ไขข้อสงสัย! อ.จุฬาฯ แจงเปิดหลักสูตรวิชาใหม่สุดฮือฮา “กลศาสตร์มักเกิ้ล”

สร้างความฮือฮาสนั่นวงการศึกษาเป็นอย่างมาก เมื่อโลกออนไลน์มีการแชร์ภาพเอกสาร บันทึกข้อความ ที่ ศธ 0512.2.1.2/0694 จากฝ่ายมาตรฐานหลักสูตร สำนักวิชาบริหารวิชาการ เพื่อเสนอขอเปิดรายวิชาทั่วไปของภาคฟิลิกส์ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาฯ จำนวนสองรายวิชา ได้แก่ 1.วิชากลศาสตร์มักเกิ้ล รหัส 2398130 และ 2.ฟิสิกส์ในภาพยนตร์ รหัส 2398131

ประเด็นดังกล่าวถูดพูดถึงอย่างมาก ทั้งในแวดวงสนทนาการศึกษา และชาวสาวกพ่อมดน้อย แฮรี่ พอตเตอร์ ที่ทำเอาตกใจว่า หรือจุฬาฯจะกลายร่างเป็นฮอกวอตส์โรงเรียนสอนพ่อมดกันแน่

พร้อมกับการยืนยันของอาจารย์ท่านหนึ่ง ผู้ใช้เฟซบุ๊ค Phat Srimanobhas ก็ได้ออกมายืนยันว่า กระบวนการเปิด GenEd ของฟิสิกส์ใกล้เสร็จแล้ว

ล่าสุด อาจารย์คนดังกล่าวได้ออกมาชี้แจงหลักสูตรทั้งสองรายวิชาแบบละเอียดยิบ ชนิดลงลึกถึงหลักสูตรแต่ละวิชา โดยเน้นย้ำว่า เป็นการนำฟิสิกต์มาประยุกต์ และที่มาที่ไปของการเปิดเป็นครั้งแรก ด้วยข้อความดังนี้

ในปีการศึกษา 2560 นี้ วิชา GenEd ทั้งสองนี้จะเปิดเป็นครั้งแรก อาจต้องมีการปรับเปลี่ยนเนื้อหาในบางส่วนให้สอดคล้องกับนิสิตผู้เรียน เพื่อให้ผู้เรียนได้รู้สึกสนุกที่จะเรียนรู้มากยิ่งขึ้น โดยผู้สอนจะพยายามเน้นการลองปฏิบัติให้ได้มากที่สุด เพื่อให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้ด้วยตัวเองให้ได้มากที่สุด

สำหรับผู้สอนเองแล้ว แบ่งการสอนฟิสิกส์ในระดับมหาวิทยาลัยออกเป็น 3 กลุ่มคือ

การสอนฟิสิกส์สำหรับนักฟิสิกส์ เพื่อไปเป็นนักฟิสิกส์ หรือประกอบอาชีพอื่น ๆ ที่สามารถใช้ทักษะที่ได้จากการเรียนมาเป็นพื้นฐาน

การสอนฟิสิกส์สำหรับงานด้านอื่น ๆ (เช่น วิศวกร แพทย์ พยาบาล เภสัชกร …) เพื่อให้เข้าใจหลักการพื้นฐานทางฟิสิกส์ที่ “ซ่อน” อยู่เบื้องหลังงานด้านนั้น ๆ (เช่นหลักการทำงานของเครื่องมือ เครื่องวัดต่าง ๆ)

การสอนฟิสิกส์สำหรับคนทั่วไป ให้มองสิ่งต่าง ๆ ที่อยู่รอบ ๆ ตัวเรา ซึ่ง GenEd ตอบโจทย์ในข้อนี้ โดยการสอนไม่มุ่งเน้นการใช้คณิตศาสตร์ที่มากเกินกว่าพีชคณิตพื้นฐาน (บวก, ลบ, คูณ, หาร) ในการเข้าใจปัญหา และรูปแบบการแก้ปัญหา

สั้นๆ กับวิชานี้ 2398130 Muggle Mechanics

วิชานี้ก็คือวิชากลศาสตร์ ในมุมมองของคนที่อาจจะไม่คุ้นเคยกับวิชานี้มาก่อน (เทียบกับคนที่มีเวทมนตร์ที่พยายามจะเข้าใจการอธิบายปรากฎการณ์ต่าง ๆ หรือสิ่งประดิษฐ์ของคนที่ไม่มีเวทมนตร์ ถ้าจะพูดให้สาวกแฮรี่ พอตเตอร์เข้าใจง่าย ๆ ว่าวิชานี้ก็คือวิชามักเกิ้ลศึกษา แต่มุ่งเน้นไปที่แนวคิดฟิสิกส์พื้นฐานนั่นเอง)

กลศาสตร์คือวิชาที่ว่าด้วยพฤติกรรมของวัตถุทางกายภาพเมื่อมีแรงมากระทำ หรือเมื่อเกิดการกระจัดขึ้น รวมถึงผลกระทบของวัตถุทางกายภาพนั้นกับสภาพแวดล้อม

เหตุผลในการขอเปิด

การเรียนการสอนฟิสิกส์ในระดับชั้นมัธยมศึกษาและมหาวิทยาลัยในประเทศไทยในปัจจุบัน มุ่งเน้นการศึกษาโดยการมองระบบต่าง ๆ ด้วยทฤษฎีพื้นฐานและสูตรทางฟิสิกส์ โดยพยายามทำให้ผู้เรียนสามารถบรรยายระบบเหล่านั้น และทำนายพฤติกรรมได้จากแบบจำลองทางฟิสิกส์ หากแต่ขาดการเชื่อมโยงเข้ากับชีวิตจริง หรือสิ่งของต่าง ๆ รอบตัว จึงทำให้ผู้เรียนหลาย ๆ คนไม่สามารถเข้าถึงแก่นแท้ของวิชาฟิสิกส์ได้ ในวิชานี้ผู้สอนจะเปลี่ยนวิธีการมองฟิสิกส์ โดยเริ่มต้นจากการยกตัวอย่างสิ่งของต่าง ๆ รอบตัวขึ้นมามองในมุมมองของคนที่ไม่รู้ฟิสิกส์มาก่อน มีการสอนกระบวนการคิด วิเคราะห์ตามหลักวิทยาศาสตร์ มีการทำการทดลองพื้นฐาน เพื่อให้ผู้เรียนสามารถเข้าใจในหลักการของฟิสิกส์พื้นฐานต่าง ๆ ได้โดยใช้เพียงพีชคณิตเบื้องต้น กลศาสตร์พื้นฐาน และอุณหพลศาสตร์เบื้องต้น

เนื้อหารายวิชา

ประวัติศาสตร์ฟิสิกส์ของมักเกิล ปริมาณพื้นฐานทางกายภาพ การเคลื่อนที่ของวัตถุ การตกของวัตถุ การหมุน การชน ของไหล อุณหภูมิและการเปลี่ยนสถานะของสสาร การสั่นและคลื่นกล

เนื้อหารายวิชาต่อสัปดาห์

สัปดาห์ที่ 1: การตั้งคำถาม การทดลอง การบรรยายคุณสมบัติของสิ่งของรอบตัว ประวัติศาสตร์ของการศึกษาฟิสิกส์ของมักเกิ้ล

สัปดาห์ที่ 2, 3, 4: การเคลื่อนที่เบื้องต้น (ทางลาด พื้นเอียง สเก็ต การตกของลูกบอล กระดานหก ล้อ รถบั้ม)

สัปดาห์ที่ 5, 6, 7: วัตถุกล (ฟิสิกส์ในของเล่น ฟิสิกส์ในสวนสนุก จรวดและการท่องอวกาศ)

สัปดาห์ที่ 8, 9, 10: ของไหล (บอลลูน การเคลื่อนที่ของน้ำ การรดน้ำต้นไม้ อากาศในลูกบอล เครื่องบิน)

สัปดาห์ที่ 11, 12: ความร้อนและการเปลี่ยนสถานะ (กองไฟ น้ำแข็ง-น้ำ-ไอน้ำ เสื้อกันหนาว บ้านกันความร้อน)

สัปดาห์ที่ 13: อุณหพลศาสตร์ (เครื่องปรับอากาศ เครื่องยนต์)

สัปดาห์ที่ 14, 15: การเคลื่อนที่แบบคาบและคลื่นกล (นาฬิกาลูกตุ้ม เครื่องดนตรี ทะเล แผ่นดินไหว)

สั้นๆ กับวิชานี้ 2398131 Physics in Films

วิชานี้ก็คือวิชาที่จะพูดถึงฟิสิกส์ที่สามารถเรียนรู้ได้จากภาพยนตร์ต่าง ๆ ได้เห็นถึงจินตนาการต่าง ๆ ของนักเขียนหรือผู้สร้างหนัง ที่หลาย ๆ ครั้งสามารถเกิดขึ้นได้จริงเมื่อเวลาผ่านมา

เหตุผลในการขอเปิด

การเรียนการสอนฟิสิกส์ในระดับชั้นมัธยมศึกษาและมหาวิทยาลัยในประเทศไทยใน ปัจจุบันประสบปัญหาอย่างมาก มีนักเรียนและนักศึกษาจำนวนมากรู้สึกว่าวิชาฟิสิกส์เป็นวิชาที่ยากเนื่องจาก รูปแบบการสอนในปัจจุบัน วิชานี้จึงถูกออกแบบมาเพื่อให้นิสิตที่เรียนและไม่ได้เรียนในสายวิทยาศาสตร์ ได้เข้าใจหลักการพื้นฐานและปริมาณทางฟิสิกส์จากภาพยนตร์ ให้นิสิตได้เห็นความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี จากอดีตจนถึงปัจจุบัน โดยนิสิตจะเริ่มฝึกฝนจากกระบวนการทำความเข้าใจปัญหา และสามารถประมาณคำตอบโดยไม่ต้องใช้การคำนวณที่ซับซ้อน จากนั้นนิสิตจะฝึกฝนการวิเคราะห์ปริมาณทางฟิสิกส์ที่ซ่อนอยู่ในภาพยนตร์ และสามารถบอกได้ว่าภาพยนตร์นั้นมีความสมจริงมากเพียงใดจากความรู้ทางฟิสิกส์ ในปัจจุบัน โดยในการวิเคราะห์นั้นนิสิตไม่จำเป็นต้องมีความรู้ทางคณิตศาสตร์ชั้นสูง เช่น แคลคูลัส นิสิตสามารถจะใช้หลักการของความน่าจะเป็น และพีชคณิตเบื้องต้นในการวิเคราะห์ปัญหาได้อย่างเหมาะสม

เนื้อหารายวิชา

การประมาณของเฟอร์มิ ฟิสิกส์ในภาพยนตร์ต่อสู้และยอดมนุษย์ ได้แก่ การเคลื่อนที่ของวัตถุ ฟิสิกส์ในภาพยนตร์ผจญภัย ได้แก่ ไฟฟ้า แม่เหล็ก คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า ฟิสิกส์ในภาพยนตร์วิทยาศาสตร์ ได้แก่ เทคโนโลยีนิวเคลียร์ เครื่องเร่งอนุภาค ฟิสิกส์ยุคใหม่

เนื้อหารายวิชาต่อสัปดาห์

สัปดาห์ที่ 1: ประวัติศาตร์ของเทคโนโลยียุคใหม่ ที่มีแนวคิดในภาพยนตร์มาก่อน การคำนวณพื้นฐานโดยใช้หลักการประมาณของเฟอร์มิ (Fermi Estimation)

สัปดาห์ที่ 2, 3, 4: วิเคราะห์ภาพยนตร์ต่อสู้และยอดมนุษย์ (Action and superhero movies)

สัปดาห์ที่ 5, 6, 7: วิเคราะห์ภาพยนตร์ผจญภัย (Adventure movies)

สัปดาห์ที่ 8, 9, 10: วิเคราะห์ภาพยนตร์วิทยาศาสตร์ (SciFi movies)

สัปดาห์ที่ 11: วิเคราะห์ภาพยนตร์เกี่ยวกับจรรยาบรรณทางวิทยาศาสตร์จากภาพยนตร์

สัปดาห์ที่ 12, 13, 14, 15: รายงานผลการศึกษาด้วยตนเอง ทบทวนบทเรียน