Constitutional Crisis

คอลัมน์ : ชั้น 5 ประชาชาติ
ผู้เขียน : ณัฐวุฒิ ประชาชาติ

ฉากการเมืองไทย ที่ร้อนแรงที่สุด เวลานี้ คือ การที่คณะกรรมการคดีพิเศษ (บอร์ดดีเอสไอ) มีตัวย่อว่า “กคพ.” จะพิจารณารับ-ไม่รับกรณี “ฮั้ว” เลือก สว.เป็นคดีพิเศษหรือไม่

เกมนี้ เป็นการปะทะทางโครงสร้างอำนาจครั้งสำคัญ เพราะ สว.คือฝ่ายนิติบัญญัติ ส่วนดีเอสไออยู่ภายใต้กระทรวงยุติธรรม ที่อยู่ฝ่ายบริหาร และเป็นโครงสร้างอำนาจที่เกี่ยวพันกับฝ่ายสีแดงกับฝ่ายสีน้ำเงิน

การประชุมบอร์ด กคพ.ครั้งใหม่จะมีขึ้นในวันที่ 6 มีนาคม ต่อจากประชุมนัดแรกเมื่อวันที่ 25 กุมภาพันธ์ ที่ต้องเลื่อนออกไป เพราะในวันนั้นฝ่ายดีเอสไอและฝ่ายขั้วอำนาจสีแดงเช็กแล้วว่าเสียงโหวตในที่ประชุม กคพ.ฝ่ายสีแดงจะได้เสียงไม่ถึง 15 เสียง อันถือเป็นเกณฑ์ 2 ใน 3 เสียงของที่ประชุมบอร์ด 22 คน ที่จะสามารถรับเป็นคดีพิเศษ

ในวงการเมืองรู้กันดีว่าใครเป็นคนต่อสายเคลียร์ และอาจเป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้องค์ประชุมไม่ครบ เพราะบิ๊กสีกากี 3 คนที่เป็นกรรมการไม่มาประชุม

ในเวลาต่อมามีเอกสารหลุดรายชื่อผู้สมัคร สว. และผู้ได้รับเลือก สว.ประมาณ 1,200 ราย เป็นบุคคลที่กรมสอบสวนคดีพิเศษ (ดีเอสไอ) เตรียมเรียกสอบปากคำ และ สว.130 กว่ารายที่อยู่ในขุมข่าย สว.สีน้ำเงิน ก็ปรากฏอยู่ในโพยที่ดีเอสไอจะเรียกสอบปากคำ เป็นเกมใต้ดินซัดกันไป-มา

อีกด้าน สว.สีน้ำเงินได้ยื่นญัตติต่อที่ประชุมวุฒิสภาเมื่อ 4 มีนาคม ที่ประชุมวุฒิสภามีวาระพิจารณาปัญหาด้านกระบวนการยุติธรรมและการบังคับใช้กฎหมาย ญัตติ ระบุว่า กระบวนการยุติธรรมไทยขาดประสิทธิภาพ และมีการแทรกแซง ครอบงำจากฝ่ายการเมือง โดยเฉพาะการดำเนินคดีพิเศษของกระทรวงยุติธรรม โดยกรมสอบสวนคดีพิเศษ (ดีเอสไอ) รวมถึงการดำเนินคดีกับนายทุนชาวจีนสีเทา ในข้อหายาเสพติด ฟอกเงิน และการมีส่วนร่วมในองค์กรอาชญากรรมข้ามชาติ

นอกจากนี้ การดำเนินการกระบวนการยุติธรรมยังเป็นปัญหาในการบังคับใช้กฎหมายที่ไม่มีประสิทธิภาพ ฯลฯ ทว่ารากเหง้าของปัญหาเรื่องนี้อยู่ที่ “รัฐธรรมนูญ 2560” ซึ่งคณะกรรมการร่างรัฐธรรมนูญออกแบบดีไซน์ระบบการได้มาซึ่ง สว.ให้มาจากกลุ่มอาชีพ และมาจากการ “เลือกกันเอง” เปิดช่องให้มีการ “ฮั้วโดยระบบ” อยู่แล้ว ดังนั้น เมื่อนักเลือกตั้งเข้ามา “Hack” ระบบการเลือก สว.ได้ก็จะเป็นผู้กุมอำนาจ

ไม่ต่างกับอีกฟากหนึ่งของโลกที่ “โดนัลด์ ทรัมป์” เข้ามาเป็นประธานาธิบดีสหรัฐอเมริการอบ 2 ตั้ง อีลอน มัสก์ เข้ามาคุมการปฏิรูประบบราชการครั้งใหญ่ของสหรัฐ ภายใต้ชื่อ Department of Government Efficiency” หรือ DOGE เพื่อลดขนาดเจ้าหน้าที่รัฐในหลายหน่วยงาน ลดงบประมาณ-ยุบหน่วยงานที่ไม่จำเป็น และกลุ่ม DOGE ที่เข้าไปตรวจสอบการใช้งบประมาณถูกเรียกว่า Musk’s Political Wrecking Crew

ทรัมป์ จากที่ชูว่าจะสร้างงานให้กับคนสหรัฐ กลับมีคนตกงานหลายพันคนจากการปฏิรูปดังกล่าว ทรัมป์ โพสต์ในโซเชียลมีเดียของตัวเองอย่าง Truth Social ของตัวเองว่า “LONG LIVE THE KING” จนผู้ว่าการรัฐนิวยอร์กต้องคัดค้านว่า “นิวยอร์กไม่มีผู้ปกครองในลักษณะนั้นมานานกว่า 250 ปี”

หลายคำสั่งของฝ่ายบริหาร ที่ “ทรัมป์” เป็นผู้ออกก็ถูกศาลรัฐบาลกลางสหรัฐสั่งระงับ ทว่าบางคำสั่งทรัมป์ยังเดินหน้า เพราะคำสั่งศาลไม่มีผลทางบังคับ

สื่อสหรัฐอเมริกาเรียกสถานการณ์ขณะนี้ว่า Constitutional Crisis วิกฤตรัฐธรรมนูญ ไทย สหรัฐ เกิดขึ้นพร้อม ๆ กัน