ไอซีที

ลองทำความเข้าใจ การบริโภคสื่อของคนต่างเจนฯ

คอลัมน์ Pawoot.com
ภาวุธ พงษ์วิทยภานุ

 

ต้องบอกว่าการรวมตัวกันหรือว่าม็อบในยุคหลัง ๆ ส่วนสำคัญคือเรื่อง social media เพราะโซเชียลมีเดียทำให้คนที่มีความคิดคล้าย ๆ กันมารวมตัวกันแล้วสื่อสาร นัดหมายไปทำเรื่องนั้นๆ ได้ง่าย นี่คือเรื่องที่อยากจะเล่าให้ฟังกัน

ผมได้ไปเรียนหลักสูตรผู้บริหารยุทธศาสตร์การสื่อสารมวลชนระดับสูงด้านกิจการกระจายเสียงและกิจการโทรทัศน์ (บยสส.) รุ่นที่ 1 ของสถาบันอิศรา คนเรียนเกือบ 80 คน ส่วนใหญ่เป็นกลุ่ม baby boomer ผมอยู่ในกลุ่ม Gen X ที่มีไม่กี่คน

มีการบ้านที่น่าสนใจ คือ เราสนใจที่จะทำความเข้าใจการบริโภคสื่อระหว่างกลุ่ม Gen X และ baby boomer ซึ่งเป็นกลุ่มที่มีความคล้ายกัน กับอีกกลุ่มหนึ่งที่เป็นกลุ่ม Gen Y ขึ้นไป ซึ่งสะท้อนได้ว่า เมื่อเด็กและผู้ใหญ่มีการเสพสื่อต่างกัน มุมมองหรือทัศนคติก็จะต่างกัน

เรามีการทำ workshop เรื่อง Design Thinking มีน้อง ๆ บริษัทที่รับทำ workshop นี้เป็นกลุ่ม Gen Y และ Gen Z เขามาช่วยรันให้ ปรากฏว่าผมได้มีโอกาสคุยกับพี่ ๆ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นกลุ่ม baby boomer ทุกคนตกใจมากว่าทำไมน้อง ๆ เป็นอย่างนั้น เป็นอย่างนี้ คือมันเป็นคนละขั้วกันเลย

ตรงนี้บอกได้ว่าสื่อกำลังเริ่มมีอิทธิพลอย่างมาก แต่สื่อยุคที่เป็น traditional กับสื่อแบบใหม่ ๆ นั้น วิธีการทำงานคนละแบบกัน จะสังเกตว่าสื่อรูปแบบที่เป็น traditional จะมีองค์กรต่าง ๆ ควบคุม

ความแตกต่างของรูปแบบสื่อดั้งเดิมกับรูปแบบใหม่จะมีเส้นบาง ๆ กั้นอยู่ นั่นคือ สื่อดั้งเดิมจะมีคำว่า censorship คือมี กบว. ตอนนี้ยังมี กสทช.มาควบคุมอีกที มีองค์กรวิชาชีพเข้ามาควบคุม มีจริยธรรม ฯลฯ แต่เมื่อเป็นสื่อใหม่จะไม่มี censorship และเด็กรุ่นใหม่เขาจะไปรับข่าวและสื่อรูปแบบใหม่กันหมดเลย เมื่อสื่อรูปแบบใหม่ไม่มี censorship จึงไม่มีการกรอง เด็ก ๆ ก็รับกันไปเต็ม ๆ

ตรงนี้แหละครับกลับมาเหมือนที่บอกไปว่า ในแง่ของสื่อเมื่อสื่อสารออกไปก็ทำให้ทัศนคติของคนเปลี่ยน เมื่อทัศนคติของคนเปลี่ยน พฤติกรรมคนก็จะเปลี่ยน ฉะนั้น สื่อมีความสำคัญมาก ถ้าเราสลับกันให้ผู้ใหญ่กลุ่ม baby boomer หรือ Gen X อย่างผมลองไปเสพสื่อที่เป็นเรื่องออนไลน์เยอะ ๆ บ้าง ลดทีวี วิทยุลง แล้วให้เด็กรุ่นใหม่ ๆ มารับสื่อทีวี วิทยุบ้าง ผมว่ามุมมองอาจจะเปลี่ยนได้เหมือนกัน

ฉะนั้น ผมว่าตรงนี้เป็นตัวหนึ่งที่น่าสนใจว่า ตอนนี้เกิดอะไรขึ้นในประเทศไทย

ผมอยากจะให้แลกเปลี่ยนกัน คุณที่ยังเป็นวัยรุ่นอยู่อยากให้ลองไปเสพสื่อที่เป็นแบบวิทยุ หนังสือพิมพ์ อาจจะเห็นอีกมุมมองหนึ่ง เหมือนกันผู้ใหญ่อยากจะเข้าใจว่าทำไมเด็กถึงคิดอย่างนั้น ลองหาโอกาสไปเสพสื่อที่เป็นในฝั่งพวกเด็ก ๆ ดูบ้าง เราอาจจะเห็นอะไรบางอย่างทำให้เข้าใจว่าทำไมเด็กจึงคิดอย่างนี้ เพราะเราอาจจะโดนอะไรกันมาตลอด เมื่ออยู่ตรงนั้นเราจะเห็น จะเข้าใจ จะพูดคุยกับเด็กได้รู้เรื่องมากขึ้น

ตอนนี้ผมว่าต้องอาศัยความเข้าใจ โดยเฉพาะพ่อแม่ผู้ปกครอง นี่สำคัญมาก ผมเริ่มเห็นในออนไลน์มีการพูดว่าทำไมพ่อเปิดช่องนี้แล้วเปลี่ยนไม่ได้ เป็นอะไรที่เจอกันเยอะมาก ฉะนั้น จะเห็นว่าสื่อมันมีผลมากกับแนวความคิดที่อาจจะเปลี่ยนเป็นคนละมุมกันเลยทีเดียว