สุขภาพดีกับรามาฯ

จมูกไม่ได้กลิ่น ความผิดปกติที่คุณอาจเป็นได้

คอลัมน์ สุขภาพดีกับรามาฯ โดย ผศ.นพ.วิชิต ชีวเรืองโรจน์

จมูกไม่ได้กลิ่นส่งผลต่อการใช้ชีวิตในด้านของสุนทรียภาพ ผู้ป่วยที่ประสบปัญหานี้จะขาดความสุขในการรับกลิ่น การสัมผัสกับรสชาติอาหาร ทั้งยังขาดการรับรู้ถึงอันตรายต่าง ๆ ที่ควรหลีกเลี่ยง อาทิ กลิ่นแก๊สรั่ว กลิ่นไฟไหม้ เป็นต้น จึงถือเป็นปัญหาสำคัญที่ควรรู้ เพราะปัญหานี้สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน หากปฏิบัติตนให้อยู่ในความเสี่ยง ที่ส่งผลต่อประสาทสัมผัสในการรับกลิ่น

สาเหตุของปัญหาจมูกไม่ได้กลิ่น ได้แก่

1.การอักเสบของเยื่อบุโพรงจมูก โพรงไซนัส ทำให้กลิ่นขึ้นไม่ถึงปลายประสาทรับกลิ่น

2.เนื้องอกอุดกลั้น ทำให้กลิ่นขึ้นไม่ถึงปลายประสาทรับกลิ่น

3.อุบัติเหตุที่ศีรษะที่ทำให้ปลายประสาทอักเสบ บาดเจ็บ หรือฉีกขาด ส่งผลต่อการได้กลิ่นที่ลดลง หรืออาจไม่ได้กลิ่นเลย บริเวณที่ส่งผลต่อการรับกลิ่นในกรณีอุบัติเหตุที่ศีรษะ ได้แก่ หน้าผาก ท้ายทอย

4.การได้รับสารเคมีบางอย่างที่ทำลายการรับกลิ่น อาทิ การได้รับกลิ่นฟอร์มาลินเป็นเวลานาน อาจทำให้ปลายประสาทอักเสบและตายลงบางส่วน ส่งผลให้การรับกลิ่นลดลงหรือไม่ได้กลิ่นเลย

5.ผิดปกติทางพันธุกรรม อาจไม่มีปลายประสาทรับกลิ่นหรือมีความผิดปกติที่ปลายประสาทรับกลิ่น

6.อายุที่เพิ่มขึ้นและโรคทางสมองบางชนิด

ลักษณะอาการจมูกไม่ได้รับกลิ่น

-แบบเฉียบพลัน มักเกิดจากอุบัติเหตุ บางรายเกิดทันทีหลังผ่าตัด

-แบบเรื้อรัง มักเกิดจากการอักเสบที่เยื่อบุโพรงจมูก เนื้องอก การได้รับสารเคมี อายุที่เพิ่มขึ้น ส่งผลให้อาการค่อย ๆ ดำเนินไป

วิธีการรักษา

-อาการที่สามารถรักษาได้ คือ เกิดจากการอักเสบ หวัด ภูมิแพ้ ไซนัสอักเสบ เป็นต้น รวมถึงภาวะอุดกั้น

ที่สามารถเอาออกได้ เช่น เนื้องอก ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับระยะเวลาด้วย หากอุดกั้นเป็นเวลานาน จะส่งผลให้ปลายประสาทไม่ทำงานเป็นเวลานานไปด้วย และอาจฟื้นตัวช้าหรือไม่สมบูรณ์

-ไม่สามารถรักษาได้ คือ อุบัติเหตุที่ทำให้เส้นประสาทฉีกขาดไป

การป้องกันอาการจมูกไม่ได้กลิ่น

-ระวังอย่าให้เยื่อโพรงจมูกบวม หากเป็นหวัดหรือไซนัสอักเสบให้รีบรักษา

-รักษาสุขภาพสม่ำเสมอ นอนหลับพักผ่อนให้

เพียงพอ ออกกำลังกายอย่างเหมาะสม

-หลีกเลี่ยงอุบัติเหตุที่ศีรษะ

หมายเหตุ : ผศ.นพ.วิชิต ชีวเรืองโรจน์ ภาควิชาโสต ศอ นาสิกวิทยา คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล