นพ.วีระพันธ์ แนะวิธีแก้ปัญหา หมอ-คนสาธารณสุข ‘ลาออก’

สว. นพ.วีระพันธ์ จี้รัฐบาลแก้ปัญหา “หมอลาออก” เร่งด่วน ชี้ระบบทำคนเหนื่อย ท้อ บุคลากรสาธารณสุขกำลังแย่ 

นพ.วีระพันธ์ สุวรรณนามัย สมาชิกวุฒิสภา (สว.) แสดงทรรศนะถึงประเด็น สถานการณ์วิกฤตขาดแคลนบุคลากรทางการแพทย์และสาธารณสุข โดยระบุผ่านเฟซบุ๊กเมื่อวันที่ 16 เม.ย. 68 ใจความว่า

หากไม่รีบแก้ ปีหน้าหมอลาออกกันหมด ไม่เชื่อรอดู บุคลากรสาธารณสุขไทยทุกคนกำลังเหนื่อย ไม่ว่าจะเป็นพยาบาล เภสัช เจ้าหน้าที่สาธารณสุข เจ้าหน้าที่เวรเปล จนถึงหมอ ทุกคนล้วนเป็นฟันเฟืองสำคัญของระบบสุขภาพไทย ทุกคนล้วนเจอกับ “ภาระที่เพิ่มขึ้น” แต่ “แรงสนับสนุนกลับลดลง”

โพสต์นี้ขอเริ่มต้นจากกลุ่มที่หลายคนอาจคิดว่า “ดูแลตัวเองได้” อย่างแพทย์ ทั้งที่ความจริงแล้วหมอก็คือมนุษย์คนหนึ่งที่กำลังเหนื่อย ท้อ และ “ลาออก”

หมอลาออกเพราะอะไร ? ไม่ใช่แค่เรื่องเงิน แต่เป็นเพราะระบบทั้งระบบ “ไม่เห็นหัวคนทำงาน”

1.ทำงานแต่ไม่ได้รับเงินตรงเวลา

• ค่าตอบแทนที่ควรได้ เช่น เบี้ยกันดาร เงินเพิ่มสำหรับตำแหน่งที่มีเหตุพิเศษของผู้ปฏิบัติงานด้านการสาธารณสุข (พ.ต.ส.) ค้างจ่าย 3-6 เดือน
• ต้องทำเอกสารซับซ้อน รอกรม รอจังหวัด
• ขณะที่หมอเอกชนเงินเดือนเข้าอัตโนมัติทุกสิ้นเดือน

2.ถูกกดทับจากภายในเอง

• แพทย์เฉพาะทางบางคนเลือกเคส ไม่รับคนไข้หนัก
• Intern แบกรับงานหนัก เครียด ขาดระบบพี่เลี้ยงที่แท้จริง
• ผู้บริหารโรงพยาบาล สสจ. ไม่สนใจดูแลน้อง

3.นโยบายส่วนกลางไม่เคยฟังเสียงจากพื้นที่จริง

• บังคับให้ รพ. 30 เตียงต้องมีหมอ 5 คน แต่ไม่ดูภาระงานจริง
• เทศกาลใหญ่หมอขึ้นเวร 72 ชั่วโมง ไม่มีคนเสริม

4.ภาระผู้ป่วยข้ามแดน ที่ไม่มีงบฯ หรือแผนรองรับ

• รพ.ชายแดนต้องแบกภาระผู้ป่วยต่างด้าว
• รัฐไม่เจรจาหรือสนับสนุนอย่างจริงจัง

5.งานเอกสารมากเกินความจำเป็น

• HA, ตัวชี้วัด, Paperless ที่กลับทำให้ “นิ้วล็อก”
• เอกสารล้นมือ จนไม่มีเวลารักษาคน

6.ไม่มีสิทธิเลือกที่ทำงาน

• แพทย์ข้าราชการถูกกระจายแบบสุ่ม อยู่ห่างบ้านโดยไม่มีแรงจูงใจ
• บางคนอยู่ไกลครอบครัวนานหลายปี จนหมดไฟ

แล้วเราจะแก้ยังไง ?

1.จ่ายค่าตอบแทนตรงเวลา โปร่งใส ใช้ง่าย

• ผ่านกรมบัญชีกลางโดยตรง
• ใช้ระบบโอนอัตโนมัติ ไม่ผ่านระบบซับซ้อน

2.สร้างวัฒนธรรมองค์กรที่เคารพกัน

• แพทย์เฉพาะทางต้องรับผิดชอบจริง
• Intern ต้องได้รับการปกป้องและพัฒนา ไม่ใช่แบกงาน
•  ผู้บริหารต้องฟังเสียงผู้ปฏิบัติงาน

3.นโยบายต้องออกแบบจาก “พื้นที่จริง”

• ใช้ข้อมูลประชากรแฝง ภาระงานจริง ไม่ใช่แค่ทะเบียนบ้าน
• ก่อนประกาศใช้นโยบาย ควรทดลองและฟังเสียงจากหน้างาน

4.วางระบบดูแลผู้ป่วยข้ามแดนให้เป็นธรรม

• มีระบบประกันหรือเจรจาค่ารักษาข้ามแดน
• ไม่ปล่อยให้ รพ.ชายแดนทำงานฟรี

5.ลดภาระงานเอกสารที่ไม่จำเป็น

• เหลือเฉพาะตัวชี้วัดที่สะท้อนคุณภาพชีวิตจริง
• ให้ระบบช่วยงาน ไม่ใช่ให้หมอเป็นคนกรอกทุกอย่าง

6.ปรับระบบสรรหาแพทย์แบบมีแรงจูงใจ

• ให้เลือกพื้นที่ได้มากขึ้น พร้อมสิทธิประโยชน์ เช่น วันลา, คะแนนวิชาชีพ, สวัสดิการพิเศษ
• เขตกันดารต้องได้มากกว่าคำชม ต้องได้ “สิ่งที่คนอื่นไม่ได้”

“บุคลากรสาธารณสุขทุกคนกำลังทุ่มเทสุดแรง แต่ระบบที่เขาอยู่กำลังผลักให้พวกเขาถอยออกมาเงียบ ๆ อย่าปล่อยให้ “คนรักษาคน” ต้องออกจากระบบ เพราะรู้สึกว่าไม่มีใครรักษาเขา

“ถึงเวลาฟังเสียงคนหน้างาน ถึงเวลารักษาระบบให้รักษาคนได้อย่างยั่งยืน ในฐานะแพทย์และวุฒิสมาชิกยืนยันว่าจะทำหน้าที่อย่างเต็มที่เพื่อแก้ปัญหาเหล่านี้ให้ได้” นพ.วีระพันธ์ระบุ