะเป็นแท่งคู่ และงูบางสายพันธุ์จะมีปุ่มหนามอยู่บนอวัยวะเพศผู้ด้วย

แต่ในส่วนอวัยวะเพศของงูเพศเมียนั้น นักวิทยาศาสตร์ยอมรับว่า “มองข้ามมานาน เมื่อเทียบกับอวัยวะเพศของงูเพศผู้”

งูตัวเมียมีปุ่มกระสัน และอาจรู้สึกรื่นรมย์ทางเพศ
Getty Images งูตัวเมียมีปุ่มกระสัน และอาจรู้สึกรื่นรมย์ทางเพศ

อันที่จริง อวัยวะเพศของงูตัวเมีย ไม่ได้หายากอะไรเลย เพียงแต่นักวิทยาศาสตร์ไม่ได้ตั้งใจมองหาอย่างจริงจัง

การที่จนถึงตอนนี้ ยังไม่ค้นพบอวัยวะเพศของงูตัวเมีย ถือเป็นส่วนผสมของปัจจัยหลายอย่าง “ไม่ว่าจะเรื่องการมองว่าอวัยวะเพศหญิงเป็นเรื่องต้องห้าม นักวิทยาศาสตร์หาไม่เจอ หรือการที่คนเข้าใจผิดว่างูเป็นสัตว์ที่มีอวัยวะทั้งของเพศชายและหญิง หรือ อินเทอร์เซ็กส์” มีแกน โฟลเวลล์ นักศึกษาปริญญาเอก และหัวหน้าทีมวิจัยนี้ กล่าว

คลิตอริสของงู เป็นรูปหัวใจ
Latrobe University คลิตอริสของงู เป็นรูปหัวใจ

ผลงานวิจัยที่เธอร่วมจัดทำ ตีพิมพ์ในวารสาร Proceedings of the Royal Society B ในสัปดาห์นี้ มีเนื้อหาหลักคือการแสดงให้เห็นว่า คลิตอริส หรือปุ่มกระสันของงูเพศเมีย อยู่ที่บริเวณหางของมัน

ทีมวิจัยชี้ว่า งูมีคลิตอริสที่เด่นชัด 2 จุดด้วยกัน เรียกว่า เฮมิคลิตอเรส (hemiclitores) โดยคลิตอริสงู 2 จุดนี้ แยกออกจากกันด้วยเนื้อเยื่อ และซ่อนอยู่บริเวณส่วนล่างของหางงู โดยอวัยวะเพศเมียของงูนี้ ประกอบด้วยเส้นประสาท และเกล็ดเลือดแดง ซึ่งสอดคล้องกับลักษณะของเนื้อเยื่อที่ยุบพองได้

โฟลเวลล์ ระบุว่า เธอเริ่มมองหาอวัยวะเพศเมียของงู หลังได้อ่านงานวิจัยต่าง ๆ ซึ่งแทบไม่ระบุถึงอวัยวะเพศเมียของงูเลย ไม่มีข้อมูล หรือไม่ก็ระบุว่า อวัยวะเพศเมียสูญหายไปจากการวิวัฒนาการ ซึ่งเป็นสิ่งที่ “เธอยอมรับให้เชื่อไม่ได้”

“ฉันรู้ว่า สัตว์จำนวนมากมีคลิตอริส ไม่มีเหตุผลเลที่คลิตอริสจะไม่มีอยู่ในสัตว์ทุกสายพันธุ์” เธอกล่าว

“ฉันแค่ต้องมองหา มองดูว่ามันมีอยู่ไหม หรือถูกมองข้ามไป”

เธอเริ่มการตามหาคลิตอริสงู จากงูพิษที่ตายแล้ว และพบคลิตอริสจริง ๆ โดยมีลักษณะทางกายวิภาค เป็นรูปหัวใจ แทบจะในทันที โดยปุ่มกระสันของงู อยู่ใกล้กับต่อมกลิ่นของงู ที่ใช้ปล่อยสารเพื่อดึงดูดเพศผู้

