สัมภาษณ์พิเศษ
ในสถานการณ์ทางการเมืองที่ทุกฝ่ายกำลังชิงไหวชิงพริบในช่วงโค้งสุดท้ายของโรดแมปเลือกตั้ง 2562 สถานการณ์เศรษฐกิจกลับถูกรุมเร้าทั้งปัจจัยภายนอก-ภายในประเทศ
“ดร.สมคิด จาตุศรีพิทักษ์” รองนายกฯ พูดถึงการขับเคลื่อนมาตรการด้านเศรษฐกิจแบบ exclusive ที่รออยู่ เช่น ภาษีที่ดิน การแปรรูปรัฐวิสาหกิจโครงการเมกะโปรเจ็กต์ในช่วงโค้งหักศอกของรัฐบาล พล.อ.ประยุทธ์
- อย. เตือนอย่าซื้อผลิตภัณฑ์ CDS มาทาน อันตรายถึงชีวิต
- เปิด 10 อันดับมหาวิทยาลัยรัฐ-ราชภัฏ-เอกชน ที่ได้รับความนิยมมากสุด
- ดร.วิวัฒน์ กรมดิษฐ์ ผู้อยู่เบื้องหลัง “บ้านกรมดิษฐ์” บ้านสวนลอยฟ้า
ดัน กม.ภาษีที่ดินเสร็จรัฐบาลนี้
ผลงานชิ้นโบแดงที่สุ่มเสี่ยงที่จะกลายเป็นชิ้นโบดำ อย่างร่างพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) ที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง พ.ศ. … และร่าง พ.ร.บ.การพัฒนากำกับดูแลและบริหารรัฐวิสาหกิจ พ.ศ. … ขณะนี้อยู่ระหว่างการพิจารณาของสภานิติบัญญัติแห่งชาติ (สนช.) ซึ่งถูกดึง-เลื่อน-ลากมาแล้วหลายวาระจาก “แลนด์ลอร์ด” ที่นั่งอยู่ใน สนช.
“ภาษีที่ดินยังไม่จบ จะเข็นออกมา ยังมีเวลาอีก 2 เดือน น่าจะเสร็จทันภายในรัฐบาลนี้ ไม่ได้ละทิ้ง จวนแล้ว แต่ตัว พ.ร.บ.วิสาหกิจฯเข็นลำบาก กระทบเยอะ ต้องใช้เวลา แต่อะไรที่คิดว่าไม่เกิดมันก็เกิด”
กู้วิกฤตทัวร์จีนลดฮวบ
ท่ามกลางกระแสด้านลบด้านการท่องเที่ยวที่เกิดจากอุบัติเหตุเรือนักท่องเที่ยวจีนล่มที่จังหวัดภูเก็ต ซึ่งขณะนี้ยังไม่สามารถ “กู้ซาก” เรือขึ้นบกได้ และ “ข่าวฉาว” กลางสนามบินดอนเมือง โดยเฉพาะในโลกออนไลน์ทำให้ภาพลักษณ์การท่องเที่ยวไทย “ติดลบ” ในวงกว้าง
“เป็นสิ่งที่คาดการณ์ไว้แล้ว ผู้ใหญ่ทางฝ่ายจีนก็บอกแล้วว่า การท่องเที่ยวจะได้รับผลกระทบในระยะสั้น อย่างไรก็ดี ได้สั่งการให้ นายยุทธศักดิ์ สุภสร ผู้ว่าการการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) ให้มีมาตรการออกมาในช่วง 2 เดือนสุดท้ายก่อนสิ้นปี”61 รวมถึงบริษัท การบินไทย จำกัด (มหาชน) และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง อาทิ ยกเว้นค่าธรรมเนียมการออก visa on arrival”
“คอยดูมาตรการโปรโมชั่นแน่นอนในช่วงปลายปี ทั้งในประเทศและต่างประเทศ งานนี้ต้องดึงนักท่องเที่ยวต่างประเทศกลับมาให้ได้มากที่สุด อย่าให้ทรุดต่ำเพราะมาร์จิ้นสูงที่สุด และไม่ให้กระทบธุรกิจและชาวบ้าน ให้ผู้ว่าการ ททท.ไปพบเอกชนทั้งหมดที่เกี่ยวข้องเพื่อหารือในเรื่องรายละเอียด”
“รวมถึงได้หารือกับ พล.ต.ต.สุรเชษฐ์ หักพาล ผู้บัญชาการสำนักงานตรวจคนเข้าเมือง (สตม.) เรื่องการออกมาตรการความปลอดภัยนักท่องเที่ยวต้องรีบออกมา”
“เรื่องการซื้อเครื่องบินของการบินไทย 23 ลำ มูลค่า 1 แสนล้านบาท กำลังได้ข้อสรุปภายในสิ้นปีนี้แน่นอนว่า จำนวนเท่าใด จะซื้อหรือจะเช่า จะไม่มีการดองเรื่อง รัฐบาลจะไม่เข้าไปแทรกแซง”
“หากมีโอกาสได้เดินทางไปจีนในช่วงต้นเดือน พ.ย. จะสรุปข้อตกลงร่วมกันระหว่างบริษัท การบินไทย กับบริษัท เซาเทิร์นไชน่า ซึ่งเป็นสายการบินใหญ่ที่สุดทางภาคใต้ของจีน ภายหลัง นายเอกนิติ นิติทัณฑ์ประภาศ ประธานคณะกรรมการการบินไทย ได้เริ่มมีการคุยข้อตกลงกับประธานบริษัท เซาเทิร์นไชน่า เพื่อเชื่อมโยงกันนำผู้โดยสารทั้งหมดมา ถ้าทำสำเร็จจะสามารถเพิ่มจำนวนนักท่องเที่ยวจีนอีกจำนวนมาก รวมถึงหารือในเรื่องการท่องเที่ยวด้วย”
ตั้งรับเทรดวอร์เอฟเฟ็กต์
นอกจาก “ปัจจัยลบ” ภายในประเทศทำให้ส่งผลต่อเครื่องยนต์เศรษฐกิจไทยแล้ว ยังมี “ปัจจัยภายนอก” คือ สงครามการค้าระหว่างจีนกับสหรัฐอเมริกา สะเทือนมาถึงเรื่องการส่งออก-เครื่องยนต์เศรษฐกิจหลักของไทย
“สิ่งที่ต้องเตรียมตัวไว้ก่อน คือ เศรษฐกิจโลกขาลง ชะลอตัว โดยเฉพาะจีน ทำให้สิ่งแรกที่ต้องรับมือ คือ การค้าการขายของประเทศที่เกี่ยวข้องกับจีน จะถูกกระทบไปด้วยแน่นอน”
“ดังนั้น ก่อนที่จะเกิดเหตุการณ์นี้ขึ้นจนทำให้ตั้งรับไม่ทัน จึงต้องเตรียมตัว โดยเฉพาะการตั้งรับในสิ่งที่เกี่ยวข้องกับดีมานด์ทั้งหมดภายในประเทศ ไม่พึ่งพิงการส่งออกเพียงอย่างเดียว”
“ถ้าเศรษฐกิจจีนลง การค้าขายของไทยกับจีนต้องมีส่วนหนึ่งที่ลงแน่นอน จีนลงเยอะ ซึ่งไม่ใช่เพียงสินค้าส่งออกน้อยลง แต่ความเชื่อมั่นเศรษฐกิจจีนจะถอย คนกังวล แต่เศรษฐกิจจีนแข็งแรง จะสามารถก้าวข้ามไปได้ แต่เราเป็นประเทศเล็กและรอบ ๆ จีน ที่เขาดีเราดีด้วย ต้องระมัดระวัง”
ดีมานด์ในประเทศ ได้แก่ การท่องเที่ยว การลงทุน การบริโภคของประชาชนและพลังงาน หลังจากนี้ “ทีมสมคิด” จึงต้องเตรียมรับมือและเตรียมการไว้ล่วงหน้า เพราะจะรุนแรงขึ้นเมื่อความขัดแย้ง (conflict) ระหว่างจีนและสหรัฐขยายตัว
ตรึงราคาน้ำมัน-อุ้มรากหญ้า
“เรื่องน้ำมันทุกคนกังวล ได้ตกลงกับกระทรวงพลังงานแล้ว จะไม่ให้ขยับมากนัก ห้ามขึ้นเลยนะ โดยเฉพาะแก๊สหุงต้ม เศรษฐกิจรากหญ้าต้องดูแล”
“บัตรสวัสดิการประชารัฐ บัตรนี้จะสามารถช่วยเหลือคนที่มีปัญหา ยากไร้ เป็นการดูแลผู้มีรายได้น้อย สามารถช่วยเหลือได้ตรงตามกลุ่มเป้าหมาย และยังมีอีกหลายอย่างที่จะทำได้ ขึ้นอยู่กับกำลังของรัฐบาลว่าจะสามารถช่วยเหลือได้มากน้อยแค่ไหน บัตรนี้ไม่มีโทษ มีแต่คุณ ในอนาคตคนชรา รัฐจะอุปถัมภ์ผ่านบัตรนี้ ไม่มีรั่วไหล”
“ขณะที่เรื่องการขึ้นหรือไม่ขึ้นดอกเบี้ยนโยบาย ต้องดูเศรษฐกิจแมโคร เพราะการจะไม่ขึ้นโทษมีอะไร และถ้าขึ้นแล้วมันช่วยอะไรได้บ้าง ต้องมีอิสระ เราจะไม่เข้าไปแทรกแซง แต่ถ้าโลกขึ้น เราไม่ขึ้นก็ไม่ได้ ต้องดูความเหมาะสม”
“กำลังซื้อของคนขึ้นอยู่กับความเชื่อมั่น ถ้าคนไม่เชื่อมั่น ทุกอย่างก็ชะลอลง ล่าสุดไตรมาส 3 การบริโภคสูงกว่าที่ผ่านมา เพราะความเชื่อมั่นดีที่สุด แต่ถ้าไม่มีความเชื่อมั่น มู้ดเศรษฐกิจก็จะแย่ลง”
เร่งเครื่องเมกะโปรเจ็กต์
“ทุกโครงการต้องไม่ดีเลย์ ได้กำชับกับปลัดกระทรวงคมนาคมคนใหม่แล้ว โดยเฉพาะโครงการที่เกี่ยวข้องกับอีอีซี เช่น รถไฟความเร็วสูงเชื่อม 3 สนามบิน หรือศูนย์บำรุงอากาศยานอู่ตะเภา (MRO) TOR จะออกเดือนนี้ (พ.ย.) และจะสามารถประมูลได้ภายในสิ้นปีนี้แน่นอน”
“ขณะที่รถไฟฟ้า การเจรจาระหว่าง รฟม.กับ กทม.เรื่องรถไฟฟ้าสายสีเขียวเรียบร้อยแล้ว กระทรวงการคลังดูเรื่องการกู้เงิน สิ้นปีนี้เดินรถได้ รถไฟฟ้าสายสีส้มแผนแม่บทผ่านความเห็นชอบจาก คจร.แล้ว รวมถึงโครงการรถไฟฟ้าในเมืองขอนแก่น ตามแผนพัฒนาระบบขนส่งสาธารณะเมืองขอนแก่นผ่านความเห็นชอบจาก คจร.แล้ว ซึ่งจะเป็นตัวอย่างการร่วมทุนกับเอกชนในส่วนภูมิภาค จังหวัดอื่นทำได้ยิ่งดี”
ขณะที่ข้อตกลงเรื่องการค้า-การลงทุนระหว่างประเทศ อาทิ TCPP ซึ่งนิวซีแลนด์และญี่ปุ่นสนับสนุนให้ไทยเข้าร่วม ดังนั้น เมื่อถึงจังหวะ-เวลาที่เหมาะสมสามารถเข้าร่วมได้ทันที
“ไม่จำเป็นต้องรอหลังเลือกตั้ง เพราะไม่เช่นนั้นทุกอย่างจะชะงักหมด ถ้าชะงักรอบนี้ อย่างน้อย 6 เดือนกว่าจะมีรัฐบาล”
ชีวิตหลัง คสช.-ดูแสงเหนือ
นับจากวันที่ ดร.สมคิดเข้ามากุมบังเหียนเศรษฐกิจไทย 3 ปีเต็ม กำกับ-เดินสายกระทรวงในกำมือครบทุกกระทรวง เขาเห็นความเปลี่ยนแปลง-แววตาแห่งความกระตือรือร้นและความตั้งใจที่จะทำงานให้สำเร็จ เช่น กระทรวงคมนาคม
“ผมยังเหลือเวลาอีก 2 เดือน ก่อนจะเป็นรัฐบาลรักษาการ ก็จบแค่นั้น It”s not the way เตรียมหาทริปเที่ยว”
“โครงการที่จำเป็นก็ทำต่อ โครงการที่ไม่จำเป็นก็อย่าไปทำ ปล่อยรัฐบาลใหม่ ดูความสำคัญเป็นรายโครงการ ถ้าหยุดแล้วเกิดผลเสียก็ไม่หยุด ส่วนโครงสร้างพื้นฐานที่ทำมาแล้วไม่ต้องห่วง ต้องทำต่อเนื่องไป เพราะถ้าหยุดประเทศเสียประโยชน์”
“พอประกาศกฤษฎีกาเลือกตั้ง ครม.ยังประชุมได้ ไม่ต้องลาออก เพราะเขย่ายังไงโครงการก็ไม่ออก อนุมัติได้ แต่ด้วยมารยาท โครงการใหญ่ที่ต้องเริ่มต้นใหม่จะต้องรอรัฐบาลใหม่ ส่วนมาตรการกระตุ้นเศรษฐกิจ ถ้าจำเป็นก็ต้องมี”
ชีวิตส่วนตัวของ “ดร.สมคิด” ที่เหลืออยู่อยากไปดู “แสงเหนือ-นอร์ทเคป” สถานที่ที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (ร.5) เสด็จประพาสยุโรป ภายหลังปิดจ็อบ ครม.สัญจร สถานีสุดท้ายที่ จ.หนองคาย
“ผมยังไม่เคยเห็นแสงเหนือ เขาบอกให้ไปฤดูหนาว หิมะลง จะไปเห็นแสงเหนือได้ยังไง เคยไปแล้วเจอพายุหิมะตลอด ไม่เห็น และถ้ามีโอกาสอยากไป นอร์ทเคป ไม่มีต้นไม้ เหมือนกับมันสุดทางแล้ว ต้องไปให้ถึง ไปนั่งเรือยอชต์เงียบ ๆ”
