เลือดจาง คนเพลีย

สวัสดีค่ะ ช่วงนี้กำลังติดละครเลือดข้นคนจาง ได้ยินครั้งแรกก็นึกถึงภาวะเลือดจางขึ้นมาทันใด แม้จะไม่เกี่ยวกับละครเท่าไรนัก วันนี้เราจะมา คุยกันถึงภาวะเลือดจางกันคร่าว ๆ นะคะ

ไม่ว่าจะโลหิตจาง เลือดจาง ซีด หรืออะไรก็แล้วแต่ นั่นหมายถึง ภาวะที่มีเม็ดเลือดแดงในเลือดน้อยกว่าปกติ ซึ่งเม็ดเลือดแดงมีหน้าที่จับกับออกซิเจน และไหลเวียนเอาออกซิเจนไปเลี้ยงเนื้อเยื่อในส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย ทีนี้ ถ้าเม็ดเลือดแดงมีน้อย เนื้อเยื่อของร่างกายก็จะได้รับออกซิเจนน้อยไปด้วย เราก็จะมีอาการอ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย หายใจลำบาก เวียนศีรษะ ผิวดูซีด (ไม่ได้ขาวออร่าแต่ดูขาวอ่อนแรง) หัวใจเต้นเร็วขึ้น

ทำไมเลือดถึงจาง ?

ปกติเม็ดเลือดแดงจะถูกสร้างขึ้นมาทำหน้าที่ขนส่งออกซิเจน มีอายุได้ 120 วันก็จะถูกทำลายล้างที่ม้าม ตับ ไขกระดูก สาเหตุของเลือดจางแบ่งเป็น 3 สาเหตุหลัก ๆ ได้แก่ สร้าง (เม็ดเลือดแดง) น้อย เสีย (เลือด) มาก และมีการทำลาย (เม็ดเลือดแดง) มาก

– สร้างเม็ดเลือดแดงได้น้อย : เกิดได้หลายสาเหตุ เช่น ขาดธาตุเหล็ก มีความผิดปกติที่ไขกระดูก หรือเซลล์ต้นกำเนิด ขาดวิตามินบี 12 โฟเลต โรคเรื้อรังบางชนิด เช่น มะเร็ง

– เสียเลือดมาก : ไม่ว่าจะจากประจำเดือนที่มามากกว่าปกติ (ถ้ามีเมนส์แต่ละที อ่อนเพลียปวกเปียก หรือเลือดประจำเดือนดูเยอะผิดปกติกว่าที่เคยปรึกษาสูตินรีแพทย์เถอะค่ะ), การเสียเลือดเรื้อรัง เช่น เลือดออกจากริดสีดวงทวาร เลือดออกในทางเดินอาหาร การใช้ยาแก้ปวดยาชุดเป็นประจำ อาจทำให้เลือดออกในกระเพาะอาหารได้ สังเกตอุจจาระตัวเองดูก็ได้ค่ะ ถ้ามีเลือดปน หรืออุจจาระมีสีดำ (โดยไม่ได้ทานธาตุเหล็กบำรุงอยู่) รีบปรึกษาแพทย์นะคะ

– เม็ดเลือดแดงถูกทำลายมากขึ้น : ไม่ว่าจะจากความผิดปกติอย่างเม็ดเลือดแดงแตกง่ายในโรคบางกลุ่ม การติดเชื้อ การใช้ยา หรือได้รับสารพิษบางชนิด สงสัยว่าเราจะซีด ทำอย่างไรดี…ปรึกษาคุณหมอเลยค่ะ คุณหมอจะซักประวัติ ตรวจร่างกาย เจาะเลือดดูความสมบูรณ์ทั่วไปของเลือด อาจจะมีการตรวจระดับธาตุเหล็กและเฟอริตินร่วมด้วย ถ้าซีดจริง ต้องหาสาเหตุค่ะ ว่าเกิดจากสร้างน้อย เสียมาก หรือทำลายมาก และรักษาที่สาเหตุนั่นเอง เช่น ถ้าซีดจากการขาดธาตุเหล็ก ก็ทานธาตุเหล็กเพิ่มเข้าไป

เราจะป้องกันภาวะซีดได้อย่างไร ?

– ทานอาหารที่มีธาตุเหล็กมากขึ้น เช่น เนื้อสัตว์ ตับ หมู นม ไข่

– ถ้าทานเจหรือมังสวิรัติ อาจจะต้องทานวิตามินเสริม (ปรึกษาแพทย์หรือนักโภชนาการก่อนนะคะ เดี๋ยวนี้อาหารเสริมหลอก ๆ มันเยอะ)

– ลดกาเฟอีน เช่น ชา กาแฟ เพราะมันจะไปลดการดูดซึมธาตุเหล็ก

วันนี้คงรู้จักเลือดจาง คนเพลียกันมากขึ้นแล้วนะคะ


สวัสดีค่ะ