สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ประกอบพิธีบวงสรวงบูรณะพระปฐมบรมราชานุสรณ์ ร.1

เมื่อเวลา 09.49 น. วันที่ 19 มกราคม สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ พลอากาศเอกสถิตย์พงษ์ สุขวิมล ราชเลขานุการในพระองค์ เป็นผู้แทนพระองค์ ไปประกอบพิธีบวงสรวงบูรณะซ่อมแซม พระปฐมบรมราชานุสรณ์พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ณ พระปฐมบรมราชานุสรณ์ สะพานพุทธยอดฟ้า เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

เมื่อพลอากาศเอก สถิตย์พงษ์ สุขวิมล ราชเลขานุการในพระองค์ ผู้แทนพระองค์ เดินทางถึงพระปฐมบรมราชานุสรณ์แล้ว วางพวงมาลัย จุดธูปเทียนเครื่องทองน้อยถวายสักการะพระบรมราชานุสรณ์พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช จุดเทียนทอง เทียนเงิน และธูปที่โต๊ะเครื่องบวงสรวงสังเวย จุดธูปหางปักที่เครื่องสังเวย ชาวพนักงานลั่นฆ้องชัย ประโคมสังข์ แตร พนักงานภูษามาลาแกว่งบัณเฑาะว์ เสร็จแล้ว พระมหาราชครูพิธีศรีวิสุทธิคุณ ประธานพราหมณ์อ่านโองการบวงสรวง จบแล้ว โปรยข้าวตอกดอกไม้ที่โต๊ะเครื่องสังเวย ชาวพนักงานลั่นฆ้องชัย ประโคมสังข์ แตร พนักงานภูษามาลาแกว่งบัณเฑาะว์ กราบราบที่หน้าพระบรมราชานุสรณ์พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ถวายความเคารพพระราชอาสน์ ผู้แทนพระองค์เดินทางกลับ

อนึ่ง พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เป็นปฐมกษัตริย์แห่งพระบรมราชจักรีวงศ์ พระบรมราชสมภพเมื่อวันที่ 19 มีนาคม พ.ศ. 2279 เมื่อพระองค์เสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติแล้ว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ย้ายพระนครมาตั้งทางฝั่งตะวันออกของแม่น้ำเจ้าพระยา คือ กรุงเทพมหานครในปัจจุบันนี้ แล้วทรงปราบดาภิเษกขึ้นเป็นกษัตริย์ ทรงสถาปนาพระบรมราชจักรีวงศ์ให้มั่นคงสืบมาตราบทุกวันนี้

ก่อนกรุงรัตนโกสินทร์จะมีอายุครบ 150 ปี เมื่อปี 2475 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชดำริที่จะสร้างถาวรวัตถุเป็นอนุสรณ์พระปฐมกษัตริย์แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ จึงทรงปรารภพระราชประสงค์นี้กับคณะรัฐบาล และได้มีมติสร้างพระบรมรูปพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกขึ้น เป็นอนุสาวรีย์เฉลิมพระเกียรติคุณของพระองค์ และก่อสร้างสะพานข้ามแม่น้ำเจ้าพระยาให้เป็นทางเชื่อมกับฝั่งธนบุรีในคราวเดียวกัน จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้คิดแบบพระบรมรูปและสะพาน กำหนดสร้างตรงต่อปลายถนนตรีเพชรฝั่งพระนคร คือ ถนนระหว่างวัดราชบูรณะกับโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย ให้เชิงสะพานฝั่งนี้เป็นที่ประดิษฐานพระบรมรูปพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเปิดผ้าคลุมพระบรมรูป เมื่อวันที่ 6 เมษายน พ.ศ. 2475

พระบรมรูปนี้พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ สมเด็จพระบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัติวงศ์ อุปนายกราชบัณฑิตยสภา ในขณะนั้น ทรงอำนวยการแผนกศิลปากรคิดแบบและอำนวยการก่อสร้างเป็นพระบรมรูปทรงเครื่องขัตติยาภรณ์เสด็จประทับนั่งเหนือพระราชบัลลังก์ พระหัตถ์ทรงแตะพระแสงดาบที่วางทอดอยู่อยู่เหนือพระเพลา องค์พระบรมรูปนั้น ศาสตราจารย์ ศิลป พีระศรี เป็นผู้ปั้นและหล่อด้วยทองสำริด มีความสูงตั้งแต่ฐานตลอดยอด 4.60 เมตร (ต่อมาได้เสริมแท่นสูงขึ้นไปอีกประมาณ 1 เมตร) ฐานกว้าง 2.30 เมตร มีฐานหินอ่อนเป็นที่รองรับพระบรมรูปหล่ออีกชั้นหนึ่ง พระบรมรูปฯ ผินพระพักตร์มาทางถนนตรีเพชร

 

ที่มา : มติชนออนไลน์