คอลัมน์

อินเดียปั้นอีคอมเมิร์ซระบบเปิด สกัดยักษ์ใหญ่ครอบงำตลาด

การขยายตัวอย่างรวดเร็วของผู้ให้บริการยักษ์ใหญ่ไม่กี่รายในตลาดอีคอมเมิร์ซของ “อินเดีย” กลายเป็นความกังวลเกี่ยวกับการครอบงำตลาด ส่งผลให้รัฐบาลอินเดียริเริ่มออกแบบเครือข่ายอีคอมเมิร์ซเพื่อกระจายส่วนแบ่งการตลาดภายในประเทศ โดยร่วมมือกับภาคธุรกิจหลายราย ซึ่งหนึ่งในนั้นคือบริษัทเทคโนโลยีระดับโลกอย่าง “กูเกิล” ที่จะเข้ามาช่วยพัฒนาเครือข่ายอีคอมเมิร์ซของอินเดีย

รอยเตอร์สรายงานว่า “อัลฟาเบต” บริษัทแม่ของ “กูเกิล” กำลังอยู่ระหว่างการเจรจากับรัฐบาลอินเดีย ในการเข้ามามีส่วนร่วมพัฒนาและให้บริการในเครือข่ายอีคอมเมิร์ซ ที่ได้รับการออกแบบและสนับสนุนให้สร้างขึ้นโดยทางการอินเดีย ภายใต้ชื่อ “เครือข่ายเปิดสำหรับการพาณิชย์ดิจิทัล” (Open Network for Digital Commerce) หรือ ONDC

โดย ONDC ถือเป็นความพยายามของรัฐบาลอินเดีย ในการลดต้นทุนของผู้ค้ารายย่อยหรือธุรกิจขนาดเล็กที่ต้องการเข้าถึงช่องทางการขายสินค้าออนไลน์ ผ่านระบบอีคอมเมิร์ซที่มีประสิทธิภาพ ทั้งในส่วนของการจัดการคำสั่งซื้อและการชำระเงินออนไลน์ผ่านระบบ Unified Payments Interface (UPI) ซึ่งรัฐบาลอินเดียได้พัฒนาขึ้นและส่งเสริมการใช้งานมาก่อนหน้านี้

ตามรายงานของอินเดียน เอ็กซ์เพรส ระบุว่า ONDC จะทำงานในลักษณะของเครือข่ายข้อมูลแบบเปิดกว้างหรือโอเพ่นซอร์ซ ที่แพลตฟอร์มของผู้ให้บริการที่เข้าร่วมสามารถเชื่อมต่อแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างกันได้ ไม่ว่าจะเป็นการค้นหาและการนำเสนอร้านค้าและสินค้า ไปจนถึงการรับคำสั่งซื้อและการชำระเงิน โดยไม่จำกัดอยู่ที่แพลตฟอร์มของผู้ให้บริการรายใหญ่เพียงรายเดียว

ปัจจุบันมีบริษัทเทคโนโลยีที่เข้าร่วมกับเครือข่าย ONDC ไม่ว่าจะเป็นผู้ให้บริการในส่วนของผู้ขาย อย่าง “โกฟรูกัล” (GoFrugal) เจ้าของแพลตฟอร์มจัดการร้านค้า และ “ดิจิต” (Digiit) ผู้ออกแบบแพลตฟอร์มสำหรับผู้ประกอบการ รวมทั้ง “เพย์ทีเอ็ม” (Paytm) บริษัทฟินเทคชั้นนำของอินเดีย ก็เข้าร่วมให้บริการแพลตฟอร์มในฝั่งของผู้ซื้อ

“ที. โกชี” ผู้บริหารระดับสูงของโครงการ ONDC เปิดเผยว่า กูเกิลเป็นหนึ่งในหลายบริษัทที่กำลังอยู่ระหว่างการหารือร่วมกันในขณะนี้ โดยยังไม่มีข้อสรุปว่ากูเกิลจะเข้ามามีส่วนร่วมหรือไม่ และจะเข้ามามีส่วนร่วมในด้านใดบ้าง

ทั้งนี้ ธุรกิจช็อปปิ้งของกูเกิลที่มีอยู่ในขณะนี้ยังคงมีเพียงการนำเสนอและการค้นหาสินค้าเท่านั้น ซึ่งยังไม่รองรับการดำเนินการเกี่ยวกับอีคอมเมิร์ซ เช่น การรับคำสั่งซื้อหรือการจัดส่งสินค้า แต่การชำระเงินออนไลน์ของ “กูเกิลเพย์” ซึ่งรองรับระบบ UPI ของรัฐบาลอินเดียแล้ว ก็เป็นส่วนที่สามารถเชื่อมต่อเข้ากับเครือข่ายอีคอมเมิร์ซ ONDC ได้

อย่างไรก็ตาม อีกเป้าหมายหนึ่งในการพัฒนา ONDC ของรัฐบาลอินเดีย คือความพยายามลดการผูกขาดทางดิจิทัล โดยเฉพาะจากบริษัทอีคอมเมิร์ซยักษ์ใหญ่ อย่าง “อเมซอน” และ “ฟลิปการ์ต” (Flipkart) ของวอลมาร์ต ที่เข้ามามีส่วนแบ่งการตลาดค่อนข้างมากและอาจครอบงำตลาดอีคอมเมิร์ซของอินเดียที่กำลังเติบโต

ข้อมูลของรัฐบาลอินเดียระบุว่า ในปี 2021 ที่ผ่านมา ตลาดอีคอมเมิร์ซของอินเดียมีมูลค่าสูงกว่า 55,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ และคาดว่าจะขยายตัวแตะระดับ 350,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐภายในปี 2030 ขณะที่ข้อมูลของบริษัทวิจัยธุรกิจพีจีเอ แลบส์ ระบุว่า ในช่วงปลายปี 2021 ฟลิปการ์ตมีส่วนแบ่งในตลาดอีคอมเมิร์ซอินเดียสูงถึง 60% ส่วนอะเมซอนอยู่ที่ราว 32%

ทั้งนี้ เครือข่าย ONDC ได้เปิดตัวซอฟต์ลอนช์ไปเมื่อเดือน เม.ย. 2022 ที่ผ่านมา โดยทดลองใช้งานในบางเมืองของอินเดีย และตั้งเป้าจะเชื่อมต่อกับผู้ค้าและธุรกิจรายย่อยให้ได้อย่างน้อย 30 ล้านราย ในกว่า 100 เมืองทั่วอินเดีย ภายใน ส.ค.นี้