50.5 E วุ่นวายไม่เลิก “กสทช.-สดช.” คุมดาวเทียม

ก่อนหน้านี้ “ดาวเทียม” ถือเป็นกิจการที่อยู่ภายใต้กำกับของ 2 หน่วยงาน คือ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (ดีอีเอส) จัดการ “วงโคจรดาวเทียม” ทั้งเป็นผู้เดินเรื่องประสานกับ ITU สหภาพโทรคมนาคมระหว่างประเทศ ที่เป็นผู้กำกับดูแลวงโคจรดาวเทียมทั่วโลก และดีอีเอสก็เป็นผู้ชี้ขาดว่า “ใคร” จะเป็นผู้มีสิทธิใช้งานวงโคจรดาวเทียมที่ประเทศไทยได้รับสิทธิ์จาก ITU ขณะที่ “กสทช.” คณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ เป็นผู้มอบ “ใบอนุญาต” ประกอบกิจการ

แต่เมื่อ 16 เม.ย. 2562 พ.ร.บ.องค์กรจัดสรรคลื่นความถี่ฯ ฉบับใหม่ ได้ประกาศใช้ และให้อำนาจ “กสทช.” กำกับกิจการดาวเทียมเบ็ดเสร็จ ทั้งการทำหน้าที่แทนรัฐในการรักษาสิทธิการใช้วงโคจรดาวเทียม การออกใบอนุญาตให้บริการ และการประกอบกิจการโดยใช้ช่องสัญญาณดาวเทียมต่างชาติเข้ามาให้บริการในประเทศ (landing rights)

ทำให้สภาพการกำกับดูแลกิจการดาวเทียมก่อนหน้านี้ ที่เป็นเหมือน “สุญญากาศ” จากการโบ้ยว่า “เป็นอำนาจของอีกฝ่าย” ระหว่างกระทรวงกับ กสทช. ดูจะหมดสิ้นไป

แต่ล่าสุดก็ยังมีปัญหาเรื่อง “การตีความ” หวนกลับมาอีกครั้ง เมื่อแหล่งข่าวระดับสูงภายในกระทรวงเปิดเผยว่า “สดช.” สำนักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ เข้าหารือเพราะได้รับหนังสือแจ้งจาก “กสทช.” ให้ดูแลการรักษาตำแหน่งวงโคจรดาวเทียมที่ 50.5 องศาตะวันออก

“ตาม พ.ร.บ.องค์กรจัดสรรคลื่นความถี่ฯ ฉบับแก้ไขล่าสุด ระบุให้ กสทช.เป็นผู้ดูแลกิจการดาวเทียมทั้งหมด ตามที่เคยพยายามขอให้แก้ไขแล้ว จึงไม่เข้าใจว่า ทำไมถึงมีการโยนเรื่องนี้ให้ทาง สดช.ดำเนินการ”

ด้าน “พล.อ.ท.ธนพันธุ์ หร่ายเจริญ” รองเลขาธิการ กสทช. ที่ดูแลด้านกิจการดาวเทียม เปิดเผยกับ “ประชาชาติธุรกิจ” ถึงกรณีนี้ว่า รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 มาตรา 60 ได้บัญญัติให้ “รัฐต้องรักษาไว้ซึ่งคลื่นความถี่และสิทธิในการเข้าใช้วงโคจรดาวเทียมอันเป็นสมบัติของชาติ” และได้มีการแก้ไข พ.ร.บ.องค์กรจัดสรรฯ ให้กฎหมายให้ กสทช. ดำเนินการตามมาตรา 60 ในนามรัฐแล้ว

“กสทช.จึงมีหน้าที่ดูแลกิจการดาวเทียมทั้งหมด แต่ที่มีหนังสือส่งไปยัง สดช. เพราะก่อนหน้านี้ กระทรวงดิจิทัลฯเคยอ้างว่า ตำแหน่งวงโคจรที่ 50.5 องศาตะวันออก อยู่ภายใต้สัมปทานของกระทรวง และไม่ยอมให้ กสทช.เข้าไปดำเนินการใด ๆ จนกว่าสัมปทานจะสิ้นสุด ก.ย. 2564”

ดังนั้นเมื่อการรักษาวงโคจรดาวเทียมที่ ครม.เคยมีมติให้ลากดาวเทียมดวงอื่นไปรักษาสิทธิ์ไว้ 3 ปี จะครบกำหนดในกลางปีนี้ กสทช.จึงได้มีหนังสือไปสอบถามว่า กระทรวงจะดำเนินการใดต่อหรือไม่

“เป็นเรื่องแจ้งตามมารยาท”

แต่ในระหว่างนี้ กสทช.ได้เตรียมจะเปิดประมูลหาเอกชนผู้สนใจเข้าใช้งานวงโคจรดาวเทียมที่ 50.5 องศาตะวันออก ในช่วงสิ้นปีนี้ หลังจากได้ออกประกาศหลักเกณฑ์พื้นฐานต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องไว้ครบแล้ว


“เข้าใจว่า เป็นปัญหาการตีความเนื้อหาที่แตกต่างกันเท่านั้น แต่ยืนยันว่า เรื่องดาวเทียมเป็นอำนาจหน้าที่ของ กสทช.”