“สมอยูนิฟอร์ม” เผยสถานการณ์ยอดขายชุดนักเรียน ยุคปลดล็อกชุดไปรเวต

สัมภาษณ์พิเศษ : โดยสุวัฑ แซงลาด

ในวันที่นักเรียนเริ่มไม่อยากใส่ชุดนักเรียน และบางโรงเรียนเริ่มอนุโลมให้ใส่ชุดไปรเวตไปเรียนได้ หลายคนอาจสงสัยถึงสถานการณ์ตอนนี้ของยอดขาย รวมถึงเทรนด์ 1-2 ปีมานี้ที่มีกระแสนักท่องเที่ยวจีนนิยมแต่งเครื่องแบบนักเรียนไทย ส่งผลยังไงกับธุรกิจ “ประชาชาติธุรกิจ” เปิดแนวคิด “วรวุฒิ ชูศรี” CEO สมอยูนิฟอร์ม จำกัด ถึงมุมมองแต่ละยุคสมัย “เครื่องแบบนักเรียนไทย” กับพัฒนาการที่ไม่เคยหยุดนิ่ง ทั้งในแง่ของการขายและพฤติกรรมการซื้อ และชุดนักเรียนจะประหยัดลดความเหลือมล้ำได้อย่างไร ติดตามได้พร้อมกันจากบทสัมภาษณ์นี้

นายวรวุฒิ ชูศรี กรรมการผู้จัดการ บริษัท สมอยูนิฟอร์ม จำกัด ผู้จัดจำหน่ายสินค้าแบรนด์ชั้นนำส่งตรงจากโรงงานผู้ผลิตชุดนักเรียนตราสมอ พร้อมบริการให้คำแนะนำสินค้าโดยผู้เชี่ยวชาญ ที่มีประสบการณ์กว่า 40 ปี เปิดเผยถึงสถานการณ์ยอดขายชุดนักเรียน ในยุคที่นักเรียนใส่ชุดไปรเวตไปเรียนได้ว่า มองเป็นความความต้องการของเด็กมากกว่า เพราะในยุคสมัยใหม่มีสื่อค่อนข้างกว้าง เด็กจึงอาจเลียนแบบพฤติกรรม ไม่ว่าจะเป็นเทรนด์จากต่างประเทศ ที่มีชุดนักเรียนเป็นอีกแบบหนึ่ง แต่สําหรับของเมืองไทยก็จะเป็นอีกแบบหนึ่ง

ดังนั้น ถ้าให้เปรียบเด็กสมัยนี้ ก็จะชอบใส่ที่เป็นแฟชั่นมากกว่า แต่ในบริบทอีกบริบทหนึ่งคือ ไม่ว่าจะเป็นทางโรงเรียนหรือผู้ปกครองเองยังชอบในความเป็นชุดนักเรียนอยู่ เพราะว่ามันเป็นอัตลักษณ์ความเป็นไทย แล้วก็คงมองแล้วรู้สึกว่าเมื่อใส่ชุดนักเรียนแล้วเป็นเด็กนักเรียน ซึ่งที่กล่าวมาเป็นส่วนของความชอบกับมุมมองเท่านั้น

แต่ถ้าพูดถึงในเรื่องของกําลังผลิตหรือกําลังซื้อที่มีผลต่อยอดขายหรือไม่ ส่วนตัวกลับมองว่าไม่ได้เกี่ยวกันเลย เพราะตอนที่รัฐบาลออกเรื่องของการยกเว้นหรือผ่อนผันชุดนักเรียนไม่ได้เป็นการบังคับ ดังนั้นการบังคับทางโรงเรียนและผู้ปกครองจึงยังยินยอมที่จะให้เด็กใส่ชุดนักเรียนอยู่ มันเลยเป็นส่วนน้อยที่ผู้ปกครองจะอยากให้เด็กใส่เป็นชุดไปรเวต

ประกอบกับ เวลาที่เด็กที่ไม่ได้ใส่ชุดนักเรียนเขาก็อาจจะรู้ความรู้สึกความแตกต่างเกิดขึ้นได้ เพราะฉะนั้นส่วนใหญ่แล้วทุกวันนี้ก็ยังคงใส่อยู่ ยกเว้นบางโรงเรียนที่เริ่มมีเหมือนระเบียบออกมาแล้วว่า ใน 1 สัปดาห์อาจมีวันที่อนุญาตให้เด็กนักเรียนใส่ชุดไปรเวต แต่ว่าที่เหลือส่วนใหญ่แล้ว โดยภาพรวมกว่า 90% คิดว่ายังใส่ชุดนักเรียนอยู่ เรื่องนี้จึงไม่มีผลกับเรื่องของยอดขาย

