กองกำลังพิทักษ์การปฏิวัติอิหร่าน อาจถูกอังกฤษและยุโรปประกาศให้เป็นองค์กรก่อการร้าย

ในเร็ว ๆ นี้ สหราชอาณาจักรและสหภาพยุโรปอาจประกาศให้ กองกำลังพิทักษ์การปฏิวัติอิหร่าน (Islamic Revolution Guard Corps – IRGC) เป็นองค์กรก่อการร้าย

กองกำลังพิทักษ์การปฏิวัติอิหร่านเป็นกองกำลังด้านทหาร การเมือง และเศรษฐกิจ ของรัฐซึ่งต่อสู้กับภัยคุกคามต่อคณะผู้ปกครองอิหร่าน

ทำไมต้องประกาศ

นายเจมส์ เคลเวอร์ลี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ สหราชอาณาจักร กำลังพิจารณาเรื่องนี้หลังการประหารชีวิตนายอาลีเรซา อัคบารี อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงกลาโหมของอิหร่านที่ย้ายถิ่นฐานมาสหราชอาณาจักรและได้สัญชาติอังกฤษ

นายเคลเวอร์ลี บอกว่า นายอัคบารีถูก “หลอก” ให้เดินทางกลับอิหร่านและถูกบังคับให้ต้องเข้าสู่กระบวนการทางกฎหมายที่ทำ “ตามอำเภอใจของคณะผู้ปกครอง”

ในเวลาต่อมา เขาถูกตัดสินว่าผิดฐานส่งข้อมูลลับให้หน่วยข่าวกรองของอังกฤษ แต่เขาให้การปฏิเสธโดยบอกว่าหน่วยข่าวกรองอิหร่านทรมานจนเขายอมรับสารภาพ

หน่วยข่าวกรองอังกฤษบอกอีกว่า หน่วยข่าวกรองอิหร่านยังตั้งเป้าจัดการบุคคลอีก 10 คนในสหราชอาณาจักรในปีที่ผ่านมา โดยในจำนวนนั้นมีนักข่าวอิหร่านด้วย

Alireza Akbari

Reuters
นายอาลีเรซา อัคบารี อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงกลาโหม โดนประหารชีวิตฐานส่งข้อมูลลับให้หน่วยข่าวกรองของอังกฤษ

อันนาเลนา แบร์บอก รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศเยอรมนี และนางเออร์ซูลา ฟอน เดอร์ เลเยน ประธานคณะกรรมาธิการยุโรป (อีซี) ร่วมกันเรียกร้องให้ชาติสมาชิกสหภาพยุโรปประกาศให้ IRGC เป็นองค์กรก่อการร้ายเช่นกัน

พวกเขายกตัวอย่างว่า IRGC มีบทบาทในการปราบปรามประชาชนในการประท้วงในช่วงที่ผ่านมาหลัง มาห์ซา อามินี หญิงสาววัย 22 ปี เสียชีวิตขณะที่ถูกควบคุมตัวโดยเจ้าหน้าที่อิหร่านซึ่งรู้จักกันในนาม “ตำรวจศีลธรรม”

ตอนนี้รัฐสภายุโรปได้ผ่านมติเห็นชอบให้จัดให้ IRGC เป็นองค์กรก่อการร้ายแล้ว ตอนนี้เหลือแค่ชาติสมาชิกสหภาพยุโรปต้องลงมติเห็นชอบ

สหรัฐอเมริกากำหนดให้กองกำลังดังกล่าวเป็นองค์กรก่อการร้ายตั้งแต่ปี 2019 เพราะพวกเขาให้การสนับสนุนกลุ่มติดอาวุธอย่างกลุ่มเฮซบอลเลาะห์

กองกำลังพิทักษ์การปฏิวัติอิหร่านคืออะไร

กองกำลังนี้ถูกก่อตั้งหลังการปฏิวัติอิสลามในอิหร่านเมื่อปี 1979 เพื่อทำหน้าที่ปกป้องระบอบการปกครองของผู้นำศาสนาอิสลามนิกายชีอะห์

ดร.ซานาม วิคัล จากสถาบันศึกษานโยบายต่างประเทศแชตธัม เฮาส์ (Chatham House) บอกว่าจากที่เคยเป็นแค่กองพันเดี่ยว ๆ ตอนนี้กองกำลังพิทักษ์การปฏิวัติอิหร่านได้ขยายเป็นองค์กรขนาดใหญ่

IRGC units fire Shahab-2 long-range ballistic missiles during an exercise in the desert near Qom on 2 November 2006

AFP

พวกเขามีกองกำลังทางบก เรือ และอากาศ เป็นของตัวเอง และก็เป็นผู้ดำเนินการโครงการด้านขีปนาวุธและอาวุธนิวเคลียร์ของอิหร่านด้วย

นอกจากนี้ กองกำลังพิทักษ์การปฏิวัติอิหร่านก็ยังได้สร้างเครือข่ายธุรกิจขนาดใหญ่ด้วย โดยเป็นเจ้าของธุกิจในภาคการกลาโหม วิศวกรรม และการก่อสร้าง และเชื่อกันว่าเป็นผู้ควบคุม 1 ใน 3 ของเศรษฐกิจอิหร่าน

ทำอะไรในอิหร่าน

กองกำลังพิทักษ์การปฏิวัติอิหร่านใช้กองกำลังต่อต้านบาซิจ (Basij Resistance Force) ในการดำเนินนโยบายด้านความมั่นคงของชาติ และเป็นกำลังหลักในการปราบปรามการประท้วงทั่วประเทศในช่วง 4 เดือนที่ผ่านมา

สำนักข่าวของนักกิจกรรมด้านสิทธิมนุษยชน (Human Rights Activists’ News Agency หรือ HRANA) ซึ่งอยู่ในสหรัฐฯ บอกว่า มีคนอย่างน้อย 522 รายที่ถูกสังหาร

ศ.มาร์ยัม อเล็มซาเดห์ จากมหาวิทยาลัยอ็อกซ์ฟอร์ด บอกว่า กองกำลังต่อต้านบาซิจทำการปราบปรามด้วยความรุนแรงอย่างไม่ยับยั้ง ทุบตีคนจนเสียชีวิต เธอบอกว่านั่นไม่เป็นประโยชน์ต่อรัฐบาลเพราะยิ่งทำให้คนออกมาประท้วงมากกว่าเดิม

Basij paramilitary volunteers on parade with motorcycles in Tehran, 2022

Reuters
กองกำลังต่อต้านบาซิจ (Basij Resistance Force)

ทำอะไรในต่างประเทศ

หน่วยรบพิเศษคุดส์ (Quds) เป็นกองกำลังสังกัด IRGC ที่เป็นที่รู้จักมากที่สุด พวกเขาจัดหาเงิน อาวุธ และการฝึกสอนให้กับกลุ่มติดอาวุธในตะวันออกกลางอย่างกลุ่มเฮซบอลเลาะห์ กลุ่มติดอาวุธที่นับถืออิสลามนิกายชีอะห์ในอิรัก และกองกำลังที่อยู่ฝ่ายรัฐบาลซีเรีย

ศ.อเล็มซาเดห์ บอกว่า หน่วยรบพิเศษคุดส์เข้าไปเสริมความแข็งแกร่งกองกำลังในประเทศที่อาจเปลี่ยนทิศทางเกมแย่งชิงอำนาจให้เป็นผลดีต่ออิหร่านได้ ด้าน ดร.วิคัล บอกว่า อิหร่านถือว่าสหรัฐฯ เป็นศัตรูที่ร้ายกาจที่สุดของพวกเขาและก็สนับสนุนกลุ่มต่าง ๆ ในการโจมตีสหรัฐฯ ในประเทศต่าง ๆ

