รัสเซีย ยูเครน : ส่องสมรภูมิ โดรน ทั้งสองฝ่ายใช้ยานอะไรรบกัน

วันที่ 26 กรกฎาคม 2565 - 09:11 น.

โดรนนับพันลำถูกใช้ในสงครามยูเครน ทั้งเพื่อระบุตำแหน่งศัตรู ปล่อยขีปนาวุธ และการโจมตีโดยตรง

ทั้งรัสเซียและยูเครนต่างก็ใช้โดรนทางการทหารที่ถูกสร้างขึ้นมาเพื่อวัตถุประสงค์เฉพาะ และโดรนที่ซื้อหาได้ทั่วไป

ทหารชาวยูเครนสวมอุปกรณ์เพื่อเตรียมบินโดรน

ยูเครนและรัสเซียมีโดรนอะไรบ้าง

ไบรักตาร์ ทีบีสอง คือโดรนทางการทหารของยูเครนที่พัฒนาขึ้นโดยตุรกี มันมีขนาดใกล้เคียงกับเครื่องบินขนาดเล็ก มีกล้องติดไว้พร้อม และรองรับการติดระเบิดนำวิถีด้วยเลเซอร์

ณ ช่วงเริ่มต้นของสงคราม ยูเครนมีฝูงโดรนจำนวน “น้อยกว่า 50 ลำ” ดร.แจ๊ค วัตลิง จากสถาบันเพื่อการกลาโหมและความมั่นคงศึกษา กล่าว

ขณะที่รัสเซียใช้โดรน “ที่มีขนาดเล็กและธรรมดากว่า” อย่างออร์ลาน-สิบ (Orlan-10) เขาเสริม

“รัสเซียเริ่มต้นสงครามด้วยการมีโดรนเหล่านั้นนับพัน ๆ ลำ และน่าจะเหลือตอนนี้อีก 200-300 ลำ” โดรนเหล่านี้มีกล้องติดพร้อมและสามารถปล่อยขีปนาวุธได้

โดรนทหารมีประสิทธิภาพแค่ไหน

โดรนจากทั้งสองฝั่งมีประสิทธิภาพสูงที่สุดในการใช้หาเป้าหมายฝ่ายตรงข้าม และใช้เพื่อเป็นเครื่องมือช่วยในการโจมตีศัตรู

“กองทัพรัสเซียสามารถนำปืนของพวกเข้ามาเล็งศัตรูได้ภายใน้เวลาเพียง 3-5 นาที่เท่านั้น หลังจากที่โดรนออร์แลน-สิบ ระบุตัวเป้าหมายได้” ดร.วัตลิง กล่าว หากปราศจากเทคโนโลยีโดรนนี้ การโจมตีครั้งหนึ่งอาจต้องใช้เวลามากถึง 20-30 นาที เขาอธิบาย

ดร.มาร์ตินา ไมรอน นักวิจัยด้านความมั่นคงจากวิทยาลัยคิงส์คอลเลจลอนดอน กล่าวว่า โดรนเหล่านี้ช่วยให้ยูเครนสามารถขยายศักยภาพในการต่อสู้ของตัวเองออกไปได้

“ถ้าคุณต้องการะบุตำแหน่งของศัตรู ในอดีตคุณต้องส่งกองกำลังพิเศษออกไป และคุณอาจจะสูญเสียกองกำลังส่วนหนึ่งไป” เธอกกล่าว “ตอนนี้คุณเสี่ยงก็แค่เสียโดรนไป”

ในช่วงสองถึงสามสัปดาห์แรกของสงคราม โดรนไบรักตาร์ของยูเครนได้รับคำชื่นชมอย่างมาก

“พวกมัน[โดรน]สามารถจู่โจมคลังเก็บอาวุธ และเป็นส่วนหนึ่งในการจมเรือรบมอสควา” ดร.ไมรอน กล่าว

อย่างไรก็ดี โดรนไบรักตาถูกระบบป้องกันจากกองทัพอากาศรัสเซียทำลายไปเป็นจำนวนมาก

“พวกมันมีขนาดใหญ่ ค่อนข้างช้า และบินบนเพดานความสูงระดับกลางเท่านั้น นั่นทำให้เป็นเรื่องง่ายที่มันจะถูกยิงตก” ดร.วัตลิง กล่าว

โดรนพาณิชย์ถูกใช้มากแค่ไหน

โดรนทางการทหารมีราคาแพง ไบรักตาร์ ทีบีสอง หนึ่งลำมีมูลค่าราว 1.7 ล้านปอนด์ (ราว 75 ล้านบาท)

ด้วยเหตุนี้ กองทัพของทั้งสองฝั่ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับยูเครน จึงเปลี่ยนมาใช้โดรนพาณิชย์ที่มีขนาดเล็กลง เช่น โดรนดีเจไอ มาวิก สาม ซึ่งมีราคาซื้อขายที่ 1,700 ปอนด์ (ราว 75,000 บาท)

บริษัทผู้ผลิตโดรนสัญชาติยูเครนแห่งหนึ่งออกมาประเมินว่าประเทศน่าจะมีโดรนราว 6,000 ลำ ทว่าบีบีซีไม่สามารถยืนยันตัวเลขดังกล่าวได้