พัฒนาแพลตฟอร์ม “สหกรณ์ออนไลน์” จำหน่ายชุดนักเรียน

ขณะเดียวกัน ผู้ปกครองยุคนี้ยังมีความทันสมัยมากขึ้น เห็นได้จากแนวโน้มที่มีการเติบโตในเรื่องของการสั่งซื้อสินค้าผ่านออนไลน์แล้วก็เริ่มที่จะกล้าซื้อสินค้ากันมากขึ้นในทุกช่องทาง สมอยูนิฟอร์มจึงต้องขับเคลื่อนผ่านช่องทางออนไลน์ให้ตอบโจทย์กับกลุ่มลูกค้ามากขึ้น

“ในอดีตรูปแบบเดิมการจำหน่ายชุดนักเรียนมันเป็นระบบเก่าที่จํากัดเฉพาะพื้นที่ ซึ่งก็จะมีการแข่งขันในพื้นที่เกิดขึ้นอีก ทําให้เมื่อเกิดภาวะเศรษฐกิจซบเซา และเมื่อมีการแข่งขันสูง กําลังการสั่งซื้อจึงคงที่หรือลดลง การที่เราเริ่มทําการตลาดผ่านออนไลน์ เพื่อให้เกิดกลุ่มมาร์เก็ตแชร์มากขึ้น มีกําลังซื้อที่มากขึ้น เราคิดตลอดว่าทํายังไงให้ธุรกิจเรายังเติบโตได้ เราปรับกลยุทธ์ตลอดทุกปีเลย เราเชื่อว่าธุรกิจต้องมีการปรับตัวตลอด ซึ่งในส่วนของชุดนักเรียนเรามีการปรับให้เข้ากับบริบทของผู้ปกครองจริง ๆ มากกว่า เช่น จากเดิมที่มีการไปจําหน่ายชุดนักเรียนผ่านโรงเรียน ผู้ปกครองจะพาเด็กไปลองชุดแล้วสั่งจากทางโรงเรียน จากนั้นก็รอรับชุดนักเรียนกลับบ้าน ก็จะทำให้เกิดกระบวนการทำงานที่ล่าช้าซึ่งอาจใช้เวลา 1-2 วัน”

บริษัทจึงมีการพัฒนาแฟลตฟอร์ม “สหกรณ์ออนไลน์” สำหรับจำหน่ายชุดนักเรียนให้กับนักเรียนของโรงเรียน โดยไม่ได้คิดค่าบริการแล้วให้โรงเรียนนําไปใช้เพื่อให้ผู้ปกครองสามารถมาสั่งซื้อผ่านตัวระบบของโรงเรียนอํานวยความสะดวกมากขึ้น ซึ่งในระบบนี้จะมีทั้งสินค้า มีบริการให้คำแนะนำขนาดไซซ์, มีบริการงานปักครบครัน, ประหยัดค่าใช้จ่าย, ออกใบเสร็จนำไปเบิกโรงเรียน, ไม่ต้องเดินทาง อยู่ที่ไหนก็สั่งได้ และสั่งซื้อได้ตลอดทั้งปี-จัดส่งรวดเร็ว

ซึ่งจะเป็นระบบที่อยู่ภายใต้ของบริษัท แต่ลักษณะเป็นเหมือนร้านค้าในโรงเรียน โดยปัจจุบันในพื้นที่จังหวัดสมุทรสาครมีหลายโรงเรียนนําไปใช้แล้ว ซึ่งระบบนี้นอกจากจะถูกออกแบบมาเพื่อหนึ่งอํานวยความสะดวกให้ผู้ปกครองแล้ว รายได้ส่วนหนึ่งที่เกิดจากการสั่งซื้อยังแบ่งให้โรงเรียนกลับคืนไป เหมือนผู้ปกครองได้สนับสนุนกิจการโรงเรียนด้วย แล้วโรงเรียนก็ได้งบประมาณส่วนนี้ไปใช้บริหารจัดการในกิจกรรมต่าง ๆ ได้ด้วย

