
ย้อนไทม์ไลน์ ‘ค่าแรงขั้นต่ำไทย’ ในช่วงระยะเวลา 11 ปีที่ผ่านมา (2556-2567) จากการเริ่มขึ้นค่าแรงขั้นต่ำเป็น 300 บาท ยุครัฐบาลยิ่งลักษณ์ จากนั้นมีการปรับอัตราขึ้นกี่บาท และกี่ครั้งแล้ว พร้อมอัพเดตค่าแรงขั้นต่ำปัจจุบัน
แม้ว่าค่าแรงขั้นต่ำจะถูกใช้มาอย่างยาวนานตั้งแต่ปี 2516 แต่สำหรับการเป็นไปสภาพสังคม และเศรษฐกิจที่ไม่หยุดนิ่ง ทำให้ท็อปปิกนี้กลับมาถูกพูดถึงอีกครั้งที่จะมีการประชุมบอร์ดค่าจ้าง เช่นเดียวกับปี 2567 นี้ ที่ภาคประชาชนและเอกชนเองก็ต่างจับรอคอยมติว่า “ค่าแรงขั้นต่ำจะถูกปรับขึ้นหรือไม่ ?” ด้วยความหวังในคำตอบที่แตกต่างกัน
สำหรับการปรับขึ้นอัตราค่าแรงที่ดูเหมือนจะหาข้อตกลงได้ยากนี้ ที่ผ่านมาเป็นไปอย่างไร ประชาชาติธุรกิจ พาย้อนไทม์ไลน์ 10 ปีที่ผ่านมา ‘ค่าแรงขั้นต่ำไทย’ มีการขึ้นค่าแรงทั้งหมดกี่ครั้ง และกี่บาท ?
4 ปี แช่แข็ง 300 บาท
ย้อนกลับไปปี 2555 รัฐบาลยิ่งลักษณ์ ชินวัตร ประกาศขึ้นค่าแรงขั้นต่ำ 300 บาท/วัน ทำให้มีการปรับอัตราแรงขั้นต่ำทุกจังหวัดในอัตราร้อยละ 39.5 แต่มีเพียงบางจังหวัดที่มีอัตราค่าแรงขั้นต่ำถึง 300 บาท ได้แก่ กรุงเทพมหานคร, นนทบุรี, ปทุมธานี, นครปฐม, สมุทรสาคร, สมุทรปราการ และภูเก็ต ส่วนจังหวัดอื่น ๆ ก็ถูกปรับขึ้นแต่ไม่ได้อยู่ในอัตราเดียวกัน
ต่อมาวันที่ 1 มกราคม 2556 จึงมีการปรับ ‘ค่าแรงขั้นต่ำ’ ให้อยู่ในอัตราเดียวกันทั้งประเทศเป็นครั้งแรก คือ 300 บาท/วัน และหลังจากนั้นหลายปี ค่าแรงขั้นต่ำก็ถูกแช่แข็งไว้ที่ 300 บาท จนกระทั่งปี 2560 รัฐบาล พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา มีการปรับขึ้นค่าแรงขั้นต่ำเป็นครั้งแรก โดยแบ่งอัตราค่าแรงขั้นต่ำเป็น 4 อัตรา ตั้งแต่ 300 บาท, 305 บาท, 308 บาท และ 310 บาท ดังนี้
- ค่าแรงขั้นต่ำ 300 บาท มี 8 จังหวัด ได้แก่ สิงห์บุรี, อ่างทอง, ชุมพร, ตรัง, นครศรีธรรมราช, นราธิวาส, ปัตตานี, ระนอง
- ค่าแรงขั้นต่ำ 305 บาท มี 49 จังหวัด ได้แก่ กาญจนบุรี, กาฬสินธุ์, กำแพงเพชร, จันทบุรี, ชัยนาท, ชัยภูมิ, เชียงราย, ตราด, ตาก, นครนายก, นครพนม, นครสวรรค์, น่าน, บึงกาฬ, บุรีรัมย์, ประจวบคีรีขันธ์, พะเยา,พัทลุง, พิจิตร, พิษณุโลก, เพชรบุรี, เพชรบูรณ์, แพร่, มหาสารคาม, มุกดาหาร, แม่ฮ่องสอน, ยโสธร, ร้อยเอ็ด, ราชบุรี, ลพบุรี, ลำปาง, ลำพูน, เลย, ศรีสะเกษ, สกลนคร, สตูล, สมุทรสงคราม, สระแก้ว, สุโขทัย, สุพรรณบุรี, สุรินทร์, หนองคาย, หนองบัวลำภู, อ่างทอง, อำนาจเจริญ, อุดรธานี, อุตรดิตถ์, อุทัยธานี และอุบลราชธานี
- ค่าแรงขั้นต่ำ 308 บาท มี 13 จังหวัด ได้แก่ กระบี่, ขอนแก่น, ฉะเชิงเทรา, ชลบุรี, เชียงใหม่, นครราชสีมา, ปราจีนบุรี, พระนครศรีอยุธยา, พังงา, ระยอง, สงขลา, สระบุรี และสุราษฎร์ธานี
- ค่าแรงขั้นต่ำ 310 บาท มี 7 จังหวัด ได้แก่ กรุงเทพฯ, นนทบุรี, ปทุมธานี, นครปฐม, สมุทรสาคร, สมุทรปราการ และภูเก็ต
ปี 2561 ที่ประชุมคณะกรรมการค่าจ้างชุดที่ 19 ครั้งที่ 2/2561 ได้ข้อสรุปอัตราค่าจ้างขั้นต่ำ ให้ปรับเพิ่มขึ้นเฉลี่ย 15 บาท 97 สตางค์ มีทั้งหมด 7 ระดับ ตั้งแต่ 308 บาท, 310 บาท, 315 บาท, 318 บาท , 320 บาท, 325 บาท และ 330 บาท
โดยค่าแรงขั้นต่ำที่ต่ำที่สุด คือ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้อยู่ที่ 308 บาท/วัน ส่วนค่าแรงขั้นต่ำสูงที่สุดมี 3 จังหวัด ได้แก่ ภูเก็ต ชลบุรี และระยอง อยู่ที่ 330 บาท/วัน ขณะที่กรุงเทพมหานครและปริมณฑล ค่าแรงขั้นต่ำอยู่ที่ 325 บาท/วัน นับเป็นครั้งแรกที่อัตราค่าแรงของ 3 จังหวัดติดทะเลแซงหน้า กทม.และปริมณฑล
ถัดมาในปี 2563 ก็ได้มีการปรับเพิ่มให้จังหวัดชลบุรี และภูเก็ต เป็น 336 บาท/วัน ตามมาด้วยจังหวัดระยองที่มีค่าแรงขั้นต่ำต่างกันเพียง 1 บาท ขณะที่ กทม.และปริมณฑลอยู่ที่ 331 บาท/วัน
3 ปี เผชิญหน้า ค่าแรงหลายอัตรา
และปี 2565 เป็นการปรับขึ้นค่าแรงขั้นต่ำครั้งสุดท้ายของรัฐบาลประยุทธ์ โดยมีผลบังคับใช้วันที่ 1 ตุลาคม 2565 มีมติการขึ้นอัตราค่าจ้างขั้นต่ำแบ่งเป็น 9 อัตรา คือ 328 บาท, 332 บาท, 335 บาท, 338 บาท, 340 บาท, 343 บาท, 345 บาท, 353 บาท และ 354 บาท ดังนี้
- ค่าแรงขั้นต่ำ 328 บาท มี 5 จังหวัด ได้แก่ นราธิวาส, น่าน, ยะลา, ปัตตานี และอุดรธานี
- ค่าแรงขั้นต่ำ 332 บาท มี 22 จังหวัด ได้แก่ กำแพงเพชร, ชัยภูมิ, ชุมพร, เชียงราย, ตรัง, ตาก, พิจิตร, นครศรีธรรมราช, แพร่, มหาสารคาม, แม่ฮ่องสอน, ระนอง, ราชบุรี, ลำปาง, ลำพูน, ศรีสะเกษ, สตูล, สิงห์บุรี, สุโขทัย หนองบัวลำภู, อำนาจเจริญ และอุทัยธานี
- ค่าแรงขั้นต่ำ 335 บาท มี 19 จังหวัด ได้แก่ กาญจนบุรี, ชัยนาท, นครพนม, นครสวรรค์, บึงกาฬ, บุรีรัมย์, ประจวบคีรีขันธ์, พะเยา, พัทลุง, เพชรบุรี, พิษณุโลก, เพชรบูรณ์, ยโสธร, ร้อยเอ็ด, เลย, สระแก้ว, สุรินทร์ อ่างทอง และอุตรดิตถ์
- ค่าแรงขั้นต่ำ 338 บาท มี 6 จังหวัด ได้แก่ กาฬสินธุ์, จันทบุรี, นครนายก, มุกดาหาร, สกลนคร และสมุทรสงคราม
- ค่าแรงขั้นต่ำ 340 บาท มี 14 จังหวัด ได้แก่ กระบี่, ขอนแก่น, เชียงใหม่, ตราด, นครราชสีมา, ปราจีนบุรี, พังงา, ลพบุรี, สงขลา, สระบุรี, สุพรรณบุรี, สุราษฎร์ธานี, หนองคาย, และอุบลราชธานี
- ค่าแรงขั้นต่ำ 343 บาท มี 1 จังหวัด คือ พระนครศรีอยุธยา
- ค่าแรงขั้นต่ำ 345 บาท มี 1 จังหวัด คือ ฉะเชิงเทรา
- ค่าแรงขั้นต่ำ 353 บาท มี 6 จังหวัด ได้แก่ กรุงเทพมหานคร, นนทบุรี, นครปฐม, ปทุมธานี, สมุทรปราการ และสมุทรสาคร
- ค่าแรงขั้นต่ำ 354 บาท มี 3 จังหวัด ได้แก่ ชลบุรี ระยอง และภูเก็ต
ซึ่งอัตราค่าแรงขั้นต่ำดังกล่าวยังคงถูกใช้ในปี 2566 ตลอดทั้งปี ก่อนที่ในวันที่ 20 ธันวาคม 2566 คณะกรรมการค่าจ้าง จะมีมติให้ปรับค่าจ้างขั้นต่ำขึ้น 2-16 บาท ตามที่กระทรวงแรงงานเสนอ มีผลตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2567 ทำให้ประเทศไทยมีอัตราค่าแรงขั้นต่ำอยู่ที่ 330 บาท/วัน มาจนถึง 370 บาท โดยแบ่งเป็นอัตราค่าแรงที่แตกต่างกันถึง 17 อัตรา ดังนี้
- ค่าแรงขั้นต่ำ 330 บาท มี 3 จังหวัด ได้แก่ นราธิวาส, ปัตตานี และยะลา
- ค่าแรงขั้นต่ำ 338 บาท มี 4 จังหวัด ได้แก่ ตรัง, แพร่, น่าน และพะเยา
- ค่าแรงขั้นต่ำ 340 บาท มี 16 จังหวัด ได้แก่ อุดรธานี, ระนอง, สตูล, หนองบัวลำภู, มหาสารคาม, ศรีสะเกษ, อำนาจเจริญ, แม่ฮ่องสอน, ลำปาง, สุโขทัย, กำแพงเพชร, พิจิตร, อุทัยธานี, ราชบุรี, เลย และอุตรดิตถ์
- ค่าแรงขั้นต่ำ 341 บาท มี 5 จังหวัด ได้แก่ สิงห์บุรี, ชัยภูมิ, ชัยนาท, พัทลุง และอ่างทอง
- ค่าแรงขั้นต่ำ 342 บาท มี 5 จังหวัด ได้แก่ นครศรีธรรมราช, บึงกาฬ, ร้อยเอ็ด, เพชรบูรณ์ และกาฬสินธุ์
- ค่าแรงขั้นต่ำ 343 บาท มี 3 จังหวัด ได้แก่ ลำพูน, ยโสธร และนครสวรรค์
- ค่าแรงขั้นต่ำ 344 บาท มี 3 จังหวัด ได้แก่ ชุมพร, เพชรบุรี และสุรินทร์
- ค่าแรงขั้นต่ำ 345 บาท มี 15 จังหวัด ได้แก่ เชียงราย, ตาก, กาญจนบุรี, ประจวบคีรีขันธ์, สระแก้ว, นครพนม, บุรีรัมย์, พิษณุโลก, จันทบุรี, มุกดาหาร, สกลนคร, สุราษฎร์ธานี, สงขลา และอุบลราชธานี
- ค่าแรงขั้นต่ำ 347 บาท มี 2 จังหวัด ได้แก่ กระบี่ และตราด
- ค่าแรงขั้นต่ำ 348 บาท มี 3 จังหวัด ได้แก่ สุพรรณบุรี, หนองคาย และนครนายก
- ค่าแรงขั้นต่ำ 349 บาท มี 1 จังหวัด ได้แก่ ลพบุรี
- ค่าแรงขั้นต่ำ 350 บาท มี 6 จังหวัด ได้แก่ พระนครศรีอยุธยา, สระบุรี, ปราจีนบุรี, ขอนแก่น, เชียงใหม่ และฉะเชิงเทรา
- ค่าแรงขั้นต่ำ 351 บาท มี 1 จังหวัด ได้แก่ สมุทรสงคราม
- ค่าแรงขั้นต่ำ 352 บาท มี 1 จังหวัด ได้แก่ นครราชสีมา
- ค่าแรงขั้นต่ำ 361 บาท มี 2 จังหวัด ได้แก่ ชลบุรี และระยอง
- ค่าแรงขั้นต่ำ 363 บาท มี 6 จังหวัด ได้แก่ กรุงเทพมหานคร, นครปฐม, นนทบุรี, ปทุมธานี, สมุทรปราการ และสมุทรสาคร
- ค่าแรงขั้นต่ำ 370 บาท มี 1 จังหวัด ได้แก่ ภูเก็ต
จากการปรับขึ้นค่าแรงขั้นต่ำของไทย นับเป็นเวลากว่า 12 ปีที่ผ่านมาตั้งแต่มีการประกาศปรับขึ้นค่าแรงขั้นต่ำทั่วประเทศอยู่ที่ 300 บาทจนถึงวันนี้ มีการเพิ่มขึ้นทีละนิด ๆ เพียงเท่านั้น ขณะที่ค่าครองชีพนั้นเติบโตขึ้นอย่างก้าวกระโดด
จึงไม่ใช่เรื่องแปลกที่ประชาชนต่างคาดหวังและรอคอยให้มีมติปรับขึ้นค่าแรงขั้นต่ำเป็น 400 บาทได้สำเร็จ แม้จะมีความเห็นขัดแย้งกับฝั่งธุรกิจและภาคเอกชนที่กังวลว่าจะส่งผลกระทบถึงต้นทุน เนื่องจากมีอัตราการปรับที่ก้าวกระโดดจากค่าแรงขั้นต่ำสูงสุดถึง 30 บาท