โดรนพาณิชย์สามารถนำมาติดระเบิดขนาดเล็กได้เช่นเดียวกัน

อย่างไรก็ดี พวกมันถูกใช้โดยส่วนใหญ่เพื่อการระบุตำแหน่งศัตรูและการโจมตีโดยตรง

“ยูเครนไม่ได้มีชีปนาวุธเท่ารัสเซีย” ดร.ไมรอน กล่าว “การมีหูมีตาอยู่บนอากาศเพื่อช่วยระบุศัตรูและการโจมตีโดยตรงหมายความว่าพวกเขาสามารถใช้งานยุทโธปกรณ์ที่มีอยู่ได้คุ้มค่าขึ้น”

ทั้งนี้ โดรนพาณิชย์มีประสิทธิภาพน้อยกว่าโดรนทางการทหารมาก

ระยะบินไกลสุดของโดรนจีเจไอ มาวิก อยู่ที่เพียง 30 กม. และสามารถบินได้เพียง 46 นาที เท่านั้น

โดรนที่มีขนาดเล็กและถูกกว่านี้ ก็จะบินได้ในระยะเวลาและระยะทางที่น้อยลง

แต่ละฝ่ายป้องกันตัวเองจากโดรนอย่างไร

ดร.ไมรอน ชี้ว่ารัสเซียใช้ระบบเรดาร์เพื่อป้องกันโดรนทางการทหาร และใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์อื่น ๆ เพื่อป้องกันโดรนพาณิชย์

“กองทัพรัสเซียมีปืนสตูเปอร์ ซึ่งสามารถยิงเคลื่อนแม่เหล็กไฟฟ้าแบบทวีกำลัง [electromagnetic pulses] ได้” เธอกล่าว ความสามารถนี้ทำให้โดรนพาณิชย์ไม่สามรถใช้จีพีเอสเพื่อระบุเส้นทางได้

กองทัพรัสเซียยังใช้ระบบตรวจจับการสื่อสารระหว่างโดรนกับรีโมตคอนโทรล ของโดรนอัตโนมัติเพื่อระบุตำแหน่งของโดรนและแทรกแซงการสื่อสารระหว่างตัวโดรนและผู้บังคับโดรน

พวกเขาสามารถทำให้โดรนดังกล่าวตกหรือบินกลับไปยังฐานได้ พวกเขายังสามารถทำให้โดรนเหล่านี้หยุดส่งข้อมูลกลับไปยังผู้บังคับโดรนเช่นเดียวกัน

ตามข้อมูลจากสถาบันเพื่อการกลาโหมและความมั่นคงศึกษา โดรนทั่วไปของยูเครนมีอายุการใช้งานไม่เกิน 1 สัปดาห์

ใครเป็นผู้จำหน่าย/จัดหาโดรน

ตามข้อมูลจากรัฐบาลสหรัฐอเมริกา ตอนนี้รัสเซียซื้อโดรนชาฮิด โดรนเพื่อการทหารจากประเทศอิหร่าน กลุ่มกบฏฮูธีในประเทศเยเมนใช้โดรนเดียวกันนี้เพื่อโจมตีเป้าหมายในซาอุดีอาระเบียและสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์

ฝั่งกองทัพสหรัฐฯ สนับสนุนยูเครนด้วยโดรนสวิชเบลด “กามิกาเซ” ราว 700 ลำ

โดรนเหล่านี้มีถูกติดอาวุธระเบิดเต็มสูบ พวกมันจะบินอ้อยอิ่งไปเรื่อย ๆ จนพบเข้ากับเป้าหมาย

บริษัทสเปซเอ็กซ์ ของนายอิลอน มัสก์ เปิดให้ยูเครนใช้ระบบสื่อสารดาวเทียมสตาร์ลิงก์ ช่วยให้ยูเครนสามารถเชื่อมต่อการสื่อสารระหว่างตัวโดรนและผู้บังคับได้อย่างเสถียร

บริษัทดีเจไอยุติการขายโดรนให้กับทั้งรัสเซียและยูเครนแล้ว

ยูเครนเอาเงินจากไหนมาซื้อโดรน

รัฐบาลยูเครนแถลงว่าระดมเงินมาซื้อโดรนทหารได้จำนวน 200 ลำ

“เช่นเดียวกับโดรนขนาดใหญ่อย่าง [ไบรักตาร์] ทีบีสอง พวกเขายังมองหาโดรนลาดตระเวนที่ปีกไม่สามารถปรับเปลี่ยนได้ขนาดเล็กเช่นเดียวกัน” ดร.วัตลิง กล่าว

คาลุช ออร์เคสตรา ผู้ชนะรายการประกวดร้องเพลงยูโรวิชันชาวยูเครน ขายถ้วยรางวัลมูลค่า 712,000 ปอนด์ (ราว 31 ล้านบาท) เพื่อนำเงินไปบริจาคซื้อโดรน เม็ดเงินดังกล่าวสามารถซื้อโดรนพีดี-สอง ซึ่งยูเครนเป็นผู้สร้างเองได้ 3 ลำ

……

ข่าว บีบีซี ไทย ที่เผยแพร่ในเว็บไซต์ ประชาชาติธุรกิจ เป็นความร่วมมือของสององค์กรข่าว