อนุภาคนาโนพลาสติกทำลายอวัยวะสำคัญของตัวอ่อนไก่

Getty Images

มลภาวะจากอนุภาคพลาสติกที่แผ่ขยายไปจนทั่วทุกมุมโลกแล้วนั้น แม้เราจะยังไม่ทราบว่ามันส่งผลเสียต่อสุขภาพและร่างกายของคนเราอย่างไรบ้าง แต่งานวิจัยใหม่ ๆ เริ่มชี้ให้เห็นแล้วว่า อนุภาคขนาดเล็กจิ๋วอย่างไมโครพลาสติกหรือนาโนพลาสติก สามารถก่อโรคในระบบทางเดินอาหารและขัดขวางการเจริญเติบโตของตัวอ่อนในสัตว์ทดลองได้

ล่าสุดทีมนักวิทยาศาสตร์จากสถาบันชีววิทยาแห่งมหาวิทยาลัยเลเดนของเนเธอร์แลนด์ พบว่าอนุภาคที่เล็กระดับนาโนซึ่งมาจากพลาสติกชนิดโพลีสไตรีน (polystyrene) ทำให้ตัวอ่อนของไก่ได้รับความเสียหายที่อวัยวะสำคัญต่าง ๆ ซึ่งกำลังเจริญเติบโต ไม่ว่าจะเป็นหัวใจ หลอดเลือด ดวงตา ใบหน้า หรือระบบประสาท

รายงานของผลการศึกษาดังกล่าวซึ่งตีพิมพ์ในวารสาร Environment International ระบุว่ามีการทดลองให้ตัวอ่อนของไก่ได้รับอนุภาคพลาสติกความเข้มข้นสูง ในระดับที่ยังไม่เคยพบในสิ่งมีชีวิตทั่วไปมาก่อน เพื่อให้ทราบถึงผลกระทบที่มีความเป็นไปได้ในขั้นรุนแรงที่สุดจากการปนเปื้อนของมลภาวะพลาสติก

ทีมผู้วิจัยพบว่า อนุภาคนาโนพลาสติกที่เล็กจิ๋วประมาณ 25 นาโนเมตร เข้าไปแปะติดอยู่กับเซลล์ต้นกำเนิดหรือสเต็มเซลล์ที่เรียกว่า neural crest cell ซึ่งพบในตัวอ่อนระยะแรกของสัตว์มีกระดูกสันหลังทุกชนิด ทำให้เซลล์ดังกล่าวไม่อาจเติบโตและเคลื่อนย้ายจากบริเวณกระดูกสันหลังไปช่วยพัฒนาอวัยวะส่วนต่าง ๆ ของตัวอ่อนได้

ทีมผู้วิจัยสันนิษฐานว่า การที่อนุภาคนาโนพลาสติกแปะติดอยู่กับสเต็มเซลล์ชนิดดังกล่าว ซึ่งมักจะมีพื้นผิวเหนียวเหนอะเป็นพิเศษ ทำให้สเต็มเซลล์ตายลงและส่งผลรบกวนขัดขวางการพัฒนาอวัยวะสำคัญต่าง ๆ อีกทอดหนึ่ง

รูปถุงพลาสติก

Getty Images

กระบวนการทำลายอวัยวะของตัวอ่อนนี้ เทียบได้กับการนวดแป้งทำขนมอบ ซึ่งจะต้องโรยผงแป้งลงบนก้อนแป้งที่นวดแล้วเพื่อไม่ให้เหนียวติดมือและติดภาชนะ ซึ่งในกรณีนี้อนุภาคนาโนพลาสติกเปรียบได้กับผงแป้ง เพราะทำให้สเต็มเซลล์ไม่อาจแปะติดกันและก่อตัวเป็นอวัยวะใหม่ได้นั่นเอง

ปัจจุบันเราพบการปนเปื้อนของอนุภาคพลาสติกในสถานที่ทุกแห่งบนโลก ไม่ว่าจะเป็นยอดเขาเอเวอเรสต์ ทวีปแอนตาร์กติกา หรือแม้กระทั่งภายในร่างกายของมนุษย์ โดยอนุภาคที่มีขนาดเล็กจิ๋วเป็นพิเศษอย่างนาโนพลาสติกนั้น สามารถแพร่ผ่านเนื้อเยื่อที่เป็นแนวกั้นระหว่างหลอดเลือดและเซลล์สมอง (blood-brain barrier) ได้อย่างง่ายดาย

เมื่อช่วงต้นเดือนมี.ค. ที่ผ่านมา ทีมนักวิทยาศาสตร์อังกฤษค้นพบอาการของโรคชนิดใหม่ในนกทะเล โดยพวกเขาเรียกชื่อความผิดปกติของทางเดินอาหารนี้ว่า plasticosis เนื่องจากอนุภาคพลาสติกที่นกกินเข้าไปได้ขัดขวางการดูดซึมสารอาหารสำคัญ จนทำให้พวกมันมีสุขภาพไม่แข็งแรงและเจริญเติบโตได้ไม่ดีนัก

หมายเหตุ : ข่าว บีบีซีไทย ที่เผยแพร่ในเว็บไซต์ประชาชาติธุรกิจ เป็นความร่วมมือของสององค์กรข่าว