ทำไมกินยาลดน้ำหนักแล้วน้ำหนักจึงลด ?

อ้วน
สุขภาพดีกับรามาฯ

ผศ.นพ.สหภูมิ ศรีสุมะ

 

โรคอ้วนถือเป็นจุดเริ่มต้นของโรคต่าง ๆ มากมาย ไม่ว่าจะเป็นโรคความดันโลหิตสูง เบาหวาน หัวใจ หลายคนพยายามหาวิธีต่าง ๆ ในการลดน้ำหนักของตัวเอง ไม่ว่าจะเป็นการออกกำลังกาย หรือใช้สูตรต่าง ๆ ในการคุมอาหาร บางรายถึงขั้นหายาลดน้ำหนักมารับประทาน เพื่อให้เห็นผลเร็วขึ้น แต่เคยสงสัยกันไหมว่า เหตุใดยาเหล่านี้จึงทำให้น้ำหนักของเราลดลงได้อย่างรวดเร็ว โดยที่เราไม่ต้องทำอะไรมากเลย

ปกติแล้วยาลดน้ำหนักทั้งหลาย จะใส่สารต่าง ๆ เพื่อให้สารเหล่านั้นออกฤทธิ์กับร่างกายจนเป็นผลให้น้ำหนักลดลง แต่ขณะเดียวกันก็ส่งผลเสียกับร่างกายเช่นกัน โดยสารที่ว่านั้น หลัก ๆ ก็มีด้วยกัน 3 ชนิด

1.สารกระตุ้นประสาท

สารเหล่านี้จะเข้าไปกระตุ้นร่างกายให้เกิดอาการต่าง ๆ เพื่อผลในการลดน้ำหนัก เช่น ไซบูทรามีน โดยเป็นสารที่มีลักษณะคล้ายกับเม็ดแอมเฟตามีน หรือที่รู้จักกันในนามยาบ้า เมื่อเรารับประทานเข้าไป มันจะไปกระตุ้นให้เรารู้สึกเบื่ออาหาร ขณะเดียวกันก็ยังพอที่จะมีแรงทำงานต่อไปได้ ดังนั้น เมื่อเราไม่ได้รับประทานอาหาร แต่ยังคงมีกิจกรรมต่อเนื่อง ร่างกายก็เลยผอมลง แต่สารไซบูทรามีนนั้น เมื่อใช้ไปได้สักระยะหนึ่ง จะทำให้เกิดภาพหลอน มีการหลอนประสาท ขณะเดียวกันก็จะทำให้ความดันโลหิตสูงขึ้น หรือหัวใจเต้นผิดจังหวะได้

2.สารเร่งการเผาผลาญ

ส่วนใหญ่ก็มักเป็นกลุ่มสารกระตุ้นประสาทดังข้างต้น และยาฮอร์โมนไทรอยด์ ซึ่งไทรอยด์เป็นฮอร์โมนช่วยเร่งการเผาผลาญในร่างกายอยู่แล้ว เมื่อเกิดการเผาผลาญมากขึ้น น้ำหนักจึงลดลง แต่ก็มีผลกระทบกับร่างกายตามมา เช่น ทำให้หัวใจเต้นผิดจังหวะ หรือมีอาการชักได้

3.สารขับปัสสาวะ

เมื่อกินแล้วจะปัสสาวะบ่อยขึ้น ทำให้ขับน้ำในร่างกายออกมาให้มากกว่าปกติ เมื่อร่างกายสูญเสียน้ำมาก น้ำหนักจึงลดลงอย่างรวดเร็ว ในขณะที่ปริมาณไขมันก็ยังอยู่เท่าเดิม ซึ่งถ้าเราดื่มน้ำเข้าไป ร่างกายก็จะดูดซึมและกลับมามีน้ำหนักไม่ต่างจากก่อนกินยา ดังนั้น หากกินยาประเภทนี้มากไป ก็จะทำให้ร่างกายอยู่ในภาวะขาดน้ำ มีอาการวูบ หรืออาจถึงขั้นหมดสติได้

ยาทั้ง 3 กลุ่มสามารถส่งผลให้เกิดเกลือแร่ผิดปกติรุนแรง เกิดหัวใจเต้นผิดจังหวะและเสียชีวิตได้ ถึงอย่างนั้น ก็มียาลดน้ำหนักที่ใช้ในทางการแพทย์อยู่ด้วยเช่นกัน เพียงแต่มีข้อกำหนดก็คือ จะใช้เป็นตัวเสริมจากวิธีหลักทั้งการออกกำลังกาย และการคุมอาหารเท่านั้น และต้องใช้ภายใต้การดูแลของแพทย์

ดังนั้น สิ่งที่อยากให้ทุกคนนึกอยู่เสมอก็คือ ไม่มีวิธีลดน้ำหนักแบบไหนที่ใช้แล้วได้ผลดีรวดเร็วทันใจ โดยไม่เกิดผลเสียกับร่างกายหรอกนะ เพราะวิธีการลดน้ำหนักที่ดีที่สุดก็คือ การคุมอาหารและออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอนั่นเอง


หมายเหตุ : ผศ.นพ.สหภูมิ ศรีสุมะ สาขาวิชาเภสัชวิทยาและพิษวิทยาคลินิก ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล