“บิ๊กแมตช์ของศึกยูโร 2020 คืนนี้ ฝรั่งเศสแชมป์โลกทีมล่าสุดพบกับเยอรมนี อินทรีเหล็กที่หาทางไต่ขึ้นมาสู่จุดสูงสุดของตัวเองอีกครั้ง” วาทะเกริ่นก่อนเกมประโยคลักษณะนี้ควรจะลอยมาให้ได้ตื่นเต้นกันในเดือนมิถุนายน แต่แท้จริงแล้วผู้ที่รอรับฟังเนื้อหาแบบนี้ต้องรอไปจนถึงมิถุนายนปีหน้า
ในโลกความเป็นจริง ยุโรปกำลังรับมือกับโรคระบาดครั้งรุนแรงในรอบหลายทศวรรษ ยูโร 2020 ชื่อนี้ไม่ได้ให้ความรู้สึกเหมือนเดิมแล้ว เพราะมันถูกย้ายไปแข่งจริงปี 2021
- นักท่องเที่ยวเข้าต่ำแสน หวั่นโลว์ซีซั่นทรุดหนัก ททท.ชี้กระทบสั้นยอดบุ๊กกิ้งแอร์ไลน์แน่น
- เปิด 10 อันดับมหาวิทยาลัยรัฐ-ราชภัฏ-เอกชน ที่ได้รับความนิยมมากสุด
- ร้านธงฟ้า 1.4 แสนแห่ง พร้อมรับดิจิทัลวอลเล็ต เช็กจังหวัดไหนร้านธงฟ้ามาก-น้อยสุด
เดิมทีแล้วกลางเดือนมิถุนายน 2020 แฟนบอลควรได้ชมศึกยูโร แต่สถานการณ์โควิด-19 ทำให้ต้องเลื่อนทัวร์นาเมนต์ไปเป็นปี 2021 แต่ยังเรียกว่า “ยูโร 2020”
สถานการณ์โรคระบาดส่งผลกระทบวงกว้าง ยูโร 2020 ไม่ใช่ทัวร์นาเมนต์เดียวที่ได้รับผลจนต้องปรับแผนกัน มหกรรมกีฬาของมนุษยชาติอย่างโอลิมปิก 2020 ที่ญี่ปุ่นก็ต้องเลื่อนเช่นกัน
การขยับโปรแกรมเช่นนี้ย่อมสะเทือนไปถึงปฏิทินการแข่งขันรายการอื่น ๆ ทั้งระดับทีมชาติ และผลในทางอ้อมก็กระทบการวางแผนสำหรับสโมสรต้นสังกัดของนักเตะ พ่วงเป็นลูกโซ่ไปถึงภาคส่วนอื่นในสังคมทั้งระดับภูมิภาคขยายไปจนถึงระดับนานาชาติ
การแข่งฟุตบอลในยุคทุนนิยม เกมเตะลูกหนังไม่ใช่แค่เป็นกีฬาเท่านั้น มันยังเชื่อมโยงสัมพันธ์กับภาคธุรกิจกลุ่มเอกชนหลายประเภท ไปจนถึงระดับภาครัฐที่ต้องมีแผน มีนโยบายบริหารจัดการงบประมาณ การเงิน สถานที่ ฯลฯ เพื่อรองรับมหกรรมกีฬาระดับทวีป ที่สำคัญคือ ฟุตบอลเป็นวัฒนธรรมที่สำคัญอย่างหนึ่งในวิถีชีวิตของคนยุโรป ตารางกีฬาที่เลื่อนก็ส่งผลกับการใช้ชีวิตด้วย
เมื่อยูโร 2020 ไม่สามารถเกิดขึ้นได้ตามกำหนดการ “ดีไลฟ์-ประชาชาติธุรกิจ” ชวนสำรวจข้อมูลว่า การที่ฟุตบอลยูโร 2020 ถูกเลื่อนออกไป มีผลกระทบอะไรเกิดขึ้นบ้าง
ผลกระทบแบบ “ลูกโซ่”
หัวข้อแรกเริ่มที่ถูกพูดในทันทีและอาจช่วยให้เห็นภาพผลกระทบแบบลูกโซ่ได้ดี คือ เมื่อประกาศเลื่อนแข่งยูโร 2020 และโปรแกรมเพลย์ออฟออกไป โปรแกรมใหม่ก็กระทบทัวร์นาเมนต์ยูโรหญิง 2021 ซึ่งตารางแข่งเดิมแข่งกันในอังกฤษช่วง 7 กรกฎาคมถึงต้นสิงหาคม 2021 ซึ่งคาบเกี่ยวกับโปรแกรมใหม่ของยูโร 2020 ที่เลื่อนไปแข่ง 11 มิถุนายน-11 กรกฎาคม 2021 และใกล้กับช่วงโอลิมปิก 2020 ที่เลื่อนไปแข่งในปี 2021