Supporters of the Lebanese Shia Hezbollah movement hold a picture of Iran's Supreme Leader Ayatollah Ali Khamenei as they take part in a religious mourning procession in Beirut, on September 10, 2019

Getty Images

สหรัฐฯ เคยออกมากล่าวหาว่า หน่วยรบพิเศษคุดส์ หรือกองกำลังที่พวกเขาให้การสนับสนุน ได้สังหารทหารสหรัฐฯ หลายร้อยรายในอิรักและที่อื่น ๆ ในตะวันออกกลาง

จะเกิดอะไรขึ้นหากประกาศให้เป็นองค์กรก่อการร้าย

หากประกาศเช่นนั้น การเป็นสมาชิกกองกำลังนี้ หรือกลุ่มอื่น ๆ ที่สนับสนุนกองกำลังนี้ จะถือเป็นความผิด นอกจากนี้จะมีการอายัดทรัพย์สินของกองกำลังนี้ในประเทศนั้น ๆ ด้วย และประชาชนและบริษัทในประเทศนั้นจะไม่ได้รับอนุญาตให้ให้เงินสนับสนุนพวกเขาได้

ดร.วิคัล บอกว่าการมุ่งเป้าไปที่กองกำลังสังกัดกองกำลังพิทักษ์การปฏิวัติจะทำให้อิหร่านได้รับผลกระทบมาก เพราะพวกเขาพึ่งกองกำลังนี้เป็นอย่างมากในการปฏิบัติการทั้งในประเทศและต่างประเทศ

แต่เธอก็เตือนเช่นกันว่า อิหร่านก็อาจจะประกาศให้กองกำลังของสหราชอาณาจักรและประเทศสหภาพยุโรปเป็นองค์กรก่อการร้ายเหมือนกัน และพวกเขาก็จะตกเป็นเป้าในตะวันออกกลาง

อย่างไรก็ดี ศ.อเล็มซาเดห์ บอกว่ามาตรการนี้จะไม่ได้ส่งผลกระทบอะไรมากในเชิงปฏิบัติเพราะพวกเขาก็ปฏิบัติการได้อยู่แล้วทั้ง ๆ ที่อิหร่านโดนมาตรการคว่ำบาตรมากมาย

“โดยหลักแล้ว นี่จะเป็นการกระทำในเชิงสัญลักษณ์มากกว่า”

!function(s,e,n,c,r){if(r=s._ns_bbcws=s._ns_bbcws||r,s[r]||(s[r+”_d”]=s[r+”_d”]||[],s[r]=function(){s[r+”_d”].push(arguments)},s[r].sources=[]),c&&s[r].sources.indexOf(c)<0){var t=e.createElement(n);t.async=1,t.src=c;var a=e.getElementsByTagName(n)[0];a.parentNode.insertBefore(t,a),s[r].sources.push(c)}}(window,document,”script”,”https://news.files.bbci.co.uk/ws/partner-analytics/js/fullTracker.min.js”,”s_bbcws”);s_bbcws(‘syndSource’,’ISAPI’);s_bbcws(‘orgUnit’,’ws’);s_bbcws(‘platform’,’partner’);s_bbcws(‘partner’,’prachachat’);s_bbcws(‘producer’,’thai’);s_bbcws(‘language’,’th’);s_bbcws(‘setStory’, {‘origin’: ‘cps’,’guid’: ‘fbc1dbab-1ec1-444c-9ae5-cab49f0b7deb’,’assetType’: ‘STY’,’pageCounter’: ‘thai.international.story.64349098.page’,’title’: ‘กองกำลังพิทักษ์การปฏิวัติอิหร่านอาจถูกอังกฤษและยุโรปประกาศให้เป็นองค์กรก่อการร้าย’,’published’: ‘2023-01-21T00:08:21Z’,’updated’: ‘2023-01-21T00:08:21Z’});s_bbcws(‘track’,’pageView’);