คอลัมน์

ฉันดีพอหรือยัง ?

คอลัมน์ ระดมสมอง

โดย รณดล นุ่มนนท์

 

ในช่วงวันหยุดเทศกาลปีใหม่ ผมซื้อหนังสือมาสะสมกองโตไว้อ่านตลอดปี แต่ใช้เวลาไม่นาน ที่จะเลือกอ่านหนังสือ Becoming อัตชีวประวัติของ มิเชล โอบามา เป็นเล่มแรกในปีนี้

มิเชล โอบามา ได้ถ่ายทอดเรื่องราวของเธอตั้งแต่ช่วงวัยเด็กจนถึงช่วงชีวิตหลังพ้นตำแหน่งสุภาพสตรีหมายเลขหนึ่ง ไว้ในหนังสือ Becoming 421 หน้าที่ผมอ่านอย่างเพลิดเพลินจนจบภายในเวลาไม่กี่ชั่วโมง ชื่อหนังสือมาจากคำถามที่ถูกถามสมัยตอนเด็ก ๆ ว่า “โตขึ้นหนูอยากเป็นอะไร”

และมิเชลมักจะตอบว่า อยากเป็น “หมอ” เพื่อเอาใจคนถาม แต่ในความเป็นจริงแล้ว มิเชลไม่ชอบถูกถามคำถามนี้ และเชื่อว่า เด็ก ๆ ส่วนใหญ่ก็ไม่ชอบเช่นเดียวกัน เพราะมีความเชื่อว่า มนุษย์เราเกิดมาเพื่อค้นหาตัวเองตลอดเวลา พร้อมที่จะเรียนรู้และเติบโตไปในแต่ละช่วงชีวิต การที่เราด่วนสรุปว่าเราอยากเป็นอะไร นำไปสู่การหยุดที่จะเรียนรู้และเติมเต็มให้ชีวิต

และนำไปสู่คำถามที่ว่า เราได้นำศักยภาพมาใช้เป็นประโยชน์ต่อตนเอง และส่วนรวมหรือไม่ ถือได้ว่าหนังสือ Becoming ได้ถ่ายทอดการค้นพบตัวตนของ มิเชล โอบามา อย่างแท้จริง2/

มิเชลเติบโตในย่านเซาท์ไซด์ของชิคาโก ย่านที่อยู่อาศัยของคนผิวสี พ่อเป็นผู้ควบคุมระดับน้ำของเทศบาลเมือง อาศัยบนชั้น 2 ของอพาร์ตเมนต์ที่เช่าคุณป้าอยู่ โดยมิเชลต้องใช้ห้องนอนร่วมกับพี่ชายตั้งแต่เด็ก พ่อแม่ไม่ได้จบการศึกษาสูง ไม่มีทรัพย์สินเป็นของตนเองมากนัก ยกเว้นรถยนต์บิวอิคก์ 2 ประตู

แต่สิ่งที่พ่อแม่ลงทุนคือการศึกษาให้ลูกทั้งสองจนเรียนจบมหาวิทยาลัยไอวีลีก อย่างมหาวิทยาลัยพรินซ์ตัน และมิเชลศึกษาต่อจนจบ Harvard Law School และได้ทำงานในบริษัทกฎหมายชั้นนำ

ก่อนมาพบรักกับ บารัก โอบามา3/มิเชลได้เขียนในช่วงต้นของหนังสือว่า เธอโชคดีที่ถูกเลี้ยงดูจากครอบครัวที่อบอุ่น ทุก ๆ เย็นครอบครัวจะทานข้าวพร้อมหน้ากัน พูดคุยกันถึงเรื่องที่เกิดขึ้นในแต่ละวันอย่างตรงไปตรงมา และไม่ปิดบัง ในขณะที่พ่อแม่ก็จะให้ข้อคิดดี ๆ ตลอดเวลา เธอและพี่ชายจึงถูกเลี้ยงให้เป็นผู้ใหญ่ ไม่ใช่ให้เป็นเด็ก (to raise as an adult not a child) ด้วยการให้ตัดสินใจและร่วมรับผิดชอบ

มิเชลได้ยกเหตุการณ์หนึ่งในช่วงการเรียนชั้นมัธยมว่า โรงเรียนจัดให้นักเรียนภาษาฝรั่งเศส ไปเรียนภาคฤดูร้อนที่นครปารีส แต่มิเชลเห็นว่าด้วยฐานะครอบครัวของเธอคงไม่สามารถส่งเธอไปเรียนได้ เพราะพ่อแม่ของเธอไม่เคยมีโอกาสได้ไปเที่ยวเมืองนอก หรือแม้แต่การออกไปทานข้าวข้างนอก เธอจึงตัดสินใจไม่บอกเรื่องนี้ให้พ่อแม่ทราบ