หากฟุตบอลหญิงยูโร 2021 ยังคงแข่งตามเดิม เท่ากับว่ามีมหกรรมกีฬาระดับบิ๊ก 3 รายการติดกันในรอบ 3 เดือน นี่คงเป็นเรื่องไม่น่าพิสมัยนักในหลายด้าน ฟุตบอลยูโรหญิง 2021 จึงต้องเปลี่ยนโปรแกรมตามไปด้วย คราวนี้ก็เลื่อนข้ามปีไปแข่งวันที่ 6 กรกฎาคม-31 กรกฎาคม 2022
การเลื่อนโปรแกรมเป็นเรื่องที่ดูเหมาะสมในแง่การกระจายความหนาแน่นของโปรแกรมการแข่ง แต่ในอีกด้านก็มีนักกีฬาบางคนมองว่า ทัวร์นาเมนต์ของผู้หญิงมักมีคนให้ความสำคัญน้อยกว่า และต้องถูกเลื่อนออกไปเพราะไม่อยากให้ไปกระจุกตัวในช่วงมหกรรมโอลิมปิกและฟุตบอลยูโรฝ่ายชาย
โลกกีฬาที่มีสายการแข่งแบ่งแยกเพศ ทำให้ทัวร์นาเมนต์ของฝั่งหญิงถูกมองว่ามีแนวโน้มได้รับผลกระทบจากภาวะวิกฤตนี้เป็นอันดับต้น ๆ สภาพการแข่งฝ่ายหญิงในความเป็นจริงแบบตรงไปตรงมาก็ไม่ได้รับการสนับสนุนทางการเงินเทียบเท่าฝ่ายชายอยู่แล้ว ปัญหาเกี่ยวกับการเงินเกิดขึ้นเสมอ
หากมองลึกลงไปอีกนิด สัญญาจ้างของนักฟุตบอลหญิงบางรายก็แทบไม่มีสภาพเป็น “สัญญาทางการ” ด้วยซ้ำ หรือเป็นสัญญาระยะสั้นกว่าสัญญาโดยทั่วไปของฝ่ายชาย สโมสรบางแห่งมองนักกีฬาหญิงว่าเป็นทรัพย์สินที่ขจัดออกไปเมื่อไหร่ก็ได้ สโมสรอังกฤษที่มีทีมในลีกหญิงอย่างเรดดิ้งประกาศพักงานและจ่ายค่าจ้างให้นักกีฬาหญิงเหลือแค่ 20%
เป็นเรื่องยากที่จะทราบว่าหลังจากวิกฤตผ่านพ้นไป พวกเธอจะได้รับการปฏิบัติจากต้นสังกัดอย่างไร (ลองนึกสภาพว่าแม้แต่นักกีฬาชายยังต้องตกลงหั่นค่าเหนื่อยเพื่อลดภาระการเงินของทีม) ยังไม่ต้องพูดถึงกีฬาชนิดอื่นซึ่งได้รับความนิยมไม่มากเท่าฟุตบอล
ไม่เพียงแค่นักฟุตบอลที่เป็นลูกจ้างของสโมสรเท่านั้น เหล่าสตาฟของยูฟ่าหลายร้อยชีวิตที่ทำงานเกี่ยวกับทัวร์นาเมนต์ฟุตบอลยูโรก็เคยถูกตั้งคำถามว่า จะเกิดอะไรขึ้นกับพวกเขาบ้างระหว่างช่วง 12 เดือนขณะรอทัวร์นาเมนต์กลับมาแข่ง
เจ้าภาพร่วมในวาระพิเศษ แต่โชคร้ายเจอพิษโควิด-19
ฟุตบอลชิงแชมป์แห่งชาติยุโรป 2020 เป็นครั้งที่พิเศษ เพราะจัดขึ้นในช่วงวาระครบรอบ 60 ปีของทัวร์นาเมนต์นี้พอดี มิเชล พลาตินี่ (Michel Platini) ช่วงที่ยังนั่งเก้าอี้ประธานสหพันธ์ฟุตบอลทวีปยุโรป (UEFA) จึงมีแนวคิดให้ยูโรครั้งนี้แข่งขันกระจายไปในหลายประเทศ ซึ่งบทสรุปคือ มีเจ้าภาพ 12 เมือง ใน 12 ประเทศทั่วยุโรป
เมื่อเกิดโควิด-19 ระบาดหนักในหลายประเทศแถบยุโรปช่วงกลางเดือนพฤษภาคม อเล็กซานเดอร์ เซเฟริน (Aleksander Ceferin) ประธานยูฟ่า ส่งสัญญาณที่บ่งชี้ถึงแนวโน้มปรับจำนวนประเทศที่จัดแมตช์แข่งขันให้ลดลง เขาให้สัมภาษณ์ว่า ได้พูดคุยกับส่วนที่ยังเดินหน้าจัดได้ชัวร์ 9 เมืองแล้ว อีก 3 เมืองยังพบว่ามีข้อติดขัดและต้องหารือเพิ่มเติมต่อไป แต่เรื่องนี้ยังต้องรอยืนยันหลังการหารือกันในหมู่คณะกรรมการอีกครั้ง และแน่นอนว่าต้องเป็นช่วงหลังการประชุมคณะกรรมการบริหาร
