
กรมโยธาธิการและผังเมืองเร่งร่างกฎกระทรวงผังเมืองรวม 5 เมือง “วังจันทร์ จ.ระยอง-นครปฐม-สิงห์บุรี-ประจวบคีรีขันธ์-เชียงใหม่” พร้อมเร่งจัดทำผังเฉพาะ ครอบคลุมเมืองเก่าลงรายแปลง “เมืองเก่าสุรินทร์-จันทบุรี-ตะกั่ว-พิษณุโลก-ชุมชนปากน้ำประแส จ.ระยอง” ให้เกิดการพัฒนาเมือง อนุรักษ์หรือฟื้นฟูเมือง เผยข้อกำหนดร่างกฎกระทรวงมีกำหนดผังแสดงพื้นที่โล่ง-ผังน้ำ ชัดเจน หากใครสร้างอาคาร-บ้านตรงจุดที่กำหนดเป็นพื้นที่โล่ง-น้ำหลาก-พื้นที่ลุ่มต่ำ ซึ่งกำหนดเป็นพื้นที่เสี่ยงภัย ห้ามก่อสร้าง มีบทลงโทษทั้งท้องถิ่นที่ออกใบอนุญาตและเจ้าของอาคาร
กรมโยธาฯทำผังที่ดิน
นายพงษ์นรา เย็นยิ่ง อธิบดีกรมโยธาธิการและผังเมือง เปิดเผย “ประชาชาติธุรกิจ” ว่า ขณะนี้ทางกรมโยธาธิการและผังเมือง อยู่ระหว่างการจัดทำร่างกฎกระทรวงผังการใช้ประโยชน์ที่ดิน ตามพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. 2562 ซึ่งแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ
1.ผังเมืองรวม ที่ลงรายละเอียดในระดับอำเภอ และ 2.ผังเมืองเฉพาะที่ระบุลงระดับแปลงที่ดิน ให้เกิดการพัฒนาเมือง อนุรักษ์หรือฟื้นฟูเมือง หรือการสร้างเมืองใหม่ ให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์ที่ผังเมืองรวมประกาศบังคับใช้ในท้องที่นั้น ทั้งนี้ ร่างกฎหมายกระทรวงที่จะออกมา จะครอบคลุมกำกับในลักษณะที่เข้มข้นขึ้น มีมิติมุมมองในการทำผังเมืองหลากหลายยิ่งขึ้น รวมถึงมีการลิดรอนสิทธิ์บางส่วนเพื่อไม่ให้เกิดผลกระทบกับส่วนรวม และสามารถอิงกับบทลงโทษตามกฎหมายหลักได้
ทั้งนี้ ประกาศร่างผังเมืองรวม 5 เมือง ทางกรมอยู่ระหว่างนำเสนอให้คณะกรรมการพิจารณาร่างกฎหมายของกระทรวงมหาดไทย ก่อนนำเสนอเข้าสู่ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) เพื่อออกเป็นประกาศกระทรวงมหาดไทยบังคับใช้ต่อไป คาดว่าจะสามารถออกได้ในเร็ว ๆ นี้
ผังเมืองรวม-ผังเมืองเฉพาะ
ในส่วนของ “ผังเมืองรวม” 5 เมือง ได้แก่ 1.ผังเมืองรวมชุมชนวังจันทร์ จังหวัดระยอง มีพื้นที่วางผัง 394.41 ตร.กม. ครอบคลุมพื้นที่ อ.วังจันทร์ จ.ระยอง ประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 5 แห่ง
2.ผังเมืองรวมเมืองนครปฐม มีพื้นที่วางผัง 411.05 ตร.กม. ครอบคลุมพื้นที่ อ.เมืองนครปฐม จ.นครปฐม ประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 28 แห่ง
3.ผังเมืองรวมเมืองสิงห์บุรี มีพื้นที่วางผัง 114.15 ตร.กม. ครอบคลุมพื้นที่ อ.เมืองสิงห์บุรี จ.สิงห์บุรี ประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 8 แห่ง
