ตำแหน่งปวดหัว บอกโรคได้จริงหรือ

คอลัมน์ : สุขภาพดีกับรามาฯ
ผู้เขียน : อ.พญ.ธนนันท์ ธรรมมงคลชัย สาขาวิชาประสาทวิทยา 
ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล

อาการปวดหัว เป็นอาการที่พบได้บ่อยในคนทั่วไป แม้ส่วนมากจะไม่ก่อให้เกิดอันตราย และสามารถหายเองได้จากการกินยาหรือพักสักระยะ แต่ยังมีอาการปวดหัวบางประเภทที่อาจเป็นสัญญาณของโรคร้ายแรงบางอย่าง ปวดหัวแบบไหนไม่ควรนิ่งนอนใจ และจริงไหมที่ตำแหน่งปวดหัวบอกโรคได้ เรามาหาคำตอบกัน

อาการปวดหัว คืออาการปวดบริเวณหัวหรือลำคอส่วนบน เกิดได้หลายรูปแบบ เช่น ปวดตลอดเวลา ปวดเป็นพัก ๆ ปวดตุ้บ ๆ ปวดแปล๊บ เป็นอาการที่พบได้บ่อยในทุกเพศทุกวัย แม้จะเป็นอาการปวดศีรษะเหมือนกัน แต่อาจเกิดจากสาเหตุที่แตกต่างกัน ดังนี้ กล้ามเนื้อตึงตัวรอบศีรษะ โรคไมเกรน หรือโรคอื่น ๆ เช่น มีสิ่งผิดปกติในสมอง

ตำแหน่งปวดหัวบอกโรคได้ระดับหนึ่ง

ตำแหน่งปวดหัวสามารถบอกโรคได้ในระดับหนึ่ง ได้แก่ ปวดหัวเหมือนมีอะไรมารัด เกิดจากกล้ามเนื้อตึงตัวหรือความเครียด เป็นอาการปวดที่พบได้บ่อย และไม่ได้มีความร้ายแรง, ปวดหัวข้างเดียว อาจเป็นไมเกรนหรือไม่ใช่ก็ได้ และปวดจากบ่าลามขึ้นไปที่หัว เป็นอาการของโรคออฟฟิศซินโดรม

มีความเชื่อที่แชร์ต่อ ๆ กันมาว่า ตำแหน่งของการปวดหัวสามารถบอกได้ว่าเป็นโรคอะไรอยู่ ความเชื่อเหล่านี้จริงหรือไม่

ความเชื่อที่ 1 ปวดหัวข้างเดียวเป็นไมเกรน ความเชื่อนี้ไม่จริง ปวดไมเกรนมีลักษณะจำเพาะหลายอย่าง การปวดหัวข้างเดียวเป็นเพียงหนึ่งในอาการของไมเกรนเท่านั้น แต่คนไข้ยังต้องมีอาการอื่น ๆ อีกถึงจะเรียกได้ว่าเป็นโรคไมเกรนจริง ๆ โรคนี้ส่วนใหญ่พบในวัยนักศึกษา วัยทำงาน แต่หากมีอายุ 40 ปีขึ้นไป แล้วไม่เคยปวดหัวมาก่อนมักไม่ใช่อาการของไมเกรน

ความเชื่อที่ 2 ปวดตรงโหนกแก้ม กลางใบหน้า เป็นไซนัสอักเสบ ความเชื่อนี้ไม่จริง อาการปวดตรงโหนกแก้มหรือปวดตรงใบหน้า เป็นอาการที่เกิดขึ้นกับคนไข้ไซนัสอักเสบบางราย แต่การปวดบริเวณนี้ยังเกิดจากสาเหตุอื่นได้ด้วย เช่น การปวดจากเส้นประสาทคู่ที่ 5 มักจะปวดบริเวณครึ่งล่างของใบหน้า มีความปวดร้าวเหมือนปวดฟัน

ความเชื่อที่ 3 ปวดหัว ปวดหู แถมปวดกราม เป็นโรคข้อต่อขากรรไกรอักเสบ ความเชื่อนี้ไม่จริง อาการปวด 3 อย่างนี้อาจเกิดจากสาเหตุอื่นได้ เช่น ปวดหู อาจเป็นหูชั้นกลางหรือหูชั้นนอกอักเสบ หากปวดกรามอาจเกิดจากการกัดฟันตอนนอน แล้วส่งผลให้ปวดตอนกลางวัน อาการเหล่านี้เป็นโรคใกล้ตัวที่พบได้บ่อย ซึ่งหลายคนมองข้ามไป

ความเชื่อที่ 4 ปวดหัวรุนแรง ฉับพลัน เป็นโรคอันตรายทางสมอง ความเชื่อนี้ไม่จริง เพราะหากเป็นอาการปวดหัวที่บ่งบอกถึงโรคทางสมอง คนไข้จะต้องมีอาการอื่นด้วย เช่น คลื่นไส้ อาเจียนอย่างรุนแรง ซึม อ่อนแรง

ทั้งนี้ อาการปวดหัวที่ต้องระวัง ได้แก่ ปวดหัวร่วมกับอาการคลื่นไส้ อาเจียน ปวดหัวตอนกลางคืนจนทำให้ตื่น ปวดหัวแบบมีอาการทางระบบประสาทร่วมด้วย เช่น ชาครึ่งซีก ปากเบี้ยว อ่อนแรงครึ่งซีก ซึม รู้สึกตัวน้อยลง และชัก