จีนพบประตูลับบนกำแพงเมืองจีนกว่า 130 บาน ในอดีตปิด-เปิดเป็นระบบ

กำแพงเมืองจีน
ภาพจาก China Xinhua News ประตูลับของกำแพงเมืองจีนด่านหวงหยากวน ในเทศบาลนครเทียนจินทางตอนเหนือของจีน

ทีมนักวิจัยจีนพบ “ประตูลับ” บนกำแพงเมืองจีนกว่า 130 บาน นักวิชาการชี้ในอดีตเป็นทางออกเพื่อเลี้ยงปศุสัตว์ ติดต่อเชิงพาณิชย์กับโลกภายนอก และสอดแนมทางทหาร

วันที่ 5 มกราคม 2566 สำนักข่าว China Xinhua News รายงานว่า ทีมวิจัยระบบการป้องกันของกำแพงเมืองจีน เผยการค้นพบซากประตูลับที่ถูกซ่อนอยู่กว่า 130 บาน บนกำแพงเมืองจีนผ่านการถ่ายภาพต่อเนื่องที่มีความละเอียดสูงในระดับเซนติเมตร

กำแพงเมืองจีนประกอบด้วยกำแพงหลายช่วงที่เชื่อมต่อกัน จนมีความยาวรวมกว่า 20,000 กิโลเมตร และได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกขององค์การยูเนสโก (UNESCO) เมื่อปี 1987

ก่อนหน้านี้จีนมีการศึกษาและวิจัยเกี่ยวกับเส้นทางลับบนกำแพงเมืองจีนน้อยมาก การค้นพบประตูลับครั้งใหม่นี้จึงเป็นการนำเสนอกลไกทางสถาปัตยกรรมของกำแพงเมืองจีนให้สมบูรณ์และเด่นชัดมากยิ่งขึ้น

ทีมวิจัยได้ลงพื้นที่สำรวจและวิเคราะห์เพิ่มเติม พบว่าประตูลับแต่ละบานถูกออกแบบมาให้เข้ากันกับสภาพภูมิประเทศ โดยในอดีตเส้นทางลับเหล่านี้มีไว้เป็นทางผ่านของทหารสอดแนม เป็นช่องทางติดต่อสื่อสารกับพื้นที่ภายนอกกำแพง และสำหรับทำการค้าในสมัยโบราณ

กำแพงเมืองจีน
ภาพจาก China Xinhua News

จากการตรวจสอบเอกสารราชการในสมัยราชวงศ์หมิง (ปี 1368-1644) ระบุว่าชนเผ่าเร่ร่อนได้รับอนุญาตให้ใช้งานประตูลับดังกล่าวสำหรับเลี้ยงปศุสัตว์บนเส้นทางระหว่างภูมิภาคชิงไห่ (Qinghai) และเหอเท่า (Hetao) ทางตะวันตกเฉียงเหนือของจีน เนื่องจากมีน้ำและหญ้าที่อุดมสมบูรณ์ในเวลานั้น

จางอวี้คุน ศาสตราจารย์ประจำมหาวิทยาลัยเทียนจินและหัวหน้าทีมวิจัย ชี้ว่าการเลี้ยงปศุสัตว์สมเหตุสมผลกับหลักฐานที่ค้นพบ เนื่องจากมีประตูลับขนาดใหญ่บางส่วนที่สามารถให้ม้าเดินผ่านจากทั้งสองทิศทางได้

นอกจากนี้ ทีมสำรวจยังพบประตูทางออกที่ลึกลับที่สุดของเส้นทาง ซึ่งถูกบันทึกไว้ในเอกสารจากบรรดานักวิชาการหลายสมัย ตั้งแต่ราชวงศ์ถัง ซ่ง หมิง และชิง แต่ไม่เคยมีหลักฐานทางกายภาพของทางออกลับปรากฏมาก่อน

หลี่เจ๋อ สมาชิกหนึ่งในทีมวิจัยอธิบายว่า ประตูทางออกฝั่งที่หันไปทางด้านนอกเพื่อรับมือกับข้าศึกถูกพรางด้วยอิฐ ส่วนฝั่งด้านในกำแพงเมืองจีนถูกสร้างให้เป็นโพรง ทำให้ศัตรูไม่สามารถแยกแยะตำแหน่งของทางออกได้เมื่อมองจากภายนอก

ที่สำคัญเมื่อด่านของกำแพงหลักที่อยู่ใกล้เคียงถูกโจมตี ทหารจีนสามารถพังประตูจากด้านในได้เสมือนการทุบเปลือกไข่ และโจมตีอย่างรวดเร็ว ซึ่งแสดงให้เห็นอย่างเด่นชัดถึงภูมิปัญญาทางการทหารของจีนในสมัยโบราณ และทั้งหมดนี้ช่วยพิสูจน์ด้วยว่า “กำแพงเมืองจีนไม่ได้ปิดสนิท แต่สามารถเปิดได้อย่างเป็นระบบ”

กำแพงเมืองจีน
ภาพจาก China Xinhua News