“บุก” พืชเศรษฐกิจแม่ฮ่องสอน โลเกชั่นหลัก “วิมานหนาม”

ทำความรู้จัก “บุก” หนึ่งในพืชเศรษฐกิจที่สร้างรายได้ให้กับแม่ฮ่องสอน จังหวัดที่ถูกหยิบมาดำเนินเรื่องภาพยนตร์กระแสแรงอย่าง “วิมานหนาม” กวาดรายได้ไปกว่า 50 ล้านบาทจากการเข้าฉายเพียงแค่ 6 วัน

“แม่ฮ่องสอน” จังหวัดที่ถูกหยิบยกให้เป็นฉากหลังของ “วิมานหนาม” ภาพยนตร์ใหม่จาก GDH ซึ่งมีสวนทุเรียนเป็นพื้นที่หลักในการถ่ายทอดเรื่องราว แต่ในความเป็นจริงทุเรียนไม่ใช่พืชเศรษฐกิจที่สำคัญของแม่ฮ่องสอน ในบทความนี้ “ประชาชาติธุรกิจ” พาไปทำความรู้จัก “บุก” พืชเศรษฐกิจที่โดดเด่น หนึ่งในตัวแทนที่สร้างรายได้ให้กับแม่ฮ่องสอนมากกว่า 50 ล้านบาทต่อปี 

หลังจากส่งภาพยนตร์ครอบครัวสุดประทับใจอย่าง “หลานม่า” มาชิมลาง เส้นทางหนังปี 2567 เดินทางมาถึงครึ่งปีหลัง “GDH” ก็ได้ส่ง “วิมานหนาม” ภาพยนตร์ดราม่ามาสานต่อความสำเร็จ ซึ่งหลังจากเข้าฉายไปไม่ถึงสัปดาห์ก็กวาดรายได้กว่า 50 ล้านบาท 

“วิมานหนาม” บอกเล่าความไม่เท่าเทียมที่เกิดขึ้นกับ “ทองคำ” เป็นเหตุให้ต้องมาแย่งชิงโฉนดสวนทุเรียนที่ร่วมสร้างมากับคนรัก กับ “แม่แสง” แม่ที่มีสิทธิในมรดกของลูกชายอย่างชอบธรรม ในวันที่ข้อกฎหมายยังไม่ถูกเปลี่ยนให้ตรงตามยุคสมัย ความทุ่มเทของนักแสดงบวกกับฝีมือกำกับของ “บอส-นฤเบศ กูโน” รวมถึงสัญญะสำคัญและโลเกชั่นที่ใช้เล่าเรื่อง ทำให้หนังเรื่องนี้กำลังถูกพูดถึงการถ่ายทอดปัญหาความเหลื่อมล้ำบนสื่อสังคมออนไลน์

“ทุเรียน” ผลไม้ราคาสูง กับ “แม่ฮ่องสอน” จังหวัดที่มีรายได้ต่ำสุด สัญญะที่เกิดจากความตั้งใจของผู้กำกับในการสร้างความขัดแย้ง สะท้อนถึงปัญหาความเหลื่อมล้ำที่มีอยู่ในแม่ฮ่องสอน หนึ่งในสิบจังหวัดที่มีรายได้น้อยที่สุดมาตั้งแต่ปี 2545 จนกลายเป็นจังหวัดที่ประสบปัญหาความยากจนเรื้อรังมาอย่างยาวนาน 

ความเหลื่อมล้ำที่ถ่ายทอดผ่าน “วิมานหนาม” สะท้อนออกมาเป็นความประหลาดใจของผู้ชมภาพยนตร์ว่า สภาพเศรษฐกิจของแม่ฮ่องสอนดำเนินการไปอย่างไรในสภาพสังคมที่ไม่ได้เจริญเทียบเท่าจังหวัดอื่น แม่ฮ่องสอนไม่มีห้างสรรพสินค้า โรงภาพยนตร์ หรือสถานบริการที่กระตุ้นการใช้จ่ายของประชาชน ผนวกกับสัดส่วนพื้นที่ปกคลุมด้วยป่าสีเขียวกว่าร้อยละ 87 ทำให้ผลผลิตทางการเกษตรอย่างพืชเศรษฐกิจที่สร้างรายได้ให้กับจังหวัดโดดเด่นมากกว่าสถานที่ท่องเที่ยว หรือภาคอุตสาหกรรมอื่น ๆ 

บุกแม่ฮ่องสอน (Mae Hong Son Konjac) บุกสายพันธ์ุบุกไข่หรือบุกเนื้อทราย หนึ่งในสิบพืชเศรษฐกิจที่เป็นรายได้หลักของแม่ฮ่องสอน (อ้างอิงจากกรมส่งเสริมการเกษตร วันที่ 6 ตุลาคม 2566) พืชพื้นถิ่นที่เป็นอาหารหลักของชาวไทใหญ่ กลุ่มคนชายขอบที่อาศัยอยู่ในแม่ฮ่องสอนมามากกว่า 100 ปี 

ด้วยสภาพภูมิอากาศที่ฝนอย่างสม่ำเสมอและมีพื้นที่ดินดอน ส่งผลให้บุกมีการเจริญเติบโตที่ดีและมีคุณภาพ และโดดเด่นด้วยปริมาณสารกลูโคแมนแนนที่สูงกว่าพื้นที่อื่น ทำให้บุกกลายมาเป็นผลิตภัณฑ์ทางการเกษตรที่สร้างรายได้ให้กับเกษตรกรในชุมชนมากกว่า 50 ล้านบาทต่อปี จนได้รับการจดทะเบียน GI จากกรมทรัพย์สินทางปัญญา

ถึงแม้ว่าพืชเศรษฐกิจอย่าง “บุก” จะสร้างความโดดเด่นทางด้านมูลค่าสินค้าและยกระดับอุตสาหกรรมท้องถิ่นจากการขึ้นทะเบียน GI เมื่อปี 2566 ที่ผ่านมา แต่ก็ยังไม่มากพอที่จะทำให้แม่ฮ่องสอนหลุดพ้น 10 อันดับจังหวัดที่มีรายได้น้อยที่สุดของประเทศไปได้ 

ในขณะเดียวกัน “วิมานหนาม” ภาพยนตร์ที่ตั้งใจนำเสนอความเหลื่อมล้ำในแม่ฮ่องสอนก็ถูกฝากความหวังไว้ว่า ความสำเร็จของภาพยนตร์เรื่องนี้จะทำให้สภาพสังคมทางด้านความสะดวกสบายของประชาชนในจังหวัดแม่ฮ่องสอนนั้นดีขึ้นเทียบเท่าจังหวัดอื่นในประเทศ