Market-Think โดย สรกล อดุลยานนท์

โลกนี้ไม่ได้มีคำตอบเดียว

คอลัมน์ Market-think สรกล อดุลยานนท์

มีประสบการณ์ส่วนตัวเรื่องหนึ่งจะเล่าให้ฟังครับ เรื่องการสั่งซื้อหนังสือออนไลน์

ผมมีหนังสือชุด “ฟาสต์ฟู้ดธุรกิจ” มาแล้ว 31 เล่ม ขายมาตั้งแต่ยังไม่มีอินเทอร์เน็ต ไม่มีการขายออนไลน์ ระบบการจัดจำหน่ายหนังสือจะผ่านทางสายส่ง และสายส่งจะส่งไปร้านหนังสือต่าง ๆ ระบบนี้ก็ยังใช้ถึงปัจจุบัน

จากนั้นก็เริ่มมีการขายหนังสือออนไลน์เพิ่มมากขึ้น ช่วงแรก ๆ ไม่ได้รับความนิยมเท่าไร เพราะคนยังอยากยืนอ่านหนังสือในร้าน ดูปก อ่านเนื้อหาสักนิดหน่อยก่อนตัดสินใจ

นึกถึงตอนที่ช็อปปิ้งออนไลน์เพิ่งเกิดสิครับ คนส่วนใหญ่จะรู้สึกว่าไม่มีทางที่คนจะซื้อของโดยไม่เห็นของ จะบอกว่าสะดวกสบายแค่ไหนคนก็ยังไม่เชื่อ

ระบบการโอนเงินทางมือถือก็ยังไม่มี ต้องวิ่งไปโอนที่ตู้เอทีเอ็ม การจัดส่งสินค้าก็มีแต่ไปรษณีย์ไทย

จนช่วง 4-5 ปีมานี้ การขายทางออนไลน์เติบโตขี้นเรื่อย ๆ แบบก้าวกระโดด เพราะทุกอย่างเอื้ออำนวย ระบบ 4G ทำให้การเข้าถึงง่ายขึ้น และเร็วขึ้น คนโอนเงินผ่านออนไลน์มากขึ้น

ระบบการจัดส่งสินค้ามีผู้เล่นรายใหญ่เข้ามาหลายราย ทำให้ทุกอย่างสะดวกขึ้น การขายหนังสือออนไลน์จึงเติบโตขึ้นตามไปด้วย

ผมลองขายออนไลน์ครั้งแรกผ่านเพจ boycitychanFC ของผมเอง ตอน “ตูน บอดี้สแลม” ทำโครงการก้าวคนละก้าว
รับหนังสือของผมจากสำนักพิมพ์มติชนมาขายเอง กำไรทั้งหมดมอบให้โครงการนี้ ยอดขายพอใช้ได้

จนเมื่อ 3 ปีก่อน ผมขายอีกเล่มหนึ่งผ่านเว็บไซต์ของสำนักพิมพ์มติชน ตอนนั้นระบบการขายยังไม่ดี ซื้อขายยาก
แต่ให้จองหนังสือพร้อมลายเซ็น 1,000 เล่มก็หมดภายใน 6 ชั่วโมง

อีก 1 ปี เอาอีก คราวนี้ใช้เวลาประมาณ 1 วันนิด ๆ

พอครั้งนี้ออกหนังสือเล่มใหม่  “โลกนี้ไม่ได้มีคำตอบเดียว” ก็เปิดให้จองเหมือนเดิม 1,000 เล่มพร้อมลายเซ็นภายในเวลา 2 วัน แต่ถ้าหมดก่อนก็จะยุติการจอง

ที่จำกัดจำนวนการจองเพราะการเซ็นหนังสือ 1,000 เล่ม นั้นมันหนักหนาสาหัสมากนะครับ คิดว่าดีที่สุด ก็คงประมาณเท่ากับเล่มที่แล้ว คือ 1 วันนิด ๆ

