ไม่มั่นใจ ตรา “อย.” ศักดิ์สิทธิ์ เหตุตรวจสอบยาก ปลอมหรือจริง ปลอดภัยหรือไม่

แฟ้มภาพ

เมื่อวันที่ 26 เมษายน น.ส.สารี อ๋องสมหวัง เลขาธิการมูลนิธิเพื่อผู้บริโภค (มพบ.) กล่าวถึงปัญหาการรีวิวสินค้าของดาราคนดัง ที่ผลิตภัณฑ์อาจไม่ได้รับการรับรองจาก อย. หรือเป็นเครื่องหมาย อย.ปลอม ว่า การรีวิวเป็นส่วนหนึ่งของการโฆษณาเพราะมีการให้คำแนะนำ ถือเป็นส่วนหนึ่งของสัญญาที่ให้ต่อผู้บริโภค ซึ่งตามกฎหมายที่เกี่ยวข้องทั้ง พ.ร.บ.อาหาร พ.ศ. 2522 พ.ร.บ.เครื่องสำอาง พ.ศ.2558 รวมถึงกฎหมายคุ้มครองผู้บริโภค มีหลักว่าต้องไม่เป็นเท็จ ไม่เกินความจริง ไม่ทำให้เข้าใจผิดในสาระสำคัญของสินค้านั้น เช่น ที่บอกว่าไม่เป็นเท็จ คือหากมีการรีวิวว่าใช้แล้วดี หน้าเด้ง คนรีวิวก็ต้องมีการใช้จริงถึงจะบอกแบบนั้นได้ หากไม่ได้ใช้จริงแต่มาพูด เท่ากับว่าเขาพูดเท็จ ซึ่งการโฆษณาผิดกฎหมายปรับได้ถึง 1 แสนบาท และสามารถจำคุกได้หากทำผิดซ้ำซาก หรือทั้งจำทั้งปรับ ซึ่งในต่างประเทศ มีกำหนดให้คนที่โฆษณาผลิตภัณฑ์อะไรต้องมีการใช้จริงอย่างน้อย 6 เดือนเป็นอย่างน้อย

น.ส.สารีกล่าวต่อว่า ปัจจุบันการควบคุมผลิตภัณฑ์สุขภาพของ อย. จะแตกต่างกันถ้าเป็นยาจะมีการตรวจสอบอย่างเข้มข้น ห้ามโฆษณา แต่เครื่องสำอาง อาหาร แค่แจ้งข้อมูลชื่อ ส่วนประกอบ สารประกอบเท่านั้น ไม่ได้ตรวจตัวผลิตภัณฑ์ก่อนอนุญาตเลข อย. ซึ่งจริงๆ อยากจะเห็นมีการตรวจผลิตภัณฑ์ก่อนที่จะอนุญาตเลขทะเบียน แต่กฎหมายให้ความสำคัญกับการดูที่ปลายทาง ดังนั้น ต้องมีคนมากพอที่จะดู เพราะที่ผ่านมาจะเห็นว่าผลิตภัณฑ์ที่ขอเลขทะเบียนผ่านทางออนไลน์ มีการยื่นเอกสาร ข้อมูลผลิตภัณฑ์ต่างๆ มาแล้ว ซึ่งไม่ต้องตรวจสอบผลิตภัณฑ์ก่อนก็ได้ แต่บังเอิญมีการตรวจสอบสถานที่ผลิตกลับพบว่าร้อยละ 90 ไม่มีสถานที่ผลิตจริง เป็นเพียงบ้านคนเท่านั้น ซึ่งก็ไม่รู้ว่าอนุญาตเลขทะเบียนให้หรือไม่ ดังนั้นเพื่อลดปัญหาผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางผิดกฎหมาย คือ การยกเลิกจดแจ้งขออนุญาตผลิตเครื่องสำอางออนไลน์ และอย่างน้อยควรไปจดแจ้งโดยตรงกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อเป็นหลักฐานในการยืนยันว่าใครเป็นผู้ผลิตและสถานที่ผลิตเป็นไปตามที่ระบุหรือไม่ เพราะเป็นออนไลน์ก็ตรวจสอบยาก

“ตอนนี้ต้องบอกว่าหมายเลข อย.ไม่ได้รับประกันความปลอดภัยว่าเป็นผลิตภัณฑ์ที่ถูกต้อง ต้องตรวจสอบ ผู้บริโภคต้องดูแลตัวเอง เรื่องอาหารก็เหมือนกัน ต้องบอกว่าประเทศเรามีปัญหาเรื่องการตรวจสอบในท้องตลาด ดังนั้น ความตื่นตัวของผู้บริโภคเองยังเป็นเรื่องที่มีความสำคัญมาก เราต้องเข้มแข็งและอย่าคิดแบบดาราบางคนที่คิดว่ามีเลข อย.แล้วต้องใช้ได้ คำแนะนำคือ เมื่อไหร่ก็ตามที่คนขายของ ไม่ขายของแต่เน้นให้เราหาลูกค้า ต้องระวังว่ากำลังเข้าสู่วังวนลูกโซ่ขายตรง” น.ส.สารีกล่าว

เมื่อถามว่า อย.จะต้องดำเนินการอย่างไรเพื่อทำให้ ตรา “อย.” ศักดิ์สิทธิ์ สามารถทำให้ผู้บริโภคไว้วางใจได้ เลขา มพบ. กล่าวว่า ก็อยากเห็นตรา อย.ทำให้คนสบายใจได้ แต่ขณะนี้เป็นไปไม่ได้เลย แค่เมจิก สกิน 200 กว่ายี่ห้อต้องใช้คนมากแค่ไหน เราต้องยอมรับความจริง แต่ก็หวังให้มีกฎหมายที่เข้มแข็ง กระบวนการตรวจสอบ กระบวนการเปิดเผยชื่อยี่ห้อ การทำอย่างเข้มข้น เข้มแข็ง ต้องยอมรับว่าวันนี้ไม่ปลอดภัย เพราะฉะนั้นคุณต้องทำงานมากขึ้นเพื่อให้ปลอดภัย ไม่ใช่ทำงานเท่าเดิม อีกส่วนหนึ่งผู้ผลิตก็ต้องมีความรับผิดชอบไม่ทำของปลอม อันตราย

 


ที่มา : มติชนออนไลน์