
รู้จักทีม USAR ทีมค้นหาและกู้ภัยในเขตเมือง มีหน้าที่ทำอะไรบ้าง และช่วยเหลือด้านใด
วันที่ 13 กุมภาพันธ์ 2566 หลังจากที่กระทรวงสาธารณสุขได้ดำเนินการให้ความช่วยเหลือผู้ประสบภัยเหตุแผ่นดินไหวประเทศตุรกี เมื่อวันที่ 9 ก.พ.ที่ผ่านมา โดยได้มีการส่งทีมค้นหากู้ภัย หรือ ทีม Urban Search and Rescue (USAR) นำโดยกรมป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย กระทรวงมหาดไทย ไปแล้ว จำนวน 42 คน โดยมีแพทย์ พยาบาลกู้ชีพ และเวชกิจฉุกเฉิน จำนวน 3 คน จากกรมการแพทย์ร่วมเดินทางไปด้วย
ซึ่งระหว่างเดินทาง พนักงานสายการบินได้ประกาศให้ผู้โดยสารทราบถึงการไปปฏิบัติภารกิจของทีมประเทศไทย ซึ่งได้รับรายงานว่าเดินทางถึงอิสตันบูล ประเทศตุรกีแล้ว โดยจะเข้าพื้นที่ไปช่วยค้นหากู้ภัยผู้ประสบภัย ประเมินสถานการณ์ ขนาดของภัยพิบัติ ความเสียหายของระบบโครงสร้างพื้นฐานและระบบทางการแพทย์
และส่งข้อมูลเหล่านี้กลับมายังศูนย์ปฏิบัติการหรือวอร์รูม กรณีการช่วยเหลือผู้ประสบภัยแผ่นดินไหวประเทศตุรกี ที่กระทรวงสาธารณสุขจัดตั้งขึ้น เพื่อนำมาประมวลและจัดการสนับสนุนความช่วยเหลือได้อย่างถูกต้องเหมาะสมต่อไป
“ประชาชาติธุรกิจ” ชวนทำความรู้จักทีมค้นหากู้ภัย หรือ ทีม Urban Search and Rescue (USAR) ให้มากยิ่งขึ้น

ทีม USAR คืออะไร
การค้นหาและกู้ภัยในเขตเมือง (USAR) ตามหลักเกณฑ์ของคณะที่ปรึกษาด้านการค้นหาและกู้ภัยระหว่างประเทศ International Search and Rescue Advisory Group (INSARAG) ภายใต้องค์กรสหประชาชาติ หมายถึง “กระบวนการช่วยเหลือผู้ประสบภัยที่ติดอยู่ในอาคารถล่ม” ซึ่งมักเป็นผลจากการเกิดแผ่นดินไหว พายุไซโคลน การก่อการร้าย หรืออื่น ๆ
ทีมค้นหา และกู้ภัยแบ่งออกเป็นกี่ประเภท
ทีมค้นหาและกู้ภัยแบ่งออกเป็น 3 ประเภท
1.ทีมค้นหาและกู้ภัยขนาดเบา (Light Team) เป็นทีมปฏิบัติการระดับชุมชน มีทักษะในการค้นหาและกู้ภัยในเหตุอาคารถล่มเฉพาะบริเวณที่มีผู้ประสบภัยได้รับบาดเจ็บเล็กน้อย หรือถูกซากอาคารทับไม่หนักมากนัก
2.ทีมค้นหาและกู้ภัยขนาดกลาง (Medium Team) สามารถเคลื่อนย้ายและยกวัตถุได้ทุกรูปแบบ สามารถทำงานในพื้นที่ประสบภัยเพียง 1 แห่ง ตลอด 24 ชั่วโมง เป็นระยะเวลามากกว่า 7 วัน
3.ทีมค้นหาและกู้ภัยขนาดหนัก (Heavy Team) สามารถทำงานในพื้นที่ปฏิบัติการตั้งแต่ 2 แห่งขึ้นไป ตลอด 24 ชั่วโมง เป็นระยะเวลานานกว่า 10 วัน
องค์ประกอบทีมค้นหา และกู้ภัย
องค์ประกอบหลักทีมค้นหา และภู้ภัยขนาดกลาง/หนัก ประกอบด้วย
1. Management การจัดการ
- การสั่งการ/การประสานงาน
- การวางแผน/ติดตาม
- ผู้ประสานงาน/สื่อ/รายงาน
- การประเมิน/การวิเคราะห์
- ความปลอดภัยและความมั่นคง
- Search การค้นหา
- การค้นหาเชิงเทคนิค
- การค้นหาโดยสุนัข
- การประเมินวัตถุอันตราย
- Rescue การกู้ภัย
- จนท. กู้ภัย
- จนท. ทำลาย
- จนท. ตัด
- จนท. ค้ำยัน
- จนท. ใช้อุปกรณ์เชือกกู้ภัย
4.Medical การแพทย์ ให้การรักษาภาวะฉุกเฉิน และดูแลสุขภาวะของสมาชิกทีมค้นหาและกู้ภัย รวมถึงสุนัขค้นหาและผู้ประสบภัย (หากได้รับอนุญาตจากหน่วยงานสาธารณสุขแห่งชาติ) ที่ถูกพบในระหว่างการปฏิบัติการค้นหาและกู้ภัย
5.Logistics การส่งกำลังบำรุงให้การสนับสนุนและช่วยเหลือทีมค้นหาและกู้ภัยในการปฏิบัติงานตลอดทั้งวัฏจักรการเผชิญของการค้นหาและกู้ภัยในเขตเมือง รวมถึงการบริหารจัดการสถานที่เก็บสิ่งของ (cache) ฐานของการปฏิบัติงาน (Base of Operations-BoO) การสื่อสาร การขนส่ง และการข้ามชายแดน

ขั้นตอนการปฏิบัติการค้นหา และกู้ภัย
ขั้นตอนการปฏิบัติการค้นหา และกู้ภัย ประกอบด้วย 5 ขั้นตอนตาม (INSARAG)
1.การเตรียมความพร้อม (Preparedness) หมายถึง ช่วงเวลาของการทบทวนบทเรียนจากการปฏิบัติงานที่ผ่านมา เพื่อปรับปรุง และพัฒนาขั้นตอนการปฏิบัติ การฝึกอบรม และการวางแผนการปฏิบัติสำหรับภัยพิบัติในอนาคต
2.การเตรียมตัวออกปฏิบัติงาน (Mobilisation) หมายถึง การเตรียมตัวออกปฏิบัติงานทันทีหลังจากที่เกิดเหตุภัยพิบัติเพื่อลงพื้นที่ประสบภัย
3.การปฏิบัติงาน (Operations) หมายถึง ขั้นตอนการปฏิบัติในพื้นที่เกิดเหตุเริ่มตั้งแต่การรายงานตัว การปฏิบัติงานตามที่ได้รับมอบหมายจากผู้อำนวยการท้องถิ่น และการยกเลิกการปฏิบัติงาน
4.การถอนกำลัง (Demobilisation) หมายถึง การถอนกำลังออกจากพื้นที่ประสบภัย เมื่อภารกิจเสร็จสิ้น หรือได้รับคำสั่งให้ยุติปฏิบัติการ
5.การรายงานผลการปฏิบัติ (Post-Mission) หมายถึง การจัดทำรายงานผลการปฏิบัติการค้นหาและกู้ภัย และการจัดประชุมถอดบทเรียนเพื่อกำหนดแนวทางการพัฒนาการปฏิบัติงาน

การเขียนเครื่องหมาย ระบบเครื่องหมายแบบ INSARAG ใช้เป็นเครื่องมือในการปฏิบัติการค้นหาและกู้ภัยเพื่อแสดงให้เห็น เพื่อแบ่งปันข้อมูลสำคัญระหว่างทีมกู้ภัยและบุคลากรในงานภาคสนามอื่น ๆ เพื่อเสริมสร้างด้านความเข้มแข็งด้านการประสานงานและลดความซ้ำซ้อนของงาน จึงเป็นสิ่งจำเป็นที่จะต้องระบุและใช้วิธีการดำเนินงานแบบอย่างเดียวกันที่เป็นสากล
INSARAG Marking System ระบบการทำเครื่องหมายของ INSARAG มีองค์ประกอบหลักในการทำเครื่องหมายอยู่ 3 ส่วน คือ
1.การทำเครื่องหมายพื้นที่ปฏิบัติงาน (Worksite Marking)
2.การทำเครื่องหมายผู้ประสบภัย (Victim Marking)
3.การทำเครื่องหมายการเคลียร์พื้นที่อย่างรวดเร็ว (Rapid Clearance Marking), การทำเครื่องหมายกั้นเขต (Cordon Markings), การเขียนสัญลักษณ์ในการสื่อสารสำหรับทีม USAR ตามมาตรฐาน INSARAG 2015
ส่วนการทำเครื่องหมายกั้นเขต (Cordon Markings) คือการเขียนเครื่องหมายสัญลักษณ์ สำหรับการสื่อสารระหว่างทีมค้นหาและกู้ภัยในเขตเมือง USAR เพื่อที่จะเข้าใจถึงการปฏิบัติงานของทีมอื่น ๆ ถึงแม้ไม่ได้พูดคุยหรือพบกัน ในการแจ้งผลการปฏิบัติงาน หรือการพบผู้ประสบภัย หรือระดับการปฏิบัติงาน เป็นสัญลักษณ์เพื่อการสื่อสารเฉพาะของทีม USAR ตามมาตรฐานสากล
ข้อมูล : Vajira Intensive Paramedics