ผลกระทบค้าชายแดน

คอลัมน์ : บทบรรณาธิการ

เหตุการณ์ตึงเครียดชายแดนไทย-กัมพูชาจนเกิดการปะทะที่ช่องบก จ.อุบลราชธานี เมื่อ 28 พ.ค. และ 7 มิ.ย. ได้ปรับเวลาเปิดปิดด่าน -จุดผ่อนปรนตามแนวชายแดนจากอุบลฯ ศรีสะเกษ สุรินทร์ เขตรับผิดชอบของกองกำลังสุรนารี กองทัพภาคที่ 2 ไล่ลงไปที่ด่านคลองลึก อ.อรัญประเทศ จ.สระแก้ว ภายใต้กองกำลังบูรพา และ จ.จันทบุรี ตราด ในความดูแลของกองบัญชาการป้องกันชายแดนจันทบุรีและตราด กองทัพเรือ โดยจำกัดเวลาผ่านเข้าออกของบุคคล จำกัดการส่งออกสินค้ายุทธภัณฑ์ตามกฎหมาย

กรมการค้าต่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ วิเคราะห์ผลกระทบ ณ 8 มิ.ย.ว่า จาก 5 ด่านจะมีผลดังนี้ 1.อรัญประเทศ จ.สระแก้ว 110,718 ล้านบาท คิดเป็น 63.4% 2.คลองใหญ่ จ.ตราด 29,289 ล้านบาท คิดเป็น 16.8% 3.จันทบุรี 26,621 ล้านบาท คิดเป็น15.3% 4.ช่องจอม จ.สุรินทร์ 6,084 ล้านบาท คิดเป็น 3.5% 5.ช่องสะงำ จ.ศรีสะเกษ 1,818 ล้านบาท คิดเป็น 1.0% รวม 5 ด่าน มูลค่าการค้ารวม 174,530 ล้านบาท

กรมการค้าต่างประเทศชี้ด้วยว่า หากปิดด่านอรัญประเทศแห่งเดียวจะส่งผลต่อมูลค่าการค้ามากกว่า 60% ของทั้งหมด หากปิดด่านคลองใหญ่ จันทบุรี รวมกันอีก 30% ดังนั้นการปิด 3 ด่านใหญ่จะทำให้การค้าไทย-กัมพูชาชะงัก ส่วนผลกระทบเชิงโครงสร้างสินค้า ส่งออก เดือน ม.ค.-เม.ย. 2568

ได้แก่ เครื่องดื่ม, ส่วนประกอบรถยนต์/จักรยานยนต์, เครื่องยนต์, เครื่องจักรกลการเกษตร คิดเป็น 30% ของมูลค่าส่งออกทั้งหมด สินค้านำเข้าสำคัญ มันสำปะหลัง, เศษโลหะ, ลวดสายไฟ ฯลฯ รวมถึงอาหารสัตว์, รีไซเคิล, อิเล็กทรอนิกส์ การปิดด่านจะทำให้ล่าช้า, ต้นทุนเพิ่ม และห่วงโซ่ธุรกิจสะดุด

ส่วนผลกระทบเชิงเวลาและความต่อเนื่อง การปรับวันและเวลาเปิด-ปิดด่าน ไม่กระทบการค้าสินค้าโดยรวม แต่ถ้าปิดด่านถาวรหรือปิดหลายด่านพร้อมกันจะกระทบทันทีในระดับเหล่านี้ : ระยะสั้น (0-3 เดือน) : ธุรกิจรายย่อยข้ามแดน เช่น ตลาดชายแดนหยุดชะงัก โลจิสติกส์หยุด/เบี่ยงเบนเส้นทาง

ระยะกลาง (3-12 เดือน) : ผู้ส่งออกต้องหาตลาดหรือเส้นทางใหม่ อุตสาหกรรมไทยที่ใช้วัตถุดิบนำเข้าจากกัมพูชาเริ่มกระทบ หากระยะยาว (1 ปี) ความเชื่อมั่นของนักลงทุนต่อเสถียรภาพพรมแดนลดลง ความสัมพันธ์ทางการค้าอาจเปลี่ยนไปสู่ช่องทางทางทะเล หรือผ่านประเทศอื่นแทน

ในแง่ของการบริหารความเสี่ยง หากการปิดด่านหลีกเลี่ยงไม่ได้ ควรพิจารณา กระจายความเสี่ยงไปยังด่านที่ยังเปิด การพัฒนาโลจิสติกส์ทางเลือก เช่น รถไฟ, ทางทะเล (ผ่านเวียดนาม/ลาว) และเจรจาระดับทวิภาคี เพื่อลดผลกระทบและสร้างความมั่นใจให้ผู้ค้า

ADVERTISMENT

หากติดตามข่าวสาร จะพบว่า เพียงแค่เริ่มปิดด่านก็เกิดความโกลาหล ทั้งด้านการค้า และการท่องเที่ยว เนื่องจากมีนักท่องเที่ยวนานาชาติ เข้าไทยที่ด่านคลองลึกจำนวนมาก เหล่านี้คือมูลค่าความเสียหายที่เกิดขึ้นแล้ว และจะมากขึ้นเรื่อย ๆ หากไม่มีข้อยุติที่เหมาะสม