คอลัมน์ : Market Move
วงการค้าปลีกของจีนแผ่นดินใหญ่กำลังเกิดปรากฏการณ์ใหม่ เมื่อร้านดิสเคานต์สโตร์ที่เน้นขายขนมและอาหารสำเร็จรูป ที่ไม่เพียงราคาจะถูกกว่าร้านสะดวกซื้อ แต่ยังถูกกว่าซูเปอร์มาร์เก็ต และแถมสูสีกับร้านค้าออนไลน์ กำลังผุดขึ้นเป็นดอกเห็ดด้วยจำนวนกว่า 25,000 ร้าน กระจายอยู่ตามเมืองใหญ่ทั่วประเทศ หลังเศรษฐกิจตกสะเก็ดนานหลายปีและบีบให้ชาวจีนหันหาสินค้าราคาจับต้องง่ายมากขึ้น
สำนักข่าวนิกเคอิ เอเชีย รายงานว่าขณะนี้ร้านขนมแบบดิสเคานต์สโตร์ หลากหลายแบรนด์ อาทิ Super Ming, Busy For You, Haoxianglai, HotMaxx ฯลฯ ต่างพากันปูพรมสาขาในเมืองใหญ่ของมณฑลต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น เซี่ยงไฮ้, หนานจิง, ฉางชา, อี้ชุน และอื่น ๆ
ด้วยจุดเด่นของสินค้าราคาจับต้องง่าย ซึ่งตอบโจทย์ผู้บริโภคที่กำลังเผชิญกับปัญหาเศรษฐกิจและกำลังซื้อ จนทำให้มีร้านทั่วประเทศเพิ่มขึ้นเป็น 3 เท่า จากปี 2022 มาอยู่ที่ 25,000 ร้าน
สินค้าราคาจับต้องได้ที่ร้านเหล่านี้นำมาจำหน่ายไม่ได้มีเพียงสินค้าที่ผลิตเฉพาะในจีนเท่านั้น แต่ยังมีสินค้านำเข้าจากสหรัฐอเมริกาและญี่ปุ่นด้วย ตัวอย่าง เช่น คุกกี้ช็อกโกแลตชิป ผลิตในสหรัฐอเมริกาที่ร้านสะดวกซื้อขายในราคาเฉลี่ย 8.5 หยวน และซูเปอร์มาร์เก็ต ขาย 6.4 หยวน แต่ร้าน Super Ming ขายสินค้าเดียวกันนี้ในราคาเพียง 4.9 หยวนต่อถุงเท่านั้น
อย่างไรก็ตาม ร้านค้าปลีกที่ขายสินค้าราคาถูกนั้นไม่ใช่เรื่องแปลกในจีน เนื่องจากปกติแล้วในเมืองใหญ่ต่าง ๆ มักมีร้านค้าปลีกขนาดเล็กนำสินค้าจำพวกอาหารและของใช้ประจำวันที่ใกล้หมดอายุมาวางจำหน่ายในราคาถูกกว่าปกติอยู่แล้ว แต่สินค้าที่กลุ่มร้านขนมแบบดิสเคานต์สโตร์นำมาวางจำหน่ายเป็นสินค้าใหม่ที่มีราคาถูกหรือใกล้เคียงกันจนได้รับความนิยมจากผู้บริโภค
สาเหตุที่ทำให้ร้านดิสเคานต์สโตร์เหล่านี้สามารถทำราคาขายได้ถูกกว่าซูเปอร์มาร์เก็ต และทัดเทียมกับร้านค้าออนไลน์นั้น เป็นเพราะการหันไปโฟกัสกับการมีกำไรต่อชิ้นต่ำ แต่ขายได้จำนวนมาก แทนการเน้นกำไรต่อชิ้นเหมือนค้าปลีกช่องทางอื่น ๆ กลยุทธ์ราคานี้ตอบโจทย์ผู้บริโภคชาวจีนในปัจจุบันซึ่งกำลังเผชิญกับปัญหาเศรษฐกิจและกำลังซื้อจนต้องหันไปซื้อสินค้าราคาประหยัด
โดย Pacific Securities บริษัทหลักทรัพย์และธนาคารเพื่อการลงทุนสัญชาติจีนอธิบายว่า ด้วยไลน์อัพสินค้าที่เน้นขนมและอาหารสำเร็จรูปทำให้ร้านขนมแบบดิสเคานต์สโตร์นี้มีความยืดหยุ่นในการบริหารสต๊อกสินค้ามากกว่าซูเปอร์มาร์เก็ต หรือร้านสะดวกซื้อ และเน้นการขายสินค้าออกไปให้เร็วที่สุด คือ มีระยะเวลาเทิร์นโอเวอร์สินค้าในสต๊อกเพียง 15 วัน ขณะที่ซูเปอร์มาร์เก็ตมักมีเทิร์นโอเวอร์ประมาณ 40-50 วัน
พนักงานร้าน Super Ming ระบุว่า บริษัทใช้วิธีตัดคนกลางออกและช่วยให้สามารถตั้งราคาสินค้าได้ถูกมากจนร้านโชห่วยมาซื้อสินค้าบริษัทไปขายต่อ แทนที่จะไปซื้อจากห้างค้าส่งหรือไฮเปอร์มาร์เก็ต
กระแสตอบรับนี้ทำให้แต่ละค่ายเดินหน้าขยายสาขากันอย่างต่อเนื่อง หนึ่งในนั้นคือ Super Ming ที่เปิดสาขาแรกในปี 2019 ที่เมืองอี้ชุน มณฑลเจียงซี ก่อนจะขยายสาขาไปยังเมืองใหญ่ต่าง ๆ ของแต่ละภูมิภาคอย่างรวดเร็ว และข้อมูลล่าสุดเมื่อสิ้นปี 2023 แสดงให้เห็นว่า เพียงปีเดียว Super Ming มีสาขาเพิ่มขึ้น 3 เท่าจากปี 2022 หรือเพิ่มจาก 700 ร้าน เป็นมากกว่า 2,900 ร้าน
นอกจากนี้ยังมีผู้เล่นรายอื่น ๆ ที่ทุ่มสรรพกำลังเดินหน้าขยายสาขาร้านขนมแบบดิสเคานต์สโตร์กันอย่างคึกคัก เช่น Busy For You เชนร้านขนมจากเมืองฉางชา มณฑลหูหนาน ซึ่งก่อตั้งเมื่อปี 2017 โดยในช่วงปี 2022 ถึงตุลาคม 2023 สามารถเพิ่มสาขาได้เท่าตัว จาก 2,000 ร้านเป็น 4,000 ร้านก่อนที่บริษัทแม่ของ Busy For You จะเข้าซื้อหุ้น 88% ของ Super Ming จนทำให้เกิดผู้เล่นรายใหญ่ที่มีสาขาถึง 7,000 ร้าน
แน่นอนว่าการมีสาขาจำนวนมากนี้ ช่วยให้บริษัทได้เปรียบในการเจรจาต้นทุนสินค้ากับซัพพลายเออร์มากยิ่งขึ้นไปอีก
ส่วนคู่แข่งอีกรายอย่าง Wanchen Group ผู้บริหารร้านขนมแบบ Discount Store แบรนด์ Haoxianglai ประกาศแผนขยายสาขาจาก 4,100 ร้าน ในปัจจุบัน เป็น 10,000 ร้าน ภายในปี 2025
ขณะที่บริษัทหลักทรัพย์ Huaxi ประเมินว่า ในจีนแผ่นดินใหญ่ยังมีช่องว่างให้สามารถเปิดร้านโมเดลนี้ได้มากถึง 87,500 ร้าน
นอกจากขยายสาขาแล้วบางรายยังขยายไลน์อัพสินค้าให้หลากหลายยิ่งขึ้นไม่จำกัดอยู่เพียงขนม เช่น HotMaxx ซึ่งมีสาขาในเซี่ยงไฮ้และเมืองอื่น ๆ ที่ปิดสาขาโมเดลร้านขนาดใหญ่ในเมืองหางโจว เมื่อเดือนธันวาคมที่ผ่านมา พร้อมประกาศตัวว่าเป็นราชาสินค้าราคาถูกโดยไม่เพียงมีอาหารและของใช้ประจำวันที่ใกล้หมดอายุมาจำหน่ายในราคาถูก แต่ยังมีรองเท้าและเสื้อผ้าจากแบรนด์กีฬาหลายแบรนด์ด้วย
การเร่งสปีดขยายสาขาในระดับหลักพันแห่งของผู้เล่นแต่ละราย อีกด้านหนึ่งก็ทำให้เกิดความได้เปรียบเหนือกว่าร้านค้าออนไลน์ ซึ่งผู้บริโภคสามารถมาซื้อสินค้าที่ร้านและรับกลับไปได้ทันทีไม่ต้องรอหรือเสียค่าส่ง
แม้แต่ผู้ค้าปลีกออนไลน์อย่าง Dingdong ก็ต้องหันมาเปิดร้านซูเปอร์มาร์เก็ตสินค้าราคาประหยัดในเซี่ยงไฮ้ เมื่อเดือนพฤศจิกายน เพื่อขายขนม ผักสด เครื่องปรุงและอื่น ๆ
กระแสการขยายตัวของร้านขนมราคาถูกนี้ไม่เพียงสะท้อนถึงสถานการณ์กำลังซื้อในจีน แต่ยังสะท้อนถึงโอกาสทางธุรกิจค้าปลีกในช่วงที่เศรษฐกิจและกำลังซื้อมีปัญหาอีกด้วย
อดีตประธานมอร์แกน สแตนลีย์ ชี้ แผนกระตุ้นเศรษฐกิจจีนอาจไม่เห็นผล
บลูมเบิร์กเผย จาง อีหมิง มหาเศรษฐี TikTok ขึ้นแท่นบุคคลรวยที่สุดในจีน ครั้งแรก
ไทยเสี่ยง ดร.อาร์มมอง จีนทุ่มสุดตัวไหลทุนไปอาเซียน และซีกโลกใต้
