ความฉลาดทางอารมณ์ กุญแจสู่ความเป็นผู้นำอย่างแท้จริง

คอลัมน์ : Smart SMEs
ผู้เขียน : ดวงกมล ลิมป์พวงทิพย์ กรุงศรี SME

ขณะที่กำลังเขียนบทความนี้ หนังแอนิเมชั่น เรื่อง Inside Out ภาค 2 กำลังได้รับความนิยมเป็นอย่างมากและได้ขึ้นแท่นเป็นภาพยนตร์แอนิเมชั่นทำเงินจาก Box Office ทั่วโลกสูงสุดตลอดกาล โดยความสำเร็จนี้ไม่ใช่เรื่องบังเอิญ แต่เป็นผลพวงจากการที่หนังได้สะกิดใจผู้ชมทุกเพศทุกวัย ด้วยการนำเสนอเรื่องราวแนวอุปมาอุปไมยที่ลึกซึ้งเกี่ยวกับความสำคัญของการเข้าใจและการจัดการอารมณ์ความรู้สึกของมนุษย์

ภาพยนตร์เรื่องนี้ไม่เพียงแต่ให้ความบันเทิง แต่ยังสื่อว่าการเข้าใจและจัดการกับอารมณ์ต่าง ๆ ได้ดีนั้น เป็นกุญแจสำคัญสู่ความสำเร็จในชีวิต ซึ่งแท้จริงแล้วไม่ว่าคุณจะเป็นใคร อยู่ในตำแหน่งใดหรือมีบทบาทอะไร การเข้าใจและจัดการอารมณ์ล้วนเป็นทักษะสำคัญที่ขาดไม่ได้ด้วยเช่นกัน

แม้กระทั่งการเป็นผู้นำในองค์กรธุรกิจในทุกระดับ ดังที่ Daniel Goleman นักจิตวิทยาชื่อดังเคยกล่าวไว้ว่า “ผู้นำที่มีความฉลาดทางอารมณ์สูง (Emotional Intelligence) จะมีประสิทธิภาพมากกว่าในการสร้างสภาพแวดล้อมการทำงานเชิงบวกและสร้างแรงบันดาลใจให้ทีมของพวกเขาบรรลุผลลัพธ์ที่ยิ่งใหญ่กว่า”

โดยได้มีการศึกษาที่เปรียบเทียบผู้บริหารที่มีผลงานโดดเด่นกับผู้บริหารที่มีผลงานธรรมดา พบว่า 90% ของลักษณะที่แตกต่างกันของผู้บริหารเหล่านี้ เป็นผลมาจากความฉลาดทางอารมณ์ ไม่ใช่ทักษะทางสติปัญญา

ในโลกธุรกิจที่มีการแข่งขันสูง ผู้ประกอบการ SMEs ต้องเผชิญกับความท้าทายหลากหลาย ตั้งแต่การบริหารจัดการทรัพยากรมนุษย์ การสร้างความสัมพันธ์กับลูกค้า ไปจนถึงการพัฒนานวัตกรรมทางธุรกิจ เพื่อที่จะสามารถนำพาธุรกิจไปสู่ความสำเร็จ ผู้ประกอบการจำเป็นต้องมีภาวะผู้นำที่มีความฉลาดทางอารมณ์ที่สูง

โดย Daniel Goleman ได้แบ่งความฉลาดทางอารมณ์ออกเป็น 5 องค์ประกอบหลัก ได้แก่ การรู้จักตนเอง (Self-awareness) การควบคุมตนเอง (Self-regulation) การสร้างแรงจูงใจ (Motivation) ความใส่ใจผู้อื่น (Empathy) และทักษะทางสังคม (Social skills)

ผู้นำที่รู้จักตนเองจะสามารถเข้าใจอารมณ์ ความรู้สึก จุดแข็งจุดอ่อนของตนเองและสบายใจที่จะพูดถึงเรื่องเหล่านี้ มีการประเมินตนเองตามความเป็นจริงและตรงไปตรงมา และจะทำอย่างเดียวกันกับองค์กรที่เขาบริหารงานด้วยเช่นกัน รู้ว่าจะไม่ทำอะไรที่เป็นจุดด้อยของตัวเอง ขณะเดียวกันจะใช้จุดแข็งของตัวเองให้เป็นประโยชน์

ผู้นำที่ควบคุมตนเองได้ แม้เมื่อมีอารมณ์หงุดหงิด แต่จะสามารถจัดการและควบคุมอารมณ์ความรู้สึกไว้ เลือกใช้คำพูดด้วยความระมัดระวัง หรือปรับอารมณ์ให้เป็นแบบที่ก่อให้เกิดผลดีได้ในสถานการณ์ที่หลากหลาย รวมถึงสามารถรับมือกับความเครียดและความกดดันในการดำเนินธุรกิจได้อย่างมีประสิทธิภาพ ตลอดจนสามารถสร้างสภาพแวดล้อมในเชิงบวกในการทำงาน

ผู้นำที่มีแรงจูงใจที่เกิดจากความปรารถนาที่อยากได้ความสำเร็จ จะสามารถพัฒนาธุรกิจอย่างต่อเนื่องและไม่ยอมแพ้ง่าย ๆ มักไม่พอใจกับสภาพที่เป็นอยู่ จะยกระดับมาตรฐานของตนเองตลอดเวลา และคนที่มีแรงจูงใจสูง จะมองโลกในแง่ดีแม้ว่าผลงานจะออกมาไม่ดี เพราะสามารถชนะความไม่พอใจที่เกิดขึ้นหลังพบความล้มเหลวได้

ผู้นำที่มีความใส่ใจผู้อื่นหรือความสามารถในการเข้าใจและรับรู้อารมณ์ของผู้อื่น จะช่วยในการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีทั้งภายในและภายนอกองค์กร ความเห็นอกเห็นใจเป็นสิ่งที่สำคัญในการสร้างทีมที่มีประสิทธิภาพและการรักษาลูกค้า และผู้นำที่มีทักษะทางสังคมที่ดีจะสามารถสื่อสารและประสานงานได้อย่างมีประสิทธิภาพช่วยในการสร้างความร่วมมือและการพัฒนาธุรกิจ

ผู้ประกอบการ SMEs สามารถพัฒนาความฉลาดทางอารมณ์ได้หลายวิธี เช่น การฝึกสติและการตระหนักรู้ในตนเองผ่านการทำสมาธิหรือการจดบันทึก การฝึกรับฟังอย่างตั้งใจและเอาใจใส่ การขอความคิดเห็นและข้อเสนอแนะจากทีมงานและลูกค้าอย่างสม่ำเสมอ การฝึกการควบคุมอารมณ์ในสถานการณ์ที่กดดัน และการพัฒนาทักษะการสื่อสารที่ชัดเจนและเห็นอกเห็นใจ การลงทุนในการพัฒนาทักษะเหล่านี้จะช่วยเสริมสร้างความเป็นผู้นำและความสามารถในการบริหารธุรกิจอย่างมีประสิทธิภาพ

ความฉลาดทางอารมณ์เป็นศิลปะในการควบคุมความคิดและการกระทำเพื่อสร้างความสมดุลในชีวิต และเป็นสิ่งที่ต้องฝึกฝน ต้องเรียนรู้วิธีการระงับความโกรธและความทุกข์ เพื่อให้ชีวิตมีความสุขและสมดุล ดังนั้นจงฝึกฝนตนเองให้เป็นผู้ที่สามารถจัดการกับอารมณ์ได้ ไม่ใช่เป็นผู้ที่ปล่อยให้อารมณ์จัดการกับตัวเอง

​