เดิมทีแล้วการประชุมนัดนี้มีขึ้นวันที่ 27 พฤษภาคม แต่ยูฟ่าประกาศเลื่อนการประชุมคณะกรรมการออกไปเป็นวันที่ 17 มิถุนายนเพื่อพิจารณาประเด็นนี้ ในเบื้องต้นเซเฟรินเปรยไว้ว่า ตามหลักการแล้วยูฟ่าจะจัดใน 12 เมือง แต่หากไม่สามารถทำได้จริงก็ปรับลดเหลือได้ตั้งแต่ 8-10 เมือง
แน่นอนว่าการเป็นเจ้าภาพแข่งรายการใหญ่ระดับทวีปย่อมนำมาซึ่งผลประโยชน์ในหลายด้าน ในทางกลับกัน การยกเลิกก็ย่อมส่งผลกระทบหลายด้านเช่นกัน โดยเฉพาะการเสียโอกาสทางการเงิน หากเป็นเมืองหรือสนามที่ไม่เคยจัดแข่งแมตช์ยูโรมาก่อนก็คงเป็นเรื่องน่าเสียดายมาก ไม่เพียงแค่สำหรับพาร์ตเนอร์ทางธุรกิจเท่านั้น สำหรับแฟนบอลในท้องถิ่นที่จะได้สัมผัสบรรยากาศหายากแบบนี้ก็คงเศร้าและเสียดายไปด้วย
บวกหรือลบในเชิงการกีฬา ?
สภาวะลีกยุโรปหยุดชะงักช่วงท้ายฤดูกาลแบบนี้ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อนในรอบหลายทศวรรษ ว่ากันในแง่การกีฬาล้วน ๆ เรื่องนี้มีผลต่อทีมไม่น้อยเลย สภาพร่างกายที่เว้นว่างจากแมตช์จริงส่งผลต่อความฟิต การเตรียมพร้อมทีมต่าง ๆ ต้องถูกปรับแผนใหม่
แต่ละทีมในแต่ละลีกก็มีสภาพไม่เหมือนกันอีก ลีกฝรั่งเศสและดัตช์ตัดจบฤดูกาลไปแล้ว บุนเดสลีกา เยอรมันคือลีกใหญ่ที่กลับมาแข่งก่อนเพื่อนขณะที่สเปน อิตาลี และอังกฤษ ต่างเริ่มวางกำหนดการเพื่อแข่งให้จบฤดูกาลโดยเร็ว บางลีกประกาศวันที่จะกลับมาแข่งอีกครั้งในช่วงกลางจนถึงปลายเดือนมิถุนายนนี้แล้ว
ถึงแม้โปรแกรมแข่งจริงของยูโร 2020 ยังอยู่อีกห่างไกล แต่ในระยะหนึ่งนักฟุตบอลมีแนวโน้มต้องลงเตะถี่ยิบทั้งโปรแกรมสโมสร ที่สำคัญคือโปรแกรมทีมชาติรายการคัดเลือกฟุตบอลโลก 2022 และเสี่ยงได้รับบาดเจ็บหนัก หากเป็นเช่นนั้นก็กระทบกับระยะเวลาเตรียมตัวอีก หากโชคดีก็หายเจ็บกลับมาไว ถ้าโชคร้ายอาจพักยาว กว่าจะกลับมาได้ก็ย่อมไม่ได้อยู่ในสภาพสมบูรณ์ที่สุด
นอกจากนี้ ระยะเวลาราว 3 เดือนที่ห่างหายจากสนามก็เป็นปัจจัยเสี่ยงที่จะทำให้เกิดการบาดเจ็บได้ง่าย ด้วยเหตุผลเหล่านี้สหพันธ์ฟุตบอลนานาชาติ หรือฟีฟ่า เลยไฟเขียวให้ปรับกฎระเบียบบางประการ อาทิ ขยายเพดานสูงสุดที่แต่ละทีมจะเปลี่ยนตัวผู้เล่นในเกมเพิ่มเป็น 5 คน ให้ผู้จัดแข่งแต่ละรายการที่มีแผนว่าจะแข่งให้จบภายในปี 2021 พิจารณาว่าจะนำกฎนี้มาใช้ไหม
ฟีฟ่ายังบอกว่า รายการใดที่ใช้ VAR หรือระบบดูวิดีโอย้อนหลังเพื่อช่วยผู้ตัดสินทำงานก็สามารถระงับใช้งานระบบนี้ได้ เพื่อลดความเสี่ยงให้ผู้ตัดสินมารวมตัวกัน แต่นั่นก็ขึ้นอยู่กับการตัดสินใจของผู้จัดทัวร์นาเมนต์ว่าจะยกเลิกไหมเช่นกัน
ระเบียบเหล่านี้ดูเหมือนว่าจะเป็นการนำมาใช้ชั่วคราวมากกว่า แต่ก็มีแนวโน้มว่าอาจขยายไปถึงฤดูกาล 2020-21 หรืออาจครอบคลุมไปถึงยูโรที่ยกไปแข่งปี 2021 ด้วยก็ได้ แต่ฟีฟ่าระบุว่าจะประเมินอีกครั้งว่าควรขยายเวลาระเบียบนี้ไหมขณะเดียวกัน การเลื่อนโปรแกรมดูเหมือนมีผลเชิงบวก (เล็กน้อย) ในตัวมันเอง นั่นคือทีมใดที่มีนักเตะคนสำคัญเจ็บหนักและต้องใช้เวลาพักรักษาตัวนานอยู่แล้ว พวกเขาเหล่านี้ก็มีแนวโน้มหายเจ็บแล้วเรียกความฟิตพร้อมฟอร์มการเล่นกลับมาช่วยทีมทันโปรแกรมจริงปี 2021
ผลกระทบต่อแฟนบอลและธุรกิจเกี่ยวเนื่อง
สิ่งที่ขาดไม่ได้สำหรับกีฬาทุกชนิดคือ ผู้ชม แฟนบอลบางรายซื้อตั๋วเข้าชมยูโรในสัปดาห์หน้าไว้แล้ว แต่เมื่อยูฟ่าประกาศเลื่อนพวกเขาต้องดำเนินการกับสายการบิน อย่างเช่น ขอเงินคืน หรือแลกเป็นสิทธิอื่น ๆ แต่ดูเหมือนว่าแฟนบอลบางรายต้องดิ้นรนอย่างมากเพื่อทวงคืนสิทธิเหล่านี้จากสายการบิน
ครอบครัวหนึ่งจากเวลส์ใช้เงินราว 2,500 ปอนด์ (เกือบ 1 แสนบาท) ไปกับค่าเดินทางก่อนหน้าทัวร์นาเมนต์จะเริ่ม พวกเขาวางแผนทริปชมฟุตบอลและพบปะครอบครัวในบากู ประเทศอาเซอร์ไบจาน และกรุงโรม ประเทศอิตาลี ซึ่งเวลส์มีโปรแกรมแข่งรอบแบ่งกลุ่มใน 2 เมืองนี้ แต่เธอมองว่า กว่าที่เธอจะได้เงินคืนจากสายการบินก็คงอีกนาน กว่าจะผ่านกระบวนการก็ยุ่งยาก
สมาชิกในครอบครัวแฟนบอลจากเวลส์ให้สัมภาษณ์กับบีบีซีว่า ถ้าจินตนาการว่าเป็นคนที่ไม่ถนัดในเรื่องออนไลน์ คงลำบากแน่กับการกรอกเอกสารมากมายในระบบออนไลน์ ไม่มีใครออกมาเป็นตัวกลางและมอบรายละเอียดของคนที่จะประสานงานให้ความช่วยเหลือ นั่นจึงเป็นเรื่องลำบากมาก
สิ่งที่แฟนบอลต้องการคือ ให้รัฐบาลเข้ามาช่วยเหลือในด้านประสานงานหรือพูดคุยกับสายการบินให้ช่วยตอบสนองกับแฟนบอลซึ่งเป็น “ผู้เล่นคนที่ 12” กลุ่มผู้สนับสนุนทีมชาติในยามที่ทีมต้องการพวกเขา
มิถุนายน 2020 ที่ไร้บรรยากาศอันคึกคักจากการแข่งอันเร้าใจ คงทำให้ครอบครัวแฟนบอลต้องเงียบเหงาไปตาม ๆ กัน ยิ่งเมื่อลองสำรวจไล่เรียงประเมินผลกระทบที่จะตามมาแล้วคงทำให้เกิดความรู้สึกน่าเป็นห่วง น่ากังวลขึ้นมาอีกชนิด เชื่อว่าวิกฤตหนนี้เป็นอีกครั้งที่โลกจะพิสูจน์ว่า หากทุกคนจับมือช่วยเหลือกัน เห็นอกเห็นใจกัน ร่วมกันฝ่าฟันอุปสรรคไปด้วยกัน เราคงได้เห็นอนาคตในรูปแบบที่ทุกคนต้องการเห็นกลับคืนมาโดยเร็ว