แต่เมื่อเพื่อนบ้านได้บอกให้พวกเขาทราบ พ่อแม่จึงเข้าไปถามมิเชลว่า “ทำไมจึงไม่บอก” มิเชลตอบกลับว่า “เพราะค่าใช้จ่ายสูง ไม่ต้องการรบกวน” พ่อของมิเชลจึงตอบกลับว่า “เรื่องนี้ไม่ใช่เรื่องที่ลูกจะตัดสินใจได้โดยลำพัง และเราจะช่วยลูกตัดสินใจได้อย่างไร หากเราไม่ทราบเรื่องนี้เลย”

2 เดือนหลังจากนั้น มิเชลได้มีโอกาสบินไปเรียนภาคฤดูร้อนที่ปารีสกับเพื่อน ๆเห็นได้ว่า พ่อแม่ต้องการให้มิเชลเห็นถึงความสำคัญของการสื่อสารระหว่างกัน และให้เห็นถึงความสำคัญของการศึกษาที่พ่อแม่พร้อมจะลงทุนให้ นอกจากนั้น ความไว้เนื้อเชื่อใจของครอบครัวเป็นหัวใจสำคัญที่ทำให้มิเชลและพี่ชายประสบความสาเร็จมาจนถึงทุกวันนี้

มิเชลเล่าว่า มีครั้งหนึ่งที่พี่ชายที่ยังเรียนอยู่ชั้นมัธยม ได้ถูกเพื่อนสาวเชื้อเชิญไปที่บ้านเพื่ออยู่กันเพียงลำพัง ตอนแรกพี่ชายยังไม่พูดความจริง แต่ที่สุดได้สารภาพว่าจะขอไปเที่ยวบ้านเพื่อนสาว และแทนที่พ่อแม่จะต่อว่าและปฏิเสธไม่ให้ไป กลับเข้ามาตบไหล่พร้อมกล่าวว่า “Handle it how you think best.” (ขอให้ลูกปฏิบัติตนในสิ่งที่คิดว่าดีที่สุด)

70 หน้าแรกของหนังสือ Becoming เป็นเรื่องราวสมัยเด็กของมิเชล ที่ได้เขียนถึงพ่อแม่ของเธอ ที่ทำให้ ณ เวลานี้ เธอยืนอยู่ในโลกใบนี้อย่างสง่างาม มิเชลสรุปเกี่ยวกับพ่อแม่ของเธอไว้ว่า “My father, Fraser, taught me to work hard, laugh often, and keep my word. My mother, Marian, showed me how to think for myself and to use my voice.” (พ่อของฉันบอกฉันเสมอ ให้สู้กับชีวิต พร้อม ๆ กับให้มีความสุข แต่ที่สำคัญต้องรักษาคำพูดของตน ในขณะที่แม่จะสอนให้คิดด้วยตนเอง และกล้าที่จะพูดในสิ่งที่ตนเองคิด)

แม้ว่าคุณพ่อของเธอจากโลกไปด้วยวัยเพียง 55 ปี ด้วยโรคหัวใจวาย และไม่มีโอกาสได้เห็นและชื่นชมกับความสำเร็จของลูกสาว แต่มิเชลก็ไม่เคยลืมพระคุณของพ่อและแม่ เธอเลี้ยงดูแม่เป็นอย่างดี ด้วยการให้เข้ามาอาศัยอยู่ในทำเนียบขาว ตลอด 8 ปีที่เธอเป็นสตรีหมายเลขหนึ่งในหนังสือ Becoming มีคำถามในใจของมิเชลว่า “Am I good enough” (ฉันดีพอหรือยัง ?) มาตั้งแต่เด็กจนถึงปัจจุบัน คำถามนี้จะถูกเฉลยครั้งหน้า

แหล่งที่มา : 1/รูปภาพจากบทความของ RACHEL L. SWARNS and JODI KANTOR, In First Lady’s Roots, a Complex Path From Slavery, The New York Times, OCT. 7, 2009 2/ Michelle Obama, Becoming, Penguin Random House, UK, 2018 3/ พนิชา อิ่มสมบูรณ์, Becoming หนังสือรวบรวมทุกเรื่องราวในชีวิตของมิเชล โอบามา ที่ทำให้รู้การเป็นผู้ใหญ่ไม่ใช่เรื่องง่าย The Standard 25 พฤศจิกายน 2561