คอลัมน์

หยุดวงจรอุบาทว์พืช “เศรษฐกิจ-การเมือง”

ปาล์ม
บทบรรณาธิการ

สถานการณ์ตลาดปาล์มน้ำมันยังมีปัญหาต่อเนื่อง นอกจากราคาน้ำมันปาล์มจะแพงขึ้นและหลายพื้นที่ขาดแคลนแล้ว สต๊อกน้ำมันปาล์มดิบยังลดลงเป็นประวัติการณ์ ตามรูปการณ์ราคาผลผลิตปาล์มน่าจะพุ่งขึ้นแต่กลับตกต่ำลง ทั้งที่เป็นช่วงปลายฤดู ส่วนผลผลิตปาล์มฤดูใหม่เพิ่งเริ่มออกสู่ตลาด

ทำให้กรมการค้าภายในต้องขอความร่วมมือห้างค้าปลีก ซูเปอร์มาร์เก็ต ผู้ผลิต ผู้ค้าส่งค้าปลีก ให้ตรึงราคาน้ำมันปาล์มบรรจุขวดขนาด 1 ลิตร ในระดับที่ผู้บริโภคกระทบน้อยที่สุด อย่างไรก็ตาม ราคาขายในร้านโชห่วย ร้านค้าตลาดสดยังเฉียด 60 บาท/ขวด สร้างความเดือดร้อนให้กับประชาชนจำนวนมาก

ปรากฏการณ์ดังกล่าวชี้ให้เห็นว่า สถานการณ์น้ำมันปาล์มมีปัญหาตั้งแต่ต้นน้ำจนถึงปลายน้ำ เริ่มจากราคาผลปาล์มที่ปรับลดลง 1-2 บาท/กก. จากวันที่ 1 ก.พ. 2564 ราคา 6.30-7.10 บาท/กก. แต่ 3 มี.ค.ที่ผ่านมา ลดเหลือ 5.30-5.80 บาท/กก. สาเหตุจากโรงงานสกัดกดราคารับซื้อผลผลิตจากชาวสวน

สวนทางกับสภาพความเป็นจริงที่สต๊อกน้ำมันปาล์มดิบซึ่งสำรวจโดยกรมการค้าภายใน ณ วันที่ 1 มี.ค. 2564 เหลือแค่ 96,208 ตัน เทียบกับช่วงเดือน พ.ย. 2563 สต๊อกน้ำมันปาล์มดิบอยู่ในระดับ 310,664 ตัน ขณะที่เดือน ม.ค. 2564 อยู่ที่ 141,310 ตัน เท่ากับตอนนี้สต๊อกน้ำมันปาล์มดิบต่ำกว่าปริมาณสต๊อกสำรองในระดับปลอดภัยที่ 250,000-300,000 ตัน

เช่นเดียวกับราคาขายปลีกน้ำมันปาล์มบรรจุขวดที่กลไกตลาดถูกบิดเบือน เพราะช่วงที่ราคาผลปาล์มปรับขึ้นราคาน้ำมันปาล์มบรรจุขวดก็ปรับขึ้น แต่เมื่อผลผลิตปาล์มถูกกดราคารับซื้อต่ำลง ราคาขายปลีกน้ำมันปาล์มบรรจุขวดกลับไม่ลดลงเท่าที่ควรจะเป็น

ผลกระทบเกิดขึ้นกับผู้บริโภค และเกษตรกรชาวสวนปาล์มเหมือนทุกครั้ง จากการถูกพ่อค้าเอารัดเอาเปรียบ แถมนโยบายภาครัฐไปคนละทิศละทาง ปาล์มน้ำมันซึ่งถูกนำมาใช้ทั้งผลิตอาหาร สินค้าอุปโภคบริโภค ไบโอดีเซลมีหลายหน่วยงานดูแล อาทิ กระทรวงเกษตรฯ พาณิชย์ พลังงาน ฯลฯ จึงมีปัญหาซ้ำซาก

เป็นพืชเศรษฐกิจ พืชการเมืองอีกชนิดที่อ่อนไหว แต่ทุกยุคสมัยที่ผ่านมาไม่เคยมีรัฐบาลชุดใดบูรณาการด้านการพัฒนา แก้ปัญหาการผลิต การแปรรูป การตลาดแบบเบ็ดเสร็จ แม้แต่ยุคปัจจุบันที่มีนโยบายประกันราคาเป็นตัวช่วย

การถือโอกาสนี้บริหารจัดการปาล์มน้ำมันทั้งระบบ หยุดวงจรอุบาทว์พืชเศรษฐกิจ การมือง จึงเป็นภารกิจที่ท้าทาย หากทำได้และให้ชาวสวนปาล์ม ผู้บริโภค ภาคธุรกิจได้รับประโยชน์ในระดับที่เหมาะสมเป็นธรรม จะวิน-วินด้วยกันทุกฝ่าย และแก้ปัญหาได้ยั่งยืน