4.ผังเมืองรวมเมืองประจวบคีรีขันธ์ มีพื้นที่วางผัง 551.84 ตร.กม. ครอบคลุมพื้นที่ อ.เมืองประจวบคีรีขันธ์ (บางส่วน) จ.ประจวบคีรีขันธ์ ประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 7 แห่ง
5.ผังเมืองรวมเมืองเชียงใหม่ มีพื้นที่วางผัง 1,428.90 ตร.กม. ครอบคลุมพื้นที่ อ.เมืองเชียงใหม่ อ.แม่ริม อ.สันทราย อ.สารภี อ.หางดง อ.ดอยสะเก็ด (บางส่วน) และ อ.สันกำแพง (บางส่วน) จ.เชียงใหม่ ประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 61 แห่ง
ขณะเดียวกันกรมอยู่ระหว่างจัดทำ “ผังเมืองเฉพาะ” 5 เมือง ได้แก่ 1.ผังเมืองเฉพาะเมืองเก่าสุรินทร์ อ.เมืองสุรินทร์ จ.สุรินทร์ 2.ผังเมืองเฉพาะเมืองเก่าจันทบุรี อ.เมืองจันทบุรี จ.จันทบุรี 3.ผังเมืองเฉพาะเมืองเก่าตะกั่วป่า อ.ตะกั่วป่า จ.พังงา 4.ผังเมืองเฉพาะเมืองเก่าพิษณุโลก อ.เมืองพิษณุโลก จ.พิษณุโลก และ 5.ผังเมืองเฉพาะชุมชนปากน้ำประแส อ.แกลง จ.ระยอง
ใส่รายละเอียดที่ดินมากขึ้น
พ.ร.บ.การผังเมือง พ.ศ. 2518 ฉบับเดิม มีกำหนดเพียงการใช้ประโยชน์ที่ดิน และผังการคมนาคมและขนส่ง แต่พระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. 2562 มีกำหนดการใช้ประโยชน์พื้นที่ โดยมีการดึงข้อมูลเหล่านี้มาประกอบการจัดทำแผนผังทั้ง 6 ด้าน ได้แก่ 1.แผนผังแสดงการตั้งถิ่นฐานของชุมชน 2.แผนผังแสดงโครงการคมนาคมและการขนส่ง
3.แผนผังแสดงที่โล่ง 4.แผนผังแสดงโครงการกิจการสาธารณูปโภค สาธารณูปการ และบริการสาธารณะ 5.แผนผังแสดงแหล่งทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม และ 6.แผนผังแสดงผังน้ำ
เพิ่มผังพื้นที่โล่งและผังน้ำ
นายพงษ์นรากล่าวต่อไปว่า ในผังนโยบายการใช้ประโยชน์พื้นที่ จะเน้นการตั้งถิ่นฐานของชุมชนที่เหมาะสม ปลอดภัยจากภัยธรรมชาติ และผังทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม จะต้องเพิ่มการปลูกป่าเข้าไปด้วย เพิ่มการปล่อยก๊าซออกซิเจนเข้าไปในชั้นบรรยากาศ เป็นการดูดซับคาร์บอนไดออกไซด์ และลดปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์
กรณีผังกำหนดการใช้ประโยชน์ที่ดิน ในส่วนของผังเมืองรวม ผังเมืองเฉพาะ มีการเพิ่มผังพื้นที่โล่ง และผังน้ำ จะดูเรื่องการตั้งถิ่นฐาน การกำหนดการใช้ประโยชน์ที่ดิน ให้สอดคล้องกับพื้นที่โล่งที่เกิดพื้นที่น้ำหลาก-น้ำนอง จากผังน้ำ ก็จะมีการศึกษาโดยการจำลอง วิเคราะห์ว่ามีฝนตกในรอบ 25 ปี น้ำจะท่วมมากน้อยเพียงใด ฝนตกในรอบ 100 ปี น้ำท่วมระดับไหน จากนั้นนำมากำหนดการใช้ประโยชน์ที่ดินให้สอดคล้องกับผังน้ำ เพื่อให้เกิดพื้นที่แก้มลิง ให้พื้นที่น้ำซึมผ่านได้