สิ่งเหล่านี้ ชี้ให้เห็นว่าเป็นการพยายามจะเข้าไปถึงกลุ่มเดิม แต่ขยายให้มันเป็นรูปแบบออนไลน์ โดยมีบริษัท สมอยูนิฟอร์ม จำกัด เสิร์ฟให้ถึงที่ ช่วยลดขั้นตอนที่ต้องเสียเวลาและยุ่งยากไปได้เยอะ มีทีมงานคอยแนะนําขนาดไซซ์ คอยดําเนินการให้ทุกขั้นตอนกับผู้ปกครอง แล้วก็ส่งถึงบ้าน ซึ่งที่ผ่านมาตลอดเวลา 5 ปี บริษัททำการ Research เรื่องนี้เยอะมาก แล้วก็ยังไม่เคยเจอปัญหาเลย

ชุดนักเรียน สินค้าหมวดแฟชั่น กำไรน้อย

นายวรวุฒิกล่าวต่อว่า ชุดนักเรียนเป็นสินค้าที่อยู่ในหมวดแฟชั่นที่กําไรน้อยมาก เพราะบริษัทไม่กล้าที่จะไปบวกเพิ่ม แม้จะมีการปรับเพิ่มขึ้น แต่นาน ๆ จะปรับขึ้นทีหนึ่ง ซึ่งตัวราคาเนี่ยมันจะไม่ค่อยสูงมากเหมือนเสื้อผ้าแฟชั่นทั่วไป และชุดนักเรียนมักถูกตรึงราคาโดยธรรมชาติของมันอยู่แล้ว แต่ถ้าเป็นในมุมของต้นทุนด้านวัตถุดิบมันเพิ่มขึ้นมากจริง ๆ แล้วมีความจำเป็นต้องมีการปรับเปลี่ยนอันคงต้องเป็นกลยุทธ์ที่ทางบริษัทผู้ผลิตอาจจะต้องปรับเปลี่ยนเอง

เทรนด์การซื้อชุดนักเรียน อดีต-ปัจจุบัน

สำหรับการจําหน่ายผ่านร้านค้า หรือติดต่อผ่านโรงเรียน จะมีมุมมองที่แตกต่างกัน อันนั้นจะเป็นภาคของการบริการ แต่พอเป็นภาคของการบริการต่าง ๆ แล้วจะเกิดปัญหาอีกมุมมองหนึ่งว่า สินค้ามันเป็นสินค้าฤดูกาล พอมีการซื้อประดังกันเข้ามาทีเดียว ไม่ได้ทยอยกันซื้อ จึงเกิดปัญหาการแออัดมากมายในการซื้อสินค้า ไม่ว่าจะเป็นที่โรงเรียนก็ดี ถ้าผู้ปกครองไปซื้อที่โรงเรียนจะสังเกตว่า เด็กนักเรียนรุมต่อแถวกันเยอะแยะ บางครั้งจึงไม่สามารถสั่งซื้อที่โรงเรียนอย่างสะดวก การวัดไซซ์ต่าง ๆ ซึ่งเป็นกระบวนการที่ค่อนข้างรวดเร็ว กระชับ แล้วก็จบสิ้นภายในวันเดียว

แต่การที่ได้ไปสั่งซื้อจากร้านค้ามันก็จะเป็นอีกรูปแบบหนึ่ง คือสามารถไปลองชุด อันนี้คือข้อดีของการที่เด็กได้ไปลองชุด ได้ลองใช้ มีบริการต่าง ๆ ครบครัน โดยมีสินค้าอื่น ๆ ครบครัน อันนี้ก็จะเป็นอีกรูปแบบหนึ่ง แต่ส่วนของการซื้อผ่านช่องทางออนไลน์มันก็จะมีความแตกต่างกันไปอีก เพียงแต่ว่าลูกค้าไม่ได้ลอง แต่ลูกค้าสามารถสั่งซื้อที่ไหนก็ได้ เมื่อไหร่ก็ได้ ช่วยลดภาวะการแออัด ไม่ต้องเสียเวลาเดินทาง ถือเป็นอีกหนึ่งทางเลือกให้ลูกค้าได้รับความสะดวกมากขึ้น

สอดรับกับจุดประสงค์หลักของการจัดตั้งบริษัท สมอยูนิฟอร์ม จำกัด ที่ต้องการ Pain Point ตรงนี้ เพราะดำเนินธุรกิจนี้และเจอปัญหาที่หลากหลาย เช่น ในช่วงปีที่มีโควิด-19 เข้ามา เกิดปัญหาเรื่องการลองสวมใส่ชุด จึงเกิดนโยบายการขายสินค้าที่สามารถอำนวยความสะดวกให้ลูกค้าได้ โดยบริษัทเก็บสถิติในเรื่องของการคํานวณขนาด วิธีการวัด ซึ่งจะมีผู้เชี่ยวชาญคอยให้คำแนะนํา ผ่านทางออนไลน์ เพื่อให้ผู้ปกครองได้สินค้าที่ถูกต้อง โดยไม่ต้องไปลอง ช่วยลดปัญหาเรื่องของการแออัด ลดปัญหาในเรื่องของการสัมผัส แทนการไปลองชุดนักเรียนที่โรงเรียน

ใส่ชุดนักเรียน คุ้มค่า-ลดเหลื่อมล้ำ ?

แม้บัจจุบันจะมีเสียงทางสังคมว่า ราคาชุดนักเรียนทําไมแพงจัง ควรจะให้ใส่เป็นชุดลําลองไหม ซึ่งจริง ๆ แล้วชุดนักเรียนตราสมอ ออกแบบมาเพื่อให้ใส่ได้นาน เป็นสินค้าคุณภาพอยู่แล้ว ดังนั้นการที่เราใส่สินค้าคุณภาพ ถ้ามีการเลือกไซซ์เผื่อไซซ์พอสมควรแล้ว การใส่ชุดนักเรียนคิดว่าเป็นการประหยัดมากกว่า แล้วก็ลดปัญหาในเรื่องของการเหลื่อมล้ำเรื่องการแต่งกายได้ด้วย ถือเป็นอีกจุดหนึ่งที่มองเห็นถึงความสําคัญให้กับผู้ปกครอง เพราะชุดนักเรียนมีเอกลักษณ์ที่มองแล้วรู้เลยคือนักเรียน เปรียบเหมือนชุดพยาบาลที่มองแล้วเห็นว่านี่คือพยาบาล หรือชุดทหาร ที่เห็นแล้วรู้ว่าเป็นทหาร

นอกจากนี้ ชุดนักเรียนยังมีอีกมากมายที่เป็นเรื่องของสวัสดิการ รวมถึงเรื่องของสิทธิประโยชน์หรือสิทธิพิเศษ ซึ่งปัจจุบันหากไม่แต่งชุดนักเรียน เด็กบางคนที่อยู่ในช่วงวัยรุ่นแล้วบางทีอาจไม่ทราบด้วยซ้ำว่าเป็นนักเรียน หรือจบการศึกษาไปแล้ว แต่ถ้าแต่งชุดนักเรียนจะบ่งบอกได้เลยว่าคนไหนคือนักเรียน แล้วกรณีที่เกิดเหตุฉุกเฉินที่ไหนก็สามารถดูแลได้ทันที เพราะเขาคือเยาวชนของชาติ

“ผมมองว่ายังไงแล้วชุดนักเรียนก็ยังเป็นข้อดี เพราะเด็กแต่ละคนอาจมีผู้ปกครองที่มีฐานะแตกต่างกัน ถ้าผู้ปกครองที่มีฐานะดีก็อาจจะเลือกเสื้อผ้าที่สวยงาม ราคาอาจจะราคาสูงแล้วก็มีรูปลักษณ์ มีความเป็นแฟชั่นสวยงามมากกว่า แต่พอเป็นผู้ปกครองที่มีฐานะปานกลางหรือไม่มีฐานะก็จะกลายเป็นว่าเขาก็จะต้องหาซื้อเสื้อผ้าธรรมดานะครับให้กับลูกใส่ แล้วจะเกิดปัญหาขึ้นเมื่อไปโรงเรียน เด็กที่ใส่เสื้อผ้าสวยดูดีกว่า กับเด็กที่ใส่เสื้อผ้าธรรมดาไม่ได้ดูดีเหมือนเพื่อน เขาก็อาจจะเกิดปัญหาในเรื่องของการอวดหรือปัญหาเรื่องของการน้อยเนื้อต่ำใจ เนื่องจากมันไม่ใช่แบบเดียวกัน เกิดการเหลื่อมล้ำและทําให้เด็กอาจจะมีมุมมองทัศนคติในเรื่องนี้ไม่ดี แต่พอเป็นชุดนักเรียนแบบเดียวเหมือนกันหมด จะลดภาระการเหลื่อมล้ำตรงนี้ได้

รวมไปถึงความคุ้มค่าเรื่องค่าใช้จ่าย คือผมมองว่าใน 1 ปี นักเรียนต้องเรียนหนังสือประมาณ 250 กว่าวัน ถ้าเทียบกับการใส่ชุดนักเรียนที่มีการเผื่อไซซ์เรียบร้อยแล้ว ต้องใส่ 2-3 ปี เมื่อตีมูลค่าเป็นเงินแล้วหารจากจํานวนวัน จํานวนปี เราจะรู้ว่ามันคุ้มมาก ถ้าเทียบกับใส่เสื้อผ้าแฟชั่น เพราะเสื้อผ้าแฟชั่นซื้อมาแล้วอาจใส่ได้ไม่นาน ไม่ค่อยคงทน แล้วก็เก่าง่ายเพราะเป็นผ้าสี เมื่อเก่าแล้วก็ต้องซื้อใหม่ ก็จะนำไปสู่ปัญหาและเป็นประเด็นอื่นต่อไปอีก” นายวรวุฒิกล่าว

เทรนด์ฮิต ชุดนักเรียนไทยในกลุ่มคนจีน

นายวรวุฒิกล่าวต่อถึงเรื่องต่างชาติที่สนใจในชุดโรงเรียนว่า สามารถมองได้หลายมิติ ทั้งในแง่ของภาคเศรษฐกิจก็ถือเป็นการทําให้ชุดนักเรียนขายดีขึ้น จะสังเกตเห็นว่ามีนักท่องเที่ยวจีนแล้วก็มีผู้ประกอบการหลายรายสั่งซื้อสินค้าไปจำหน่ายเป็นจำนวนมาก เพราะนักท่องเที่ยวจีนจะชอบชุดนักเรียนไทยมาก บางคนต้องสั่งซื้อพร้อมปักชื่อไปเลย เมื่อผู้ขายสามารถตอบสนองตามที่ต้องการก็จะเป็นการเพิ่มยอดขาย แต่ในอีกแง่หนึ่งก็ทำให้เห็นว่าเด็กนักเรียนไทยทําไมถึงไม่อยากใส่ชุดนักเรียน ทั้งที่ต่างชาติอยากใส่ชุดนักเรียนไทย เหมือนกับต่างชาติเขาก็หลงใหลในวัฒนธรรมของเรา แต่เราอาจเคยชินกับวัฒนธรรมของเรา เลยไปหลงใหลในวัฒนธรรมของต่างประเทศเหมือนกัน แต่ว่าในเรื่องของภาคเศรษฐกิจอ่ะ ก็เป็นการกระตุ้นทําให้เกิดยอดขายมากขึ้น

Sexual Harassment ที่เป็นประเด็นกับชุดนักเรียน

ที่ผ่านมาแม้จะมีคําวิจารณ์เกี่ยวกับการซื้อชุดนักเรียนไปถ่ายรูป ซึ่งอาจเป็นความนิยมส่วนบุคคล เพราะชุดนักเรียนเวลาใส่แล้ว แม้แต่ผู้ใหญ่เองพอมาใส่ชุดนักเรียนแล้วยังสามารถทําให้ดูเด็กลงได้ ไม่ว่าจะอายุเท่าไหร่ เมื่อสวมใส่ชุดนักเรียนแล้ว ก็จะให้ความรู้สึกเป็นนักเรียน ดังนั้นคนที่เอาไปใช้ในเรื่องการทำสื่อต่าง ๆ อาจจะเป็นการปลุกเร้าความคิดให้กับกลุ่มคนที่ชอบในแนวนี้มากกว่า แต่โดยส่วนตัวแล้วไม่ได้รู้สึกอะไรกับมุมมองเหล่านี้ เพราะคิดว่ามันเป็นความรู้สึกของส่วนบุคคลมากกว่า และที่สำคัญวัตถุประสงค์ในการทําชุดนักเรียนมาตั้งแต่แรกมันคือ ทํามาเพื่อการศึกษา และชุดนักเรียนมันเป็นอัตลักษณ์เพื่อการศึกษาโดยตรง

​