ฟ้าทะลายโจร แจ็กผู้ฆ่ายักษ์ สมุนไพรไทย สรรพคุณสมชื่อ

พลพัต สาเลยยกานนท์ : เรื่อง

ยาสมุนไพรไทยดั้งเดิมกว่าร้อยปีอย่าง “ฟ้าทะลายโจร” กลับมามีบทบาทในยุคสมัยศตวรรษที่ 21 ได้อย่างไร ? เป็นคำถามที่ทั้งแพทย์แผนปัจจุบันและนักวิจัยผู้คิดค้นแนวทางการรักษาโควิด-19 ตั้งคำถามกับสมุนไพรไทยชนิดนี้ไม่น้อย

แต่ด้วยผลงานวิจัยและการรับรองด้วยการขึ้นทะเบียนสมุนไพรไทยฟ้าทะลายโจรในบัญชียาหลักและยังบรรจุเงื่อนไขสำหรับใช้ในการรักษาผู้ป่วยโรคโควิด-19 ที่มีอาการความรุนแรงน้อย หรือที่เรียกกันว่าผู้ป่วยสีเขียว เพื่อลดการเกิดโรคที่รุนแรง ดีไลฟ์-ประชาชาติธุรกิจ พาไปทำความรู้จักยาสมุนไพรไทยชนิดนี้ถึงคุณสมบัติและวิธีการใช้อย่างไรให้เหมาะสม

“ฟ้าทะลายโจร เป็นพืชสมุนไพรประจำบ้านมานานกว่าร้อยปี โดยในปี 2559 ฟ้าทะลายโจรเป็นยาสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติ หมายความว่า สิทธิทางการรักษาถูกคุ้มครองและใช้ในการรักษาฟรีตามดุลพินิจของแพทย์ในการสั่งจ่ายยา” พญ.อัมพร เบญจพลพิทักษ์ อธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กล่าว

ในอดีตที่ผ่านมา ฟ้าทะลายโจร ใช้ในการรักษาหวัดเป็นหลัก เจ็บคอ เป็นไข้ น้ำมูกไหล หรือแม้กระทั่ง ไข้หวัดใหญ่ ที่มีอาการปวดเมื่อยเนื้อตัว และอีกกลุ่มหนึ่งคือ ท้องเสีย ที่ไม่ได้เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย ไม่ใช่บิด ไม่ใช่ไทฟอยด์

รูปแบบของฟ้าทะลายโจรในท้องตลาดมี 2 ประเภทคือ

1.ยาจากผง ฟ้าทะลายโจร ซึ่งมีกระบวนการนำใบไปตากแห้งและบด รูปแบบแคปซูล หรือยาเม็ด ขนาด 350-400 มิลลิกรัม (มก.) ซึ่งมีสาร Andrographolide แต่จะไม่เข้มข้น แต่ข้อกำหนดจาก องค์การอาหารและยา กำหนดความเข้มข้นไว้ที่ไม่ต่ำกว่า 1%

วิธีการรับประทาน

ตัวอย่าง ยาฟ้าทะลายโจรผงบด ขนาด 400 มก. จะมีสาร Andrographolide อยู่ 4 มก. ขณะที่การใช้รักษาหวัดใช้อยู่ที่ 60 มก.ต่อวัน นั่นหมายความว่า 1 แคปซูลมี 4 มก. ต้องรับประทาน 4 แคปซูลต่อมื้อเพื่อให้ได้สาร Andrographolide 16 มก. ต่อมื้อและต้องรับประทาน 4 ครั้งต่อวัน เพื่อให้ได้ 60 มก.

2.ยาจากสารสกัด ฟ้าทะลายโจร ซึ่งมีกระบวนการสกัดสาร Andrographolide ออกมาแล้ว ในรูปแบบแคปซูล หรือยาเม็ด ขนาด 10-20 มก.

วิธีการรับประทาน

ตัวอย่าง ยาฟ้าทะลายโจรสารสกัด ถ้าข้างขวดหรือข้างกล่องบรรจุภัณฑ์ระบุไว้ว่า มีสาร Andrographolide ขนาด 10-20 มก. ขณะที่การใช้รักษาหวัดอยู่ที่ 60 มก.ต่อวัน นั่นหมายความว่า รับประทานเพียง 3 แคปซูลต่อวันเพียงพอแล้ว

“ความสับสนส่วนใหญ่เกิดขึ้นจากตรงนี้ คือบางรายบริโภคยาแบบสารสกัด เยอะเกินไป ได้สาร Andrographolide เยอะเกินไป ที่สำคัญคือให้รับประทานติดต่อกันเพียงแค่ 3-5 วันเท่านั้น”

อะไรที่ทำให้สนใจฟ้าทะลายโจร ในการรักษาโควิด-19

ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของฟ้าทะลายโจร สามารถลดไข้, ต้านอาการอักเสบ, ต้านไวรัสบางชนิด เช่น หวัด และ กระตุ้นภูมิคุ้มกัน ซึ่งคุณสมบัติตัวสุดท้ายคือ “การกระตุ้นภูมิคุ้มกัน” ทำให้เกิดความนิยมและหลายคนนำไปใช้ป้องกัน แต่ก็มีข้อแนะนำทางการแพทย์อย่างหนึ่งคือ ต้องใช้ในปริมาณที่น้อย และต้องไม่ต่อเนื่องกันนานกว่า 5 วัน

ขอย้ำชัด ๆ ว่า ฟ้าทะลายโจร ไม่สามารถป้องกันโควิด-19 ได้ ดังนั้นจึงจำเป็นต้องฉีดวัคซีนและปฏิบัติตามมาตรการของกระทรวงสาธารณสุขในมาตรการป้องกันต่าง ๆ

แต่ด้านการรักษา โควิด-19 นั้น ในกลุ่มผู้ป่วยที่มีอาการเล็กน้อย และรับฟ้าทะลายโจร 180 มก.ต่อวัน หรือมากกว่าการใช้รักษาหวัด 3 เท่า ภายใต้คำแนะนำของแพทย์ ซึ่งช่วยให้การเกิดปอดอักเสบน้อยลงกว่าผู้ที่ไม่ได้รับยา

อาการที่ไม่พึงประสงค์ของฟ้าทะลายโจร มีดังนี้

1.คลื่นไส้ อาเจียน

2.เวียนหัว

3.ขมคอ

4.ถ่ายมากขึ้น

5.การทำงานหนักของตับและไต

6.แน่นหน้าอก

7.หัวใจเต้นเร็ว

อาการเหล่านี้ถ้ารับประทานถูกวิธี อาการเหล่านี้จะเป็นปัญหาแค่ชั่วคราวและดีขึ้นในเวลาอันสั้น ขณะเดียวกันวิธีเลือกซื้อยาฟ้าทะลายโจร ควรซื้อยาที่ใหม่ มีระยะเวลาการผลิตไม่เกิน 6 เดือน เนื่องจากการเก็บไว้ในระยะเวลานานอาจมีผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์เกิดขึ้นได้

ข้อห้ามในการใช้ฟ้าทะลายโจร

ผู้แพ้ยาฟ้าทะลายโจร

หญิงตั้งครรภ์

หญิงให้นมบุตร

ข้อระวังในการใช้ฟ้าทะลายโจร

ผู้ป่วยโรคตับ โรคไต โรคหัวใจและหลอดเลือด และโรคประจำตัวอื่น ๆ และที่สำคัญคือ การใช้ฟ้าทะลายโจรเกิน 5 วันอาจเกิดปัญหาต่อร่างกายได้

รศ.ดร.พรรณวิภา กฤษฎาพงษ์ ประธานบริหาร บริษัท สเปเชียลตี้ เนเชอรัล โปรดักส์ จำกัด กล่าวกับ “ประชาชาติธุรกิจ” ว่า ฟ้าทะลายโจร เป็นยาสมุนไพรไทยที่กรมการแพทย์แผนไทยแนะนำในการรักษาพร้อมมีการขึ้นทะเบียนบัญชียาหลักซึ่งมีงานวิจัยรับรองอย่างถูกต้องในการรักษาผู้ป่วยโรคโควิด-19 ที่มีความรุนแรงน้อย เพื่อลดการเกิดโรคที่รุนแรง

ทั้งนี้ บริษัทในฐานะบริษัทผู้ผลิตสารสกัดจากธรรมชาติรายใหญ่ในประเทศไทย ถือได้ว่ามีความภูมิใจในการนำสมุนไพรไทยซึ่งเป็นยาสามัญประจำบ้านคู่ประเทศไทยมานานหลายร้อยปี มารักษาโรคอุบัติใหม่อย่างโควิด-19 ในปัจจุบัน โดยบริษัทได้ดึงเอาสารสกัดในฟ้าทะลายโจรซึ่งเป็นพืชธรรมชาติ พัฒนาให้มีคุณสมบัติเทียบเท่ากับการรักษาของยาแผนปัจจุบัน

“ฟ้าทะลายโจร” นอกเหนือจากที่ใช้รักษาผู้ป่วยโควิด-19 ที่มีความรุนแรงน้อยแล้วนั้น ที่ผ่านมาถูกใช้เป็นยารักษาผู้ป่วยอาการทั่วไป เช่น ไข้หวัด ไข้หวัดใหญ่ ระงับอาการอักเสบ ไอ เจ็บคอ คออักเสบ ต่อมทอนซิล หลอดลมอักเสบ ขับเสมหะ เป็นต้น

คุณสมบัติของ ฟ้าทะลายโจร ก่อนการนำมารักษาโควิด-19 นั้นเดิมทีมีชื่อเสียงดังไปไกลถึงในต่างประเทศอยู่แล้ว โดยบริษัทมีการส่งออกไปยังประเทศในแถบอาเซียน มาเลเซีย อินโดนีเซีย เวียดนาม ฟิลิปปินส์ รวมถึงประเทศในฝั่งยุโรป ทั้งอังกฤษ ฝรั่งเศส อิตาลี และประเทศในแถบทวีปอเมริกาและตะวันออกกลาง

กระทั่งเมื่อมีผลงานวิจัยและการรับรองการขึ้นทะเบียน ฟ้าทะลายโจร ในการรักษาโควิด-19 ในประเทศไทย บริษัทได้มีการติดต่อไปยังคู่ค้าในต่างประเทศ ซึ่งปัจจุบัน ฟ้าทะลายโจร ได้มีการส่งออกไปยังกลุ่มประเทศตะวันออกกลาง โดยจุดประสงค์ทางการรักษาโควิด-19 โดยตรง

“ฟ้าทะลายโจร เป็นเครื่องมือหนึ่งในการต่อสู้กับโรคโควิด-19 ซึ่งวันนี้สามารถช่วยชีวิตผู้ป่วยโควิด-19 ที่มีอาการปานกลางได้แล้วกว่าหมื่นราย และผู้ป่วยที่มีอาการน้อยอีกกว่าแสนราย โดยคำนวณจากการกระจายฟ้าทะลายโจรออกไป”


สำหรับวันนี้ปริมาณความต้องการ ฟ้าทะลายโจร เพิ่มขึ้นอย่างมากหลักร้อยเท่าตัวเมื่อเทียบกับช่วงก่อนเกิดสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 ซึ่งในวันที่กระบวนการด้านการป้องกันอื่น ๆ ยังไม่พร้อมหรือยังทำไม่ได้ อะไรที่สามารถป้องกันตัวเองได้หรือทำให้สุขภาพดีก็เป็นสิ่งที่ประชาชนสามารถพึงปฏิบัติ