ที่สำคัญจะมีข้อห้ามในกำหนดการดำเนินการไว้ว่าห้ามทำอะไร ถ้าทำต้องทำแบบไหน กำหนดพื้นที่ว่างไว้ตรงไหน เพื่อเป็นที่รับน้ำในอนาคตที่เกิดขึ้น ซึ่งกฎหมายเดิมไม่มี ตอนนี้กฎหมายใหม่มีแล้ว หากมีการใช้ประโยชน์ที่ดินต้องไม่ขัดกับผังเมืองรวมฉบับนี้
ฝ่าฝืนโดนทั้งเจ้าของที่-เจ้าหน้าที่
ผังน้ำนี้จะระบุให้ทราบว่า เกิดน้ำท่วมบริเวณไหน แสดงว่าตรงนั้นเป็นพื้นที่เสี่ยงภัย เป็นที่ลุ่มต่ำ ในผังเมืองจะห้ามการจัดสรร องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในพื้นที่จะอนุญาตไม่ได้ เพราะผิดกฎหมายผังเมือง มีบทลงโทษ ถ้าท้องถิ่นอนุญาต ก็ถือว่ามีความผิด ประชาชนสามารถฟ้องเรียกความเสียหายกับผู้ออกใบอนุญาต ตามพระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ. 2562 มาตรา 105 ผู้ใดฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามหลักเกณฑ์การใช้ประโยชน์ในทรัพย์สินตามมาตรา 21 ฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามรายละเอียดหรือหลักเกณฑ์หรือวิธีปฏิบัติที่กำหนดไว้ในกฎกระทรวงตามมาตรา 40
หรือฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามมาตรา 37 หรือมาตรา 51 ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 1 ปี หรือปรับไม่เกิน 100,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ นอกจากระวางโทษตามวรรคหนึ่งแล้ว ผู้ฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามยังต้องระวางโทษปรับอีก วันละไม่เกิน 30,000 บาท ตลอดเวลาที่ยังฝ่าฝืน หรือจนกว่าจะได้ปฏิบัติให้ถูกต้อง
ดังนั้น องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการออกใบอนุญาต ต้องไม่ขัดกับกฎหมายผังเมืองหรือกฎหมายควบคุมอาคาร เช่น มีการอนุญาตให้ท้องถิ่นไปสร้างบ้านจัดสรร ในพื้นที่น้ำหลาก ท้องถิ่นก็มีความผิดตามกฎหมายผังเมืองใหม่ด้วย
แนะตรวจผังเมืองก่อนซื้อที่
นายพงษ์นรากล่าวต่อไปว่า เรื่องผังเมืองต้องสร้างความสมดุลระหว่างการพัฒนาและการอนุรักษ์ จะอนุรักษ์อย่างเดียวก็ไม่ได้ จะพัฒนาอย่างเดียวก็ไม่ได้ โดยเป็นไปตามการรับฟังความเห็นของประชาชนด้วย ดังนั้น อยากฝากไปถึงประชาชนเวลาจะซื้อที่ดิน หรือจะลงทุนทำอะไร ขอให้ตรวจสอบผังเมืองรวม ที่มีการกำหนดการใช้ประโยชน์ที่ดินครอบคลุมทั้งหมด 77 จังหวัด ลงในระดับอำเภอ รวมถึงกรุงเทพฯ
“ไม่ใช่เห็นที่ถูก ๆ ก็ซื้อไป กลายเป็นพื้นที่โล่งที่กำหนดไว้ในผังเมือง ทำอะไรไม่ได้เลย แล้วบอกให้เราแก้ ทางกรมก็คงแก้ให้ไม่ได้ เพราะฉะนั้น ซื้อแล้วทำอะไรไม่ได้ เราก็ทำอะไรไม่ได้ จะมาวิ่งแก้ตามมาตรา 35 พ.ร.บ.การผังเมืองฯ เราก็แก้ไม่ได้ หากเราไปแก้ไขอย่างนี้ก็ผิดกฎหมาย ม.157 เหมือนกัน”