เมื่อค้นพบคลิตอริสงูในงูที่ตายแล้วตัวแรก ทีมงานของเธอจึงเริ่มเสาะหาคลิตอริสในงูหลาย ๆ ชนิด โดยทำการผ่าสำรวจงู 9 สปีชีส์ รวมถึงงูหลามคาเพท งูพัฟฟ์แอดเดอร์ และงูมอคคาซินเม็กซิกัน โดยในงูแต่ละสปีชีส์จะมีคลิตอริสที่มีขนาดแตกต่างกัน แต่มีลักษณะเฉพาะที่คล้ายคลึงกัน

เปลี่ยนความเข้าใจทางเพศของงูใหม่

การค้นพบครั้งนี้ เปิดโอกาสให้เราทำความเข้าใจเกี่ยวกับเรื่องเพศของงูใหม่ รวมถึงความเข้าใจที่ว่า งูเพศเมียสามารถรับการกระตุ้นทางเพศ และมีความรื่นรมย์ทางเพศได้

เพราะจนถึงปัจจุบัน นักวิทยาศาสตร์เชื่อเพียงว่า เพศของงูนั้น “เป็นแค่เรื่องการเกี้ยวพาราสี และงูตัวผู้บีบบังคับเพศเมียให้ผสมพันธุ์” โฟลเวลล์ ระบุ พร้อมอธิบายว่า ความเข้าใจดังกล่าวมาจากการสังเกตการณ์พฤติกรรมทางเพศ โดยพบว่างูตัวผู้จะมีความก้าวร้าวมากกว่า ส่วนเพศเมียจะดู “สงบเงียบ”

“แต่การค้นพบคลิตอริสของงูตัวเมียนี้ เปิดโอกาสให้เรามองถึงพฤติการณ์ การยั่วยวนและการเร้าอารมณ์ของเพศเมีย เพื่อแสดงให้เห็นว่ามันสมยอมที่จะมีผสมพันธุ์กับตัวผู้”

นักวิทยาศาสตร์เคยเข้าใจว่างูเป็นสัตว์ อินเทอร์เซ็กส์
Getty Images นักวิทยาศาสตร์เคยเข้าใจว่างูเป็นสัตว์ อินเทอร์เซ็กส์

การค้นพบคลิตอริส ยังแสดงให้เห็นถึงความเป็นไปได้ว่า งูมีการประเล้าประโลมรัก หรือ “ฟอร์เพลย์” กันก่อนจะผสมพันธุ์ อาทิ งูเพศผู้เล้าโลมหาง หรือกอดรัดรอบหางของเพศเมีย ในจุดที่ตั้งของคลิตอริส

โฟลเวลล์ ระบุว่า ผู้คนในโลกวิทยาศาสตร์งู ให้การตอบรับการค้นพบของเธอค่อนข้างดี “พวกเขาค่อนข้างตกใจที่พลาดหรือมองข้ามเรื่องนี้มายาวนาน รวมถึงประหลาดใจมาก เพราะมันสมเหตุสมผลมากที่งูจะมีคลิตอริสด้วย

อย่างไรก็ดี เธอระบุว่า งูบางสายพันธุ์นั้นจะมีคลิตอริสที่เปราะบางและค่อนข้างเล็ก อาจเล็กเพียงไม่ถึง 1 มิลลิเมตรด้วยซ้ำ

แต่เดิมนั้น มีความเชื่อว่างูเพศเมียจะมีอวัยวะเพศแบบงูเพศผู้ แต่มีขนาดที่เล็กกว่า เหมือนกรณีของกิ้งก่ามอนิเตอร์ ดังนั้น ผลการศึกษาลักษณะอินเทอร์เซ็กส์ของงู นักวิทยาศาสตร์จึงเข้าใจผิด และกำหนดว่าองคชาตงูนั่นแหละที่เป็นคลิตอริส

……….

ข่าว บีบีซี ไทย ที่เผยแพร่ในเว็บไซต์ ประชาชาติธุรกิจ เป็นความร่วมมือของสององค์กรข่าว