โรคติดเชื้อจากน้ำ อันตรายกว่าที่คิด

สุขภาพดีกับรามาฯ
อ.พญ.รพีพรรณ รัตนวงศ์นรา มอร์ด

ช่วงหน้าฝนน้ำล้นตลิ่ง น้ำล้นเขื่อนแบบนี้นอกจากปัญหาดำเนินชีวิตและด้านเศรษฐกิจแล้ว การสัญจรไปมายังมีผลกับสุขภาพด้วย โดยเฉพาะโรคติดเชื้อที่มากับน้ำ ทั้งโรคท้องเสีย โรคที่เกี่ยวข้องกับสุขลักษณะการกินอยู่

เช่น โรคไทฟอยด์ ไวรัสตับอักเสบ A หรือไวรัสตับอักเสบ E รวมทั้งโรคที่มียุงหรือแมลงเป็นพาหะ เช่น ไข้เลือดออก ไข้มาลาเรีย ไข้ซิกา ไข้ปวดข้อยุงลาย ก็อาจเพิ่มขึ้นได้เนื่องจากน้ำขังเป็นแหล่งแพร่พันธุ์ยุงและสัตว์ขนาดเล็ก รวมถึงโรคที่เกี่ยวกับหนู เช่น โรคฉี่หนู (Leptospirosis)

โรคติดเชื้อทางเดินหายใจก็มากับฝนและน้ำท่วมได้ เช่น ไข้หวัดใหญ่ ปอดอักเสบ อาจทำให้เกิดผื่น แผลติดเชื้อทั้งเชื้อรา แบคทีเรียที่ปนเปื้อนอยู่ในน้ำ โดยเฉพาะน้ำขังสีขุ่นอาจมีของมีคมพวกเศษแก้ว เศษโลหะที่มองเห็นไม่ชัดเจน ทำให้เกิดแผลเปิดได้ ยิ่งเพิ่มความเสี่ยงในการติดเชื้อบาดทะยัก

หลังสัมผัสน้ำขัง น้ำท่วมแล้ว ให้รีบล้างมือ ล้างเท้าก่อนด้วยสบู่ หากหาไม่ได้สามารถใช้ผ้าชุบแอลกอฮอล์หรืออุปกรณ์ทำความสะอาด ให้ถอดเสื้อผ้าที่ปนเปื้อนน้ำขัง หากมีแผลเปิดให้ล้างรอบแผลให้สะอาด เช็ดให้แห้ง คอยสังเกตแผล ถ้าปวด บวม แดง มีหนองให้พบแพทย์ทันที

หากเป็นแผลลึก มีสิ่งปนเปื้อนหรือโลหะทิ่มตำ อาจต้องนำสิ่งปนเปื้อนออกจากแผลแล้วฉีดวัคซีนป้องกันโรคบาดทะยักหรือได้รับยาปฏิชีวนะเพิ่มเติม

เราสามารถป้องกันตัวเองด้วยการเลี่ยงบริเวณน้ำท่วมหรือน้ำขัง ผู้ที่มีโรคประจำตัวหรือปัจจัยเสี่ยง เช่น กินยากดภูมิ จำเป็นต้องใส่รองเท้าบูตยาง ถุงมือยาง และแว่นตากันน้ำ ดื่มน้ำ รับประทานอาหารที่ปลอดภัยล้างด้วยน้ำที่สะอาด ไม่ได้สัมผัสกับน้ำท่วมขัง ล้างภาชนะด้วยน้ำและน้ำยาล้างจานที่สะอาด เช็ดทำความสะอาดพื้นผิวบ่อย ๆ

ระวังการแปรงฟันหรือล้างปากด้วยน้ำประปาที่อาจมีน้ำขังปนเปื้อน เลี่ยงใช้เป็นน้ำกินแทนชั่วคราว ป้องกันยุงหรือสัตว์ขนาดเล็กโดยสวมเสื้อผ้ามิดชิด สีอ่อน สะอาด ระบายอากาศได้ดี ทายากันยุง อยู่ในมุ้งหรือมุ้งลวด รีบกำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุง เลี่ยงสถานที่แออัด เว้นระยะห่างกับบุคคลอื่น ใส่หน้ากากอนามัย รับวัคซีนป้องกันโรคที่อาจมากับน้ำให้ครบ เช่น วัคซีนป้องกันโรคไวรัสตับอักเสบเอ วัคซีนป้องกันโรคไทฟอยด์ วัคซีนป้องกันโรคบาดทะยัก

หากมีอาการสงสัยหรือผิดปกติ เช่น มีไข้ ท้องเสีย เป็นผื่น เกิดรอยแผล ตัวเหลืองตาเหลือง ควรรีบปรึกษาแพทย์ทันที


อ.พญ.รพีพรรณ รัตนวงศ์นรา มอร์ด สาขาวิชาโรคติดเชื้อ
ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ รพ.รามาธิบดี ม.มหิดล