เด่นประชาชาติ

ยุบพรรค “ทักษิณ” ?

คอลัมน์ สามัญสำนึก

โดย อิศรินทร์ หนูเมือง

เพราะบทเรียนราคาแพงของคณะรัฐประหาร 49 คือการปล่อยให้ “พรรคทักษิณ” ชนะเลือกตั้ง 2 สมัยต่อเนื่อง ทั้งในปี 2551 และปี 2554

คณะรัฐประหาร ยุค 2557 และเครือข่าย จึงยอมให้ “พรรคทักษิณ” ชนะเลือกตั้งอีกครั้ง ไม่ได้ !

ปฐมเหตุ-การตั้งลูก “คดียุบพรรคเพื่อไทย” เข้าเค้า เมื่อ “ทักษิณ” ประกาศ-สั่งการ “ชนะทุกเขต ทั้งอีสาน…เที่ยวนี้จะได้เอาเด็กรุ่นใหม่ ๆ ขึ้นมาแทน จ.เลย จ.นครราชสีมา ต้องเอาคนรุ่นใหม่ขึ้นมาแทน ดีมากเลย”

ดีกรีเดือด ต่อท้ายด้วยคำท้า “ถ้าเป็นชายชาติทหาร อย่าโกงเลือกตั้ง”

คำสั่ง “ทักษิณ” ก้องทะลุวอร์รูมเพื่อไทย ไปถึงหู “พ.ต.อ.จรุงวิทย์ ภุมมา” เลขาธิการ กกต.ตั้งข้อครหา “คนนอก-ครอบงำพรรค” อาจเป็นเหตุให้ต้องโทษถึงขั้นยื่นให้ศาลรัฐธรรมนูญ “สั่งยุบพรรค”

อ้างถึง พ.ร.ป.พรรคการเมือง พ.ศ. 2560 มาตรา 28 “ห้ามมิให้พรรคการเมืองยินยอมหรือกระทําการใดอันทําให้บุคคลอื่นซึ่งมิใช่ สมาชิก กระทําการอันเป็นการควบคุม ครอบงํา หรือชี้นํา กิจกรรมของพรรคการเมืองในลักษณะที่ทําให้พรรคการเมือง หรือสมาชิกขาดความอิสระ ทั้งนี้ ไม่ว่าโดยทางตรงหรือโดยทางอ้อม”

แน่นอนว่า “พรรคทักษิณ” พรรคที่ 4 ต้องเผชิญข้อหา และต่อสู้คดียุบพรรค อีกครั้ง

“พรรคทักษิณ” จึงต้องรับศึก 2 ด้าน ด้านหนึ่งคือ ต้านพลังดูดอดีต ส.ส. และแกนนำระดับ “บ้านใหญ่” ของพรรค คสช. อีกด้านต้องเปิดตำรากฎหมาย ระดมทีมทนาย สู้คดีที่ไม่เคยชนะมา 3 ครั้ง

คดียุบพรรคทักษิณ ต่างไปจากบริบทการยุบ 212 พรรค ใน 8 ทศวรรษที่ผ่านมา

5 องค์อำนาจในการยุบพรรค 212 พรรค ในรอบ 86 ปี ประกอบด้วย 1.คำสั่งของคณะรัฐประหาร 2.ประกาศของคณะปฏิวัติ 3.คำสั่งของคณะปฏิรูปการปกครองแผ่นดิน 4.คำสั่งของศาลฎีกา 5.คำสั่งของศาลรัฐธรรมนูญ

ในช่วง 1 ทศวรรษแห่งวิกฤตการเมือง ตั้งแต่ พ.ศ. 2548-2558 การยุบพรรคการเมืองด้วย “คำสั่งของศาลรัฐธรรมนูญ” 4 พรรค คือ ไทยรักไทย, พลังประชาชน, ชาติไทย, มัชฌิมาธิปไตย

ย้อนไปในยุคหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475-2501 มีการเปิดให้มีการจดทะเบียนพรรคการเมือง 30 พรรค “ประชาธิปัตย์” แจ้งเกิด โดยนายควง อภัยวงศ์

เมื่อ จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ หัวหน้าคณะปฏิวัติ ยึดอำนาจ พรรคการเมืองทั้ง 30 พรรค ถูกยุบเลิก โดย “ประกาศคณะปฏิวัติ”

ในช่วง พ.ศ. 2511-2514 รัฐบาล จอมพล ถนอม กิตติขจร บังคับใช้รัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2511 มีการจดทะเบียน 17 พรรค แต่อยู่ได้เพียง 4 ปี เมื่อจอมพลถนอมรัฐประหารตัวเอง ยกเลิกรัฐธรรมนูญ ทั้ง 17 พรรค ถูกยุบเลิกโดย “ประกาศของคณะปฏิวัติ”

ยุครัฐบาลพลเรือน หลังเหตุการณ์ 14 ตุลาคม 2516 โดย นายสัญญา ธรรมศักดิ์ นายกรัฐมนตรี มีการจดทะเบียนพรรคการเมืองถึง 56 พรรค

แต่ทั้ง 56 พรรค ต้องเผชิญเหตุการณ์ 6 ตุลาคม 2519 พล.ร.อ.สงัด ชลออยู่ ชิงลงมือปฏิวัติ ทั้ง 56 พรรค ถูกยุบทั้งหมด โดย “คำสั่งของคณะปฏิรูปการปกครองแผ่นดิน”

หลังรัฐธรรมนูญฉบับ พ.ศ. 2521 มีการประกาศใช้ ในช่วง พ.ศ. 2524-2539 เข้าสู่ยุค พล.อ.เปรม ติณสูลานนท์ มีพรรคใหม่ 49 พรรค ในยุคนี้บทบาทการยุบพรรคการเมือง เปลี่ยนไปอยู่ในอำนาจของ “ศาลฎีกา”

ช่วงหลังจากรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2540 มีพรรคร่วมจดทะเบียนถึง 74 พรรค และในปี 2541 นั้นเอง ชื่อ “พรรคไทยรักไทย” ได้ถือกำเนิดขึ้นบนถนนการเมือง

ยุคนี้อำนาจการ “ยุบพรรค” อยู่ในเขตอำนาจ “ศาลรัฐธรรมนูญ” ในระหว่างปี พ.ศ. 2541-2546 ศาลรัฐธรรมนูญได้มีคำสั่งยุบพรรคทั้งสิ้น 55 พรรค

ด้วยองค์อำนาจทั้ง 5 ใน 86 ปีที่ผ่านมา เป็นมรรคาให้ “ยุบพรรค” มาแล้ว 212 พรรค

พรรคทักษิณ-ถูกยุบมาแล้ว 3 พรรค ลุ้นกันอีกเฮือกใหญ่ว่า “เพื่อไทย” จะไปถึงฝั่งฝัน วันชนะเลือกตั้ง หรือจะพ่ายคดียุบพรรค ซ้ำรอยประวัติศาสตร์ เป็นพรรคที่ 4