คอลัมน์ ระดมสมอง
ศูนย์สารสนเทศการเกษตร
- เรือสิงคโปร์ชนสะพานในสหรัฐ มีประวัติไม่ดีมาก่อน เรารู้อะไรแล้วบ้างตอนนี้ ?
- สถิติหวย ตรวจหวย ผลสลากกินแบ่งรัฐบาล งวด 1 เมษายน ย้อนหลัง 10 ปี
- หุ้นกู้ออกใหม่ 12 บริษัทแห่ขายเดือน เม.ย.นี้ จ่ายดอกเบี้ยสูงสุด 7.40%
สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) ติดตามสถานการณ์สินค้าเกษตรที่สำคัญ 30 จังหวัด ระหว่างเดือนกรกฎาคม-สิงหาคม 2561 ทบทวนผลพยากรณ์ข้อมูลสินค้าเกษตร 16 ชนิด จากปัจจัยต่าง ๆ ที่อาจส่งผลกระทบเพื่อความถูกต้องแม่นยำของข้อมูล จากที่เคยคาดการณ์ไว้เมื่อเดือนมิถุนายน 2561 โดยปลายปีนี้เตรียมออกผลพยากรณ์ไม้ผล 6 ชนิด ปี 2562 เพื่อเตรียมวางแนวทางบริหารจัดการในปีถัดไป
การดำเนินงานสำคัญด้านข้อมูลสารสนเทศการเกษตร ในการวิเคราะห์ข้อมูลพยากรณ์ผลผลิตสินค้าเกษตรแต่ละชนิด สศก.ได้กำหนดแผนลงพื้นที่ตั้งแต่เดือนกรกฎาคม-สิงหาคม 2561 เพื่อติดตามสถานกรณ์ สำรวจข้อมูลกลุ่มตัวอย่าง ทั้งจากผู้นำชุมชน เกษตรกร กลุ่มเกษตรกร ผู้รับซื้อและหน่วยงานราชการในแหล่งผลิตสำคัญของแต่ละชนิดสินค้าทั่วประเทศรวม 30 จังหวัด จังหวัดละ 6 หมู่บ้าน ต่อ 1 สินค้า
เพื่อให้ทราบทิศทางเนื้อที่เพาะปลูก และผลผลิตเมื่อเทียบกับปีที่ผ่านมา รวมทั้งแรงจูงใจที่ทำให้เกษตรกรยังคงปลูกหรือขยายพื้นที่ปลูก และปัจจัยที่ทำให้หันไปปลูกพืชชนิดอื่นทดแทน ตลอดจนสภาพภูมิอากาศ ภัยธรรมชาติ นโยบายส่งเสริมการผลิตต่าง ๆ
ข้อมูลที่ได้จะนำมาใช้ประกอบการวิเคราะห์ค่าพยายกรณ์ เพื่อติดตามสถานการณ์เป็นระยะ ๆ และเป็นการยืนยันผลพยากรณ์ให้มีความแม่นยำยิ่งขึ้น รวมทั้งติดตามปัจจัยต่าง ๆ ที่จะมีผลต่อการปรับค่าพยากรณ์กรณีมีการเปลี่ยนแปลง เช่น เกิดอุทกภัยในบางพื้นที่ ปัญหาโรคระบาด ศัตรูวัชพืช เป็นต้น ซึ่งปัจจัยต่าง ๆ ล้วนมีผลต่อความคลาดเคลื่อนของค่าพยากรณ์ ดังนั้น การลงพื้นที่เพื่อติดตามสถานการณ์จึงมีความสำคัญและจำเป็นอย่างยิ่งในการจัดทำข้อมูลของ สศก.
สำหรับเดือนกันยายน 2561 สศก.ได้เร่งดำเนินการทบทวนผลพยากรณ์ปี 2561/2562 ภายหลังการลงพื้นที่แล้วเสร็จสำหรับสินค้าที่ดำเนินการรวม 16 ชนิด จากที่ได้คาดการณ์ไว้ ณ เดือนมิถุนายน 2561ประกอบด้วย ข้าวนาปี ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ถั่วเหลือง มันสำปะหลัง สับปะรด กาแฟ ปาล์มน้ำมัน ยางพารา กลุ่มพืชหัว คือ กระเทียม มันฝรั่ง หอมแดง หอมหัวใหญ่ และกลุ่มประมง คือ กุ้งกุลาดำ กุ้งขาวแวนนาไม ปลานิล และปลาดุก และนำเสนอคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพข้อมูลด้านการเกษตรต่อไป
และปลายปีนี้ สศก.จะคาดการณ์ผลพยากรณ์ไม้ผลครั้งที่ 1 ปี 2562 รวม 6 ชนิด ได้แก่ ทุเรียน มังคุด เงาะ ลองกอง ลำไย และลิ้นจี่ เพื่อเป็นแนวทางในการวางแผนมาตรการบริหารจัดการสินค้าเกษตรตั้งแต่ต้นฤดูในปีถัดไป
ทั้งนี้ การพยากรณ์ข้อมูลสินค้าเกษตรของ สศก. เป็นการพยากรณ์เชิงปริมาณ โดยการสร้างแบบจำลองทางเศรษฐมิติ (econometrics model) ประมาณค่าด้วยวิธีวิเคราะห์การถดถอย (regression analysis) โดยตัวแปรตาม หรือตัวแปรที่ต้องการพยากรณ์ ได้แก่ เนื้อที่เพาะปลูก และผลผลิตต่อไร่
ตัวแปรอิสระหรือตัวแปรปัจจัยที่มีผลกระทบต่อการเปลี่ยนแปลง ได้แก่ เนื้อที่เพาะปลูก ได้แก่ เนื้อที่เพาะปลูกในปีที่ผ่านมา ราคาที่เกษตรกรขายได้ ราคาพืชแข่งขัน ต้นทุนการผลิต ปริมาณน้ำในเขื่อน เป็นต้น
นอกจากนี้ ยังใช้ข้อมูลเนื้อที่เพาะปลูกจากการแปรภาพถ่ายผ่านดาวเทียมมาประกอบการตัดสินใจในการเลือก หรือปรับค่าพยากรณ์ที่ได้จาก model และได้ใช้ข้อมูลจากการรายงานระดับตำบล และรายงานในระดับอำเภอ จากกรมส่งเสริมการเกษตร มาประกอบการตัดสินใจร่วมด้วย เพื่อให้ข้อมูลมีความถูกต้องและเป็นปัจจุบันมากที่สุด
หมายเหตุ – บทความ “เรื่องน่ารู้ทางการเกษตร” วารสารเศรษฐกิจการเกษตร ของสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.)