โซเชียลมีเดีย Viral

เทพีเสรีภาพ เข้าใจที่มา-หลักปรัชญา ในวันมีดราม่าคนไทยเลียนแบบ

เทพีเสรีภาพ

เมื่อบล็อกเกอร์ชื่อดังแปลงโฉมเลียนแบบ “เทพีเสรีภาพ” ในสหรัฐอเมริกา นอกเหนือจากดราม่าเรื่องความเหมาะสม-ให้เกียรติสถานที่ ลองมาทำความรู้จัก ที่มา-หลักปรัชญา ที่แฝงบนงานศิลปะขนาดมหึมาชิ้นนี้กัน 

วันที่ 31 พฤษภาคม 2564 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า โลกโซเชียลเกิดดราม่าขึ้นอีกแล้ว เมื่อบิวตี้บล็อกเกอร์ชื่อดัง “นัทสะบัดแปรง” หรือ “นัท นิสามณี” ซึ่งลงทุนข้ามน้ำข้ามทะเลไปสหรัฐอเมริกา เพื่อร่วมเชียร์ “อแมนด้า ออบดัม” ในการประกวดมิสยูนิเวิร์ส 2020 ทั้งยังถือโอกาสไปฉีดวัคซีนป้องกันโควิด-19

เจ้าตัวได้ทำคอนเทนต์ด้วยการแปลงโฉมตัวเองเป็น “เทพีเสรีภาพ” ลงทุนเพนต์สีฟ้าตั้งแต่หัวจรดเท้า แต่งองค์ทรงเครื่องไม่ต่างจากต้นแบบ ก่อนไปยืนอวดโฉมย่านไทม์สแควร์ สร้างความตื่นเต้นให้ชาวอเมริกันที่เดินผ่านไปมา

อย่างไรก็ตาม เมื่อมีการเผยแพร่ภาพที่ “นัท” พยายามเลียนแบบหนึ่งในสัญลักษณ์สำคัญของอเมริกา ชาวเน็ตบางส่วนถึงกับทนไม่ได้ จวกว่าเธอแต่งตัวไม่ให้เกียรติสถานที่บ้าง อวดรวยบ้าง ที่เด็ดสุดคือมีคนเข้ามาถามว่า “ใครก็แต่งเป็นเทพีเสรีภาพได้หรือ?” ซึ่ง “นัท” ก็ตอบกลับว่า “ลองเปิดเน็ตดูเยอะๆ น้า มีคนไทยนี่แหล่ะที่ห้ามแต่งนั่นนี่ นอกประเทศเขาไปไหนแล้ว จุ๊บๆ”

ด้านเพจเฟซบุ๊ก พุทธที่แท้จริง แสดงมุมมองเกี่ยวกับเรื่องนี้ว่า “นี่คือตรรกะความคิดของคนไทยกลุ่มหนึ่ง ที่มักเอาตรรกะของตนไปใช้กับทุกมุมโลก โดยไม่ได้มองถึงความเป็นจริงเลยว่า ไม่ใช่ทุกคนบนโลกจะอุปโลกน์ว่ารูปปั้นคือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ นี่ถ้าอยู่ที่ไทย โดนผ้าสามสีพันรอบ พร้อมเซ่นน้ำแดงไปแล้ว”

ข้อความของเพจดังกล่าวสร้างความถูกอกถูกใจให้กับชาวเน็ต มีการแชร์โพสต์ดังกล่าวมากกว่า 15,000 ครั้ง ภายในเวลา 7 ชั่วโมง

นอกเหนือจากดราม่าร้อน ๆ “ประชาชาติธุรกิจ” รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับ “เทพีเสรีภาพ” เพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจที่มา-ปรัชญา จากรูปหล่อโลหะสำริดขนาดมหึมา ซึ่งเป็นอนุสาวรีย์ที่คนรู้จักมากที่สุดในโลก และในปี พ.ศ.2537 ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลก สร้างรายได้ให้กับหน่วยงานและภาคเอกชนในนิวยอร์กมหาศาล

ของขวัญจากฝรั่งเศสมอบให้อเมริกา

หลายคนคิดว่าเทพีเสรีภาพ ที่ยืนเด่นบนเกาะเล็ก ๆ ในอ่าวนิวยอร์กนั้น เมดอินอเมริกาแน่ ๆ แต่ความจริงแล้วไม่ใช่อย่างนั้น… พลเอก นิพัทธ์ ทองเล็ก เขียนในคอลัมน์ ภาพเก่า..เล่าตำนาน : อนุสาวรีย์นี้…ท่านได้แต่ใดมา? เมื่อปี 2560 ว่า งานศิลปะที่สง่างาม ยิ่งใหญ่ มีคุณค่าทางจิตใจชิ้นนี้ เป็นของขวัญที่ประชาชนฝรั่งเศสพร้อมใจกันออกแบบ สร้าง และมอบให้ชาวอเมริกันเป็นของขวัญ

ในภาษาอังกฤษเรียกอนุสาวรีย์แห่งนