รู้จัก ปลาเสือตอเขมร ปลาสวยงามหายาก ราคาสูง

ปลาเสือตอเขมร
ภาพจากเฟซบุ๊ก Rapee Lamkhaig

รู้จัก ปลาเสือตอเขมร ปลาสวยงามหายาก ราคาสูง หาไม่ได้แล้วในธรรมชาติของไทย

วันที่ 27 กุมภาพันธ์ 2566 หลัง หนุ่มพ่อค้าปลารายหนึ่ง ได้โพสต์ภาพปลาตัวหนึ่ง พร้อมระบุว่า “เขมรสายเก่า 19-20 นิ้ว ดูปลาได้ทุกวันที่เมกะบางนา 450,000฿” เมื่อวันที่ 18 กุมภาพันธ์ ที่ผ่านมา

อย่างไรก็ตาม มีผู้เข้ามาคอมเมนต์ถามเจ้าของโพสต์ว่า ปลาเสือ มีอายุได้ถึงกี่ปี เจ้าของโพสต์ตอบว่า “20 ปีครับ” และมีเพจต่าง ๆ รวมถึง ผู้ใช้เฟซบุ๊กแชร์ออกไปอย่างล้นหลาม

จากนั้นได้มีเหล่านักสะสมปลาและผู้ใช้เฟซบุ๊ก แชร์ออกไปในวงกว้าง โดยหลายรายระบุว่า เก่าจริง, สุดขลังเลยครับแบบนี้, สายเก่าทุกวันนี้นับตัวได้เลยครับ ว่าหายากแค่ไหน, โอโหสวยมาก ๆ, สวยมากครับ ขออนุญาตแชร์, ตำนานที่ยังมีชีวิตอยู่, สวยมากเลยครับ สมบูรณ์​จัด ตัวนี้ขุมทรัพย์​เลย

ปลาเสือตอเขมร
ภาพจากเฟซบุ๊ก Rapee Lamkhaig

“ประชาชาติธุรกิจ” ชวน ทำความรู้จักกับปลาเสือตอให้มากขึ้น

ปลาเสือตอเขมร
ภาพจากเฟซบุ๊ก Rapee Lamkhaig

ข้อมูลทั่วไป ปลาเสือตอ

ปลาเสือตอ เป็นปลาที่มีสีสันสวยงาม ลำตัวสีเหลืองคาดด้วยลายสีดำเป็นริ้วตลอดทั้งลำตัวทั้งสองด้าน เหมือน “เสือ” แหล่งที่อยู่ในธรรมชาติมักพบบริเวณตอไม้ใหญ่ และบริเวณพรรณไม้น้้า จึงถูกเรียกว่า “ปลาเสือตอ” ลักษณะทั่วไปของปลาเสือตอ มีลำตัวแบน ปากยืดหดได้ สีพื้นลำตัวเป็นสีเหลืองนวล หรือสีเหลืองน้้าตาล และมีแถบสี ดำขนาดใหญ่ พาดขวางลำตัว บริเวณหัว แผ่นปิดเหงือก ลำตัว และคอดหาง

ปลาเสือตอเป็นปลาที่สามารถพบได้แค่ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ประเทศที่พบปลาชนิดนี้ ได้แก่ ประเทศไทย กัมพูชา เวียดนาม อินโดนีเซียและที่หมู่เกาะปาปัวนิวกินี

ในประเทศไทยมักพบได้ทั่วไปตั้งแต่ต้นแม่น้ำโขงลงมา ในลุ่มแม่น้ำภาคกลาง อย่างแม่น้ำเจ้าพระยา แม่น้ำน่าน แม่น้ำป่าสัก แม่น้ำไทรโยค พบมากที่ บึงบอระเพ็ด จังหวัดนครสวรรค์ เป็นต้น และพบที่โตนเลสาบ (Tonle Sap) ซึ่งเป็นแหล่งประมงค์น้ำจืดที่สำคัญของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในกัมพูชา

นอกจากนี้ ภายหลังปลาเสือตอยังถูกค้นพบในเวียดนามด้วยเช่นกัน เนื่องจากโตนเลสาปเป็นทะเลสาบน้ำจืดขนาดใหญ่มาก ทะเลสาปแห่งนี้รับน้ำจากแม่น้ำโขงไหลลงผ่านเวียดนามไปสู่ทะเลประเทศเวียดนาม

ส่วนปลาเสือตอที่ถูกพบทางตอนใต้ของเอเชียตะวันออก ถูกพบบริเวณปากแม่น้้าและชายฝั่งปาปัวนิวกีนี แถบอีเรียนจายา เกาะบอร์เนียว และเกาะสุมาตรา ประเทศอินโดนีเซีย

ปลาเสือตอถูกพบในไทย หายสาบสูญไปแล้วในปัจจุบันปลาที่อยู่ในตลาดปลาส่วนใหญ่นี้มาจากประเทศกัมพูชา ซึ่งมาจากแหล่งน้ำเดียวกันคือแม่น้ำโขง ยิ่งไปกว่านั้นปลาเสือตอที่เลี้ยงและจำหน่ายอยู่ในทุกวันนี้เป็นปลาที่ได้จากการจับจากธรรมชาติทั้งหมด เนื่องจากปลาเสือตอเป็นปลาที่เพาะพันธุ์ได้ยากมากโดยเฉพาะปลาเสือตอลายใหญ่

ทั้งนี้ ปลาเสือตอเป็นที่ต้องการของตลาดนักสะสมปลาอย่างมาก เนื่องจากเป็นปลาที่หายาก ส่งผลให้ราคาค่อนข้างสูง ทำให้เกษตรกร นักสะสมปลาหลายคนมองเห็นโอกาสตรงนี้และเข้ามาหาความรู้เพื่อที่จะนำไปต่อยอด

ปลาเสือตอมีกี่สายพันธุ์

ปลาเสือตอในปัจจุบันนี้ที่พบทั้งในประเทศไทยและต่างประเทศ อนุกรมวิธานได้แบ่ง ปลาเสือตอนักออกเป็นทั้งหมด 4 สายพันธุ์ได้แก่

  • ปลาเสือตอลายใหญ่หรือปลาเสือตอลายคู่เขมร
  • ปลาเสือตอลายใหญ่หรือปลาเสือตอลายคู่อินโดนิเซีย (เสือตอสุมาตรา)
  • ปลาเสือตอลายเล็ก
  • ปลาเสือตอปาปัวนิวกินี

และมีพันธุ์ปลาที่ใกล้เคียงกันอีก 1 สายพันธุ์ ได้แก่ ปลากระพงลาย ซึ่งเป็นปลามีความคล้ายคลึงกับปลาสือตออย่างมากจน จัดอนุกรมวิธานเดียวกันแต่ไม่นับเป็นปลาเสือตอ ปลาชนิดนี้มีความคล้ายคลึงกับปลาเสือตออย่างมาก จนทำให้ผู้สนใจเลี้ยงปลาสวยงามปลามือใหม่สับสนอยู่บ่อย ๆ

ปลาเสือตอที่มาจากแหล่งกำเนิดที่ต่างกัน ก็จะมีลักษณะเฉพาะที่แตกต่างกันในแต่ละที่ สามารตรวจสอบแหล่งที่มาด้วยวิธีทางชีววิทยาหากต้องการความแน่นอน แต่ก็สามารถพิจารณาเบื้องต้นได้เช่นกันจากการดูร่วมกันจากลัษณะทางกายพาย รูปร่าง สี ลายและพฤติกรรม

ปลาเสือตอ
ภาพจากเว็บไซต์ kaset.today

ปลาเสือตอเขมร

จากแหล่งน้ำไทยและกัมพูชา ปัจจุบันเรียกกันในหมู่นักสะสมปลาเสือตอประเทศไทยว่า “ปลาเสือตอเขมร” เนื่องจากปลาที่ขายกันอยู่นั้นมาจากเขมร ในประเทศไทยนั้นสูญพันธุ์ไปแล้ว ส่วนในเขมรและเวียดนามยังคงจับได้อยู่แต่ก็น้อยลงมากและยังอยู่ในสัตว์ที่เสี่ยงสูญพันธุ์ ในทางวิชาการปลาเสือตอลายใหญ่และปลาเสือตอลายคู่จัดอยู่ในสายพันธุ์เดียวกัน มีความแตกต่างกันแค่ที่ลาย

แหล่งกำเนิดมาจากลุ่มแม่น้ำภาคกลาง อย่าง แม่น้ำเจ้าพระยา แม่น้ำน่าน แม่น้ำป่าสัก แม่น้ำไทรโยค เป็นต้น และที่ประเทศกัมพูชา (เขมร) พบบริเวณโตนเลสาป ในภายหลังถูกค้นพบในเวียดนามด้วยเช่นกัน เนื่องจากโตนเลสาปเป็นทะเลสาบน้ำจืดขนาดใหญ่มาก รับน้ำจากแม่น้ำโขงไหลลงผ่านเวียดนามไปสู่ทะเลประเทศเวียดนาม

ลักษณะทั่วไปของปลาเสือตอลายใหญ่เขมร ลำตัวอวบหนา ส่วนหัวค่อนข้างชัน ไม่ลาด รูปร่างแบนข้าง ปากยาวสามารถยืดได้ ครีบก้นเล็กมีก้านครีบแข็ง 3 ชิ้น ครีบหลังแบ่งเป็น 2 ตอน

ตอนหน้าเป็นก้านครีบแข็งมีเงี่ยง 13 ชิ้น ตอนหลังเป็นครีบอ่อน เกล็ดเป็นแบบสาก พื้นตัวสีเหลืองแวววาว บางตัวจะออกสีน้ำตาล แถบสีดำขนาดใหญ่บนลำตัวมีริ้ว 6-7 เส้น คาดในแนวเฉียงโดยเส้นที่ 1 เริ่มนับจากที่ตา เส้นที่ 3 และ 4 จะมีขนาดใหญ่กว่าเส้นอื่น

โดยปลาเสือตอลายใหญ่เขมรเป็นลายที่หายากที่สุด เป็นที่ต้องการมากที่สุด และราคาสูงที่สุดในบรรดาวงศ์ปลาเสือตอทั้งหมด

การเลี้ยงปลาเสือตอ

ในการเลี้ยงปลาเสือตอนั้นสามารถเพาะพันธุ์ได้ด้วยวิธีธรรมชาติโดยการปล่อยพ่อแม่พันธุ์ลงเลี้ยงในบ่อซีเมนต์ หรือสำหรับการเลี้ยงแบบอิงตามธรรมชาติจะเป็นการเลี้ยงในบ่อคล้ายกับการเลี้ยงปลามังกรในบ่อดิน และสำหรับใครที่จะเลี้ยงในตู้ปลาสวยงามก็สามารถเตรียมอุปกรณ์ได้ดังนี้

ปัจจัยที่สำคัญในการเลี้ยง

1.น้ำเป็นปัจจัยแรกที่ผู้เลี้ยงปลาควรคำนึงถึง โดยเฉพาะปลาที่กินจุอย่างปลาเสือตอ ที่อาจจะเกิดน้ำเน่าเสียได้ง่ายจากขี้และและเศษอาหารที่หลงเหลือ ควรมีระบบกรองที่มีขนาดใหญ่และมีประสิทธิภาพ วัสดุกรองที่นิยมได้แก่หินพัมมิส และใยแก้วปะการังไม่ค่อยจะเหมาะสมกับปลาเสือตอนักเพราะนานไปจะทำให้น้ำกระด้าง นอกจากนี้ควรเปลี่ยนถ่ายน้ำอย่างสม่ำเสมอ อย่างน้อยอาทิตย์ละครั้ง

หรือถ้าเลี้ยงปลาค่อนข้างหนาแน่น ก็ต้องมีถึงสองครั้งต่ออาทิตย์ ผู้เลี้ยงสามารถติดตั้งระบบโอเวอร์โฟร์น้ำในตู้หรือในบ่อ เพื่อลดภาระและยังลดความเสี่ยงในกรณีที่ลืมหรือขี้เกียจถ่ายน้ำได้อีกด้วย

2.อุณหภูมิเป็นปัจจัยสำคัญในการเลี้ยงปลาทุกชนิด ในการเลี้ยงปลาในที่กักขังไม่ว่าในบ่อซีเมนต์หรือตู้ปลา อุณหภูมิน้ำจเปลี่ยนไปตามสภาพอากาศโดยรอบปลาแต่ละชนิดก็จะเหมาะกับอุณหภูมิต่างกันตามแหล่งที่อยู่ตามธรรมชาติ อุณหภูมิที่เหมาะสมสำหรับปลาเสือตออยู่ที่ 29 ไม่เกิน 31 องศาและไม่ต่ำกว่า 27 องศา หากอุณหภมิต่ำจะเสี่ยงทำให้เกิดโรคต่าง ๆ ตามมา อาทิ

3.โรคจุดขาว และหากสูงกว่านี้มาก ๆ เกินจะทำให้ปลาหอบและตาย ควรดูแลไม่ให้อุณหภูมิน้ำเปลี่ยนไปมาในแต่ละวัน แต่ก็สามารถเลี้ยงเสือตอในตู้ที่ตั้งไว้ในห้องแอร์ได้ หากเป็นตู้ขนาดใหญ่ที่มีมวลน้ำมาก เช่นตู้ 60 นิ้วขึ้นไป

4.อาหาร ปลาเสือตอเป็นปลาล่าเหยื่อในธรรมชาติจับกินเหยื่อที่มีชีวิต สามารถเคลื่อนไหวได้เป็นอาหาร สามารถเลี้ยงด้วยอาหารที่ไม่มีชีวิตได้แต่ต้องฝึกให้ปลาเสือตอยอมรับ และเคยชินกับอาหารที่ไม่มีชีวิตเสียก่อน

5.สภาพแวดล้อม ตู้ที่ใช้เลี้ยงเสือตอควรมีขนาดพอเหมาะ เล็กเกินไปปลาเครียดจนผอมเนื่องจากไล่เหยื่อไม่ทัน เสือตอทั้งเขมรและอินโด ในช่วงแรกก็สามารถเลี้ยงรวมกันได้หลาย ๆ ตัว แต่ในการเลี้ยงรวมกันอาจจะมีบ้างปลาจะกัดกันหางแตก หรือข่มกันจนสีดำบ้างเหลืองบ้าง แต่เมื่อผ่านไปนาน ๆ การกัดกันมีแนวโน้มจะน้อยลงเป็นลำดับ แต่ผู้เลี้ยงต้องสังเกตุดูหากมีความรุนแรงมากต้องแยกออกจากกันก่อน

ส่วนการลงปลาใหญ่ ก็มักจะมีการกัดกันเพื่อหยั่งเชิงบ้างให้ผู้เลี้ยงใจแข็งอดทนดูซักระยะ การกัดกันจะลดลงไปเอง ส่วนการปูหินในผู้เลี้ยงมือใหม่ เลี้ยงแน่นตู้เล็ก และยังไม่มีวินัยการเปลี่ยนน้ำพอ แนะนำว่าไม่ควรปูหินเพราะขี้ปลาจะลงไปสะสมทำให้หมักหมมได้ นอกจากนี้ก็ยังมีกรณีที่ปลากินเหยื่อและฮุบเอาหินเข้าไปติดคอหรือลงไปอยู่ในท้องจนตาย นอกจากนี้ยังมีความเสี่ยงที่ตู้ปลาจะแตกจากหินที่นำลงไปปูด้วยเช่นกัน

อุปการณ์การเลี้ยง

1.พาชนะในการเลี้ยงปลา บ่อหรือตู้เลี้ยงปลาที่มีขนาดใหญ่เพียงพอกับขนาดและปริมาณปลา

2.เครื่องปั๊มอากาศ ทำหน้าที่เพิ่มปริมาณออกซิเจนละลายน้ำในตู้ปลา ทำให้ปลาสดชื่นไม่อึดอัด

3.เครื่องกรองน้ำ การกรองน้ำในตู้ปลามีความสำคัญมาก เพราะการเลี้ยงปลาสวยงามผู้เลี้ยงต้องการให้มีความสวยงามมากที่สุด น้ำควรจะต้องใส ไม่มีเศษอาหาร ตะกอน หรือสิ่งขับถ่ายของปลามาลอยรบกวนสายตา ทำให้น้ำมีคุณภาพดี ส่งผลให้ปลามีสุขภาพดีด้วย

4.เครื่องทำความร้อน หรือฮีตเตอร์ (Heater) เป็นอุปกรณ์ที่ช่วยปรับอุณหภูมิของน้ำในตู้หรือในบ่อปลา เพื่อควบคุมอุณหภูมิให้เหมาะสมกับปลาแต่ละชนิด

5.หลอดแสงแดดเทียมเป็นอุปกรณ์สำหรับเพิ่มแสงสว่างในตู้ปลา ทำให้มองดูปลามีสีสันสดใสมากขึ้น การใช้หลอดแสงแดดเทียมเปิดให้ปลาในช่วงเวลากลางวันจะช่วยให้พรรณไม้น้ำสามารถสังเคราะห์แสงได้ ทำให้ลดธาตุอาหารต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในระหว่างเลี้ยงปลา ช่วยทำให้ปลามีสุขภาพดี อาจเรียกหลอดชนิดนี้ว่า Aquarium Light ควรเปิดให้ตู้ปลาวันละ 8 ชั่วโมง

6.กระชอนหรือสวิง ใช้ในการจับปลา ให้อาหาร รวมถึงการตักเศษผงไม่พึงประสงค์ที่ปลิวตกลงไปในบ่อปลา

7.ฝาปิดตู้ปลา เพื่อป้องกันฝุ่นละอองและปลากระโดดได้ เนื่องจากปลาเสือตอเป็นปลาที่ค่อนข้างก้าวร้าว ฝาปิดตู้ปลาจึงจำเป็นอย่างยิ่ง

อาหารสำหรับปลาเสือตอ และการฝึกการกินอาหารเม็ด

ปลาเสือตอจะมีนิสัยการกินอาหาร เป็นปลาล่าเหยื่อในธรรมชาติ ชอบจับกินเหยื่อที่มีชีวิต สามารถเคลื่อนไหวได้เป็นอาหาร ลูกปลาเสือตอชอบกินไรแดงสามารถกินอาหารประเภทไข่ปลา เช่น ไข่ปลาสวาย ไข่ปลาไน ส่วนอาหารในปลาโต เหยื่อที่เป็นที่นิยม ได้แก่ ปลานิล กุ้งฝอย ปลาสอด เป็นต้น แต่ก็สามารถหัดให้กินเหยื่อตายได้

ส่วนการเลี้ยงด้วยอาหารเม็ดจะให้สารอาหารได้น้อยปลาอาจจะอมและบ้วนทิ้งทำให้น้ำเสียได้จึงนิยมให้อาหารแบบล่าเหยื่อมากกว่า แต่การเลี้ยงอาหารเม็ดก็ยังทำได้แต่ต้องอาศัยความอดทนของผู้เลี้ยง ในตอนแรกเริ่มอาจจะบดอาหารเม็ดและผสมกับเหยื่อตายให้ก่อนสักสองสามวันหลังจากนั้นอดอาหารหนึ่งวันและก็ลองให้อาหารเม็ดอีกรอบ วิธีนี้จะเป็นการฝึกปลาให้ปลากินอาหารเม็ดได้

แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นปลาเสือตอที่เลี้ยงด้วยอาหารที่มีชีวิต จะมีอัตราการเจริญเติบโตดีกว่าปลาเสือตอ ที่เลี้ยงด้วยอาหารที่ไม่มีชีวิต ปลาเสือตอที่เลี้ยงด้วยอาหารที่มีชีวิต ลําตัวจะมีสีสวยงามกว่าปลาเสือตอที่เลี้ยง ด้วยอาหารที่ไม่มีชีวิต ซึ่งสังเกตได้อย่างชัดเจน

ข้อมูล : kaset.today และกลุ่มงานวิจัยความหลากหลายทางชีวภาพสัตว์น้ำจืด