Sustainability

เทสโก้ ชู “ลำพูนโมเดล” ต้นแบบชุมชนจัดการขยะเปียก

ในหลาย ๆ จังหวัดเผชิญกับปัญหาขยะล้นเมือง โดยเฉพาะพื้นที่ท่องเที่ยวที่ต้องเผชิญกับขยะภายในครัวเรือน และขยะที่มาจากภาคการท่องเที่ยว จ.ลำพูน นับเป็นจังหวัดหนึ่งที่มีปัญหาดังกล่าว แต่ด้วยความตระหนักต่อปัญหา มีการรณรงค์จากพื้นที่เล็ก ๆ ขยายสู่ระดับจังหวัด จนทำให้กลายเป็น “ลำพูนโมเดล” ที่จะต้องเป็นจังหวัดปลอดขยะเปียกแห่งแรกของประเทศ เพื่อเป็นตัวอย่างสู่ชุมชนอื่นต่อไป

“อรรษิษฐ์ สัมพันธรัตน์” ผู้ว่าราชการจังหวัดลำพูน กล่าวว่า แต่ละปีลำพูนมีปริมาณขยะ 140,000 ตัน/ปี เป็นขยะเปียก 49,000 ตัน/ปี ทั้งที่มาจากภาคอุตสาหกรรมท่องเที่ยว เกษตร และโรงงานอุตสาหกรรม จากความตระหนักและมองเห็นปัญหาของประชาชนในพื้นที่ จึงเริ่มโครงการหมู่บ้านปลอดขยะเปียกขึ้นในปี 2549 โดยเริ่มจากเทศบาลอำเภอเมือง กระทั่งขยายวงกว้างสู่พื้นที่อำเภออื่นต่อไป

“ขยะเป็นปัญหาด้านสุขภาพ และภูมิทัศน์ ที่ผ่านมา คนลำพูนเป็นจังหวัดที่มีส่วนร่วมอันดับ 1 ของประเทศ เมื่อเกิดปัญหาจึงทำประชามติเพื่อจัดการปัญหาร่วมกัน มีแนวการดำเนินการทั้งการเคาะประตูบ้านเพื่อรณรงค์เรื่องการแยกขยะ ขอความร่วมมือรถโดยสารนอกพื้นที่ไม่นำขยะมาทิ้ง รวมไปถึงการหาบ้านนำร่องการจัดการขยะเปียก จนปัจจุบันเทศบาลเมืองเป็นอำเภอปลอดขยะเปียก 100% และกำลังขยายสู่อีก 7 อำเภออื่น ๆ เพื่อให้เกิดเป็นจังหวัดปลอดขยะเปียกให้ได้ 100% ในลำดับต่อไป”

สำหรับรูปแบบการขยายองค์ความรู้ในพื้นที่ ต.แม่แรง อ.ป่าซาง จ.ลำพูน มี 4 ฐานในการจัดการ ดังนี้

หนึ่ง โฟมจ๋า หายไปไหน การจัดการขยะในบ้านและในสวน มีการนำโฟมไปบดเพื่อผสมเป็นคันหินเบา ใช้ก่อสร้างทำกระถางต้นไม้ ส่วนขยะจากเศษอาหาร และเศษใบไม้ ก็นำมาหมักเพื่อทำเป็นปุ๋ยต่อไป

สอง ที่ว่างสร้างอาหาร – เป็นการส่งเสริมให้คนในชุมชนใช้ที่ว่างบริเวณบ้านปลูกพืชผักสวนครัวเพื่อเป็นแหล่งอาหารภายในบ้าน

สาม เศษผ้าสร้างรายได้ – ได้ไอเดียจากเศษผ้าเหลือจากกลุ่มตัดเย็บเสื้อผ้า ซึ่งผลิตปริมาณมากส่งขายไปทั่วประเทศ มาประยุกต์เป็นสินค้า กระเป๋านกฮูก สินค้าสร้างสรรค์ ที่สร้างงาน และรายได้ให้แก่ผู้สูงอายุในพื้นที่

สี่ ก้านตาลแปลงร่าง – ในส่วนนี้เป็นปัญหาเรื่องขยะจากเรือกสวนไร่นา อุดตันทางระบายน้ำ ทางชุมชนจึงหาทางเอาเศษไม้ โดยเฉพาะกิ่งตาล มาประดิษฐ์เป็นของใช้ภายในบ้าน จนเกิดเป็นไอเดียของใช้มากมาย ทั้งเก้าอี้ ของแต่งบ้านต่าง ๆ

พร้อมกันนั้น ภาคเอกชนอย่าง เทสโก้ โลตัส ประกาศเจตนารมณ์เรื่องของการลดขยะจากอาหาร ทั้งยังมองเห็นความน่าสนใจ และเป็นไปได้ของการขยายโครงการในรูปแบบ “ลำพูนโมเดล” ไปสู่พื้นที่อื่น ๆ โดย “สลิลลา สีหพันธุ์” รองประธานกรรมการฝ่ายกิจการบรรษัท เทสโก้ โลตัส กล่าวว่า เทสโก้ โลตัส ประกาศเจตนารมณ์เป็นผู้นำในการลดขยะจากอาหาร โดยให้คำมั่นว่าภายในเดือนกุมภาพันธ์ ปี 2561 จะไม่มีการทิ้งอาหารที่ยังรับประทานได้จากไฮเปอร์มาร์เก็ตทั้ง 24 สาขา ในกรุงเทพฯ

“ขณะนี้ถือว่าประสบความสำเร็จเป็นที่เรียบร้อยแล้ว และพร้อมขยายไปสู่เทสโก้ โลตัส ในพื้นที่อื่น ๆ ต่อไป อีกทั้งยังเล็งเห็นความสำคัญของการร่วมมือ และสนับสนุนชุมชน และองค์กรอื่นให้สามารถจัดการกับขยะอาหารอย่างมีประสิทธิภาพ จึงเป็นที่มาของการร่วมมือกับเทศบาลเมืองลำพูน เพื่อผลักดันลำพูนโมเดล ให้เป็นต้นแบบของจังหวัดปลอดขยะอาหาร ซึ่งลำพูนนับเป็นจังหวัดปลอดขยะเปียกแห่งแรกของประเทศไทย สอดคล้องกับแนวทางของเทสโก้ โลตัส เป็นอย่างยิ่ง”

อันเป็นความท้าทายด้านการจัดการขยะอย่างแท้จริง ที่ไม่ใช่เรื่องขนาดพื้นที่ แต่เป็นเรื่องของความพร้อมเพรียงของคนที่จะลงมือปฏิบัติมากกว่าสิ่งอื่นใด