แต่เชื่อไหมครับ หนังสือหมดภายใน 45 นาทีตกใจจนต้องโทรถามน้องในสำนักพิมพ์มติชนว่าระบบผิดพลาดหรือเปล่า

หมดจริง ๆ ครับ

ด้วยความเกรงใจแฟนหนังสือที่จองไม่ทัน อีก 2 วันต่อมาผมเปิดจองเพิ่มอีก 500 เล่ม หมดภายใน 15 นาที

คราวนี้นอกจากตกใจแล้ว ผมเริ่มเปลี่ยนมาเป็นความสงสัย ตั้งคำถามว่าทำไมจึงขายดีผิดปกติ เพราะดูจากกราฟยอดจอง 2-3 เล่มที่ผ่านมา ครั้งนี้น่าจะประมาณวันครึ่ง หรือ 2 วันพอดี

แต่ทำไมครั้งนี้จึงขายดีมาก

ผมลองวิเคราะห์เล่น ๆ เหตุผลที่ขายดีส่วนหนึ่งเพราะเล่มนี้ปกสวยมากแต่คงไม่ใช่ปัจจัยเดียว ต้องมีปัจจัยอื่นด้วยเช่น เว็บไซต์ของสำนักพิมพ์มติชนปรับปรุงใหม่ คลิกไม่กี่คลิกก็เรียบร้อย หรือระบบการโอนเงินทางมือถือสะดวกสบายกว่าเดิม

แต่ที่ผมตั้งข้อสังเกตเรื่องหนึ่งก็คือ การเติบโตของช็อปปิ้งออนไลน์ในช่วงโควิด คนที่แทบจะไม่ซื้อของออนไลน์เลยอย่างผม ตอนนี้ซื้อเป็นว่าเล่น

ผมเชื่อว่าแฟนหนังสือผมกลุ่มหนึ่งก็คงคล้ายกัน กลุ่มนี้เป็นกลุ่มที่กำลังซื้อสูง ตัดสินใจง่าย เมื่อพฤติกรรมเปลี่ยนมาซื้อออนไลน์มากขึ้น พอเปิดให้จองหนังสือ “โลกนี้ไม่ได้มีคำตอบเดียว” ยอดจองจึงหมดรวดเร็วกว่าปกติ

แต่มีปรากฏการณ์ในแวดวงหนังสืออีก 2 เล่ม ที่น่าจับตามอง หนังสือ “ล้ม ลุก เรียน รู้” ของ “โจ้” ธนา เธียรอัจฉริยะ ที่เพิ่งเปิดพรีออร์เดอร์ เล่มปกแข็งที่จะพิมพ์ตามจำนวนที่จอง ส่วนปกอ่อนจะวางขายทั่วไป

เขาเปิดให้จอง 2 วัน หลังหนังสือของผมไม่กี่วัน ยอดพรีออร์เดอร์น่าจะจบประมาณ 2,000 เล่ม บวกลบนิดหน่อย

และไม่ใช่แค่เล่มของ “โจ้” เล่มเดียว ก่อนหน้านี้เพจ “วิเคราะห์บอลจริงจัง” ก็เปิดให้จองหนังสือ “Champion’s way” เรื่องราวของทีมลิเวอร์พูลที่คว้าแชมป์พรีเมียร์ลีก

เขาขายทางออนไลน์อย่างเดียวได้ 6,800 เล่มในแวดวงหนังสือถือว่าสูงมากนะครับ

อย่าลืมว่าการขายออนไลน์โดยไม่ผ่านสายส่งและร้านหนังสือ สำนักพิมพ์ได้กำไรสูงขึ้น เป็นปัจจัยที่ทำให้สำนักพิมพ์ต่าง ๆ น่าจะบุกการขายออนไลน์เพิ่มมากขึ้น

สายลมแห่งความเปลี่ยนแปลงมาแล้วครับ