คอลัมน์ Education Ideas
โดย สถาบันอาศรมศิลป์
- เปิดคำทำนาย “นางมโหธรเทวี” นางสงกรานต์ ปี 2567 ฝนตกในโลกมนุษย์ 30 ห่า
- ค่าขนส่งแคดเมียมกลับบ้าน จ.ตาก เบาด์แอนด์บียอนด์ จ่ายหมด
- สงกรานต์ 2567 ทางด่วนฟรี มอเตอร์เวย์ฟรี สายไหนบ้าง ฟรีถึงวันไหน
หากกล่าวว่าการศึกษาแบบมีส่วนร่วมคือกุญแจสำคัญของการเปลี่ยนประเทศ “ระยอง” ก็น่าจะเป็นจังหวัดแรก ๆ ที่มีแนวคิดเปลี่ยนโฉมจังหวัดด้วยการศึกษาอย่างเป็นรูปธรรมที่สุด ล่าสุด “สุรศักดิ์ เจริญศิริโชติ” ผู้ว่าราชการจังหวัดระยอง นำทีมประกาศแผนยุทธศาสตร์การศึกษา วางวิสัยทัศน์ที่จะจัดการศึกษาสำหรับคนทุกช่วงวัยอย่างเท่าเทียม และทั่วถึง
กว่า 1 ปี ที่ทีมแกนนำปฏิรูปการศึกษาจังหวัดระยองทำงานกันอย่างเข้มข้น นำโดยองค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) ทำหน้าที่ประสานงานกับทุกภาคส่วนในจังหวัด โดยมี ผู้ทรงคุณวุฒิจากสถาบันอาศรมศิลป์ มูลนิธิสยามกัมมาจลเป็นที่ปรึกษาทำหน้าที่โค้ช (coach) เพื่อร่วมสร้างกระบวนการมีส่วนร่วม จนได้แผนยุทธศาสตร์การศึกษาที่มาจากคนระยองอย่างแท้จริง
แผนดังกล่าวประกอบด้วย 6 ยุทธศาสตร์หลักคือ การสร้างกลไกขับเคลื่อนแผนไปสู่การปฏิบัติ, การจัดตั้งกองทุนเพื่อพัฒนาการศึกษา, การสร้างแพลตฟอร์มทางการศึกษาเพื่อผลิตและพัฒนากำลังคน, การปรับกระบวนทัศน์ทางการศึกษาของคนระยอง, การสร้างโรงเรียน ห้องเรียน บุคคลต้นแบบการจัดการศึกษาจังหวัดระยอง และการพัฒนาหลักสูตรระยอง (Rayong-MARCO) แหล่งเรียนรู้ และศูนย์สร้างสรรค์ภูมิปัญญาเพื่อการเรียนรู้ตลอดชีวิตและพัฒนาศักยภาพของคนระยอง
“ปิยะ ปิตุเตชะ” นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดระยอง กล่าวว่า การขับเคลื่อนยุทธศาสตร์การศึกษาระยองในระยะแรกต้องมีกลไกในการขับเคลื่อน ประกอบด้วยคณะที่ปรึกษายุทธศาสตร์การศึกษาจังหวัดระยอง คณะกรรมการขับเคลื่อน และสมัชชาการศึกษา
นอกจากนี้ จะมีการจัดตั้งกองทุนการศึกษาจังหวัดระยอง โดยการรวบรวม CSR เพื่อการศึกษาจากสถานประกอบการ เพื่อเป็นทุนในการขับเคลื่อนต่อไป
“ศ.นพ.วิจารณ์ พานิช” นายกสภาสถาบันอาศรมศิลป์ และประธานกรรมการมูลนิธิสยามกัมมาจล ให้มุมมองต่อบทบาทของภาคส่วนต่าง ๆ ในการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์การศึกษาจังหวัดระยองว่า ต่อจากนี้ไปทุกภาคส่วนในระยองจะทำงานร่วมกันเพื่อการพัฒนาจังหวัดในภาพรวม โดยครู ผู้บริหารโรงเรียน และเขตพื้นที่ จะต้องปรับบทบาทสู่การเป็นผู้อำนวยการเรียนรู้ และให้ความสำคัญกับการบริหารสภาพแวดล้อมให้เอื้อต่อการเรียนรู้
“บุคคลสำคัญที่มีส่วนขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ต้องรวมตัวกันเป็นชุมชนแห่งการเรียนรู้ ขณะที่ภาคเอกชนให้ร่วมกับเขตพื้นที่การศึกษา โรงเรียน ครู ผู้ปกครอง และประชาคมระยอง กำหนดเป้าหมายที่ชัดเจนที่ควรจะเกิดกับเด็กและเยาวชนระยองในอนาคต แล้วนำไปช่วยกันสร้างให้เกิดการจัดการศึกษาใหม่ ทั้งในระบบและนอกระบบ”
“เนื้อหาการเรียนรู้ที่สำคัญมากสำหรับระยองในขณะนี้คือ การเรียนรู้เรื่องเมือง และความเป็นพลเมือง เพื่อให้เกิดความตระหนักถึงบทบาทของตนที่มีต่อเมือง และเรียนรู้ว่าจะรับมือกับการเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็วได้อย่างไร”
เมื่อเร็ว ๆ นี้ทีมแกนนำปฏิรูปการศึกษาจังหวัดระยองได้เข้าร่วมประชุมเชิงปฏิบัติการ ที่สถาบันอาศรมศิลป์ กรุงเทพมหานคร เพื่อระดมความคิดในการจัดการศึกษาหลักสูตร Rayong MARCO โดยได้ขยายความคุณลักษณะของคนระยองในอนาคตไว้ ประกอบด้วย
M-manpower รู้คิดการบ้านการเมืองอย่างเท่าทัน และสามารถสื่อสารได้ 3 ภาษา ทั้งภาษาไทย ภาษาอังกฤษ และภาษาที่สาม รวมทั้งต้องทันภาษา digital และภาษาทางคณิตศาสตร์
A-ancestor รู้รากเหง้าและสามารถต่อยอดภูมิปัญญา วิถีชีวิต เอกลักษณ์ และขนบธรรมเนียมประเพณี เพื่อร่วมกันอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรม พร้อมทั้งต่อยอดภูมิปัญญาเหล่านี้ให้ร่วมสมัย
R-resource รู้คุณค่า และมีความสามารถในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ ซึ่งเป็นต้นทุนทางสังคมที่มีอยู่อย่างหลากหลายและอุดมสมบูรณ์ โดยต้องรู้จักบริหารจัดการทรัพยากรเหล่านี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
C-city planning รู้เรื่องเมือง และความเป็นพลเมืองระยอง ซึ่งเป็นพื้นที่เศรษฐกิจพิเศษที่มีเป้าหมายสู่การเป็นเมืองที่น่าอยู่ที่สุดในอาเซียน
O-occupation รู้อาชีพเมืองระยอง มีสมรรถนะด้านการประกอบอาชีพในเมืองอุตสาหกรรมทันสมัย รู้จักสร้างสรรค์นวัตกรรม และใช้เทคโนโลยีเพื่อเพิ่มประสิทธิผล รวมทั้งลดผลกระทบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม เช่น การเกษตรสมัยใหม่ที่ไม่ทำลายฐานทรัพยากร
วันนี้คนระยองลุกขึ้นมาปฏิรูปการศึกษาของจังหวัดตนเองแล้ว แม้จะเป็นก้าวแรก แต่ก็เป็นก้าวใหม่ที่สำคัญและก้าวหน้าอย่างยิ่งของการสร้างคนเพื่อสร้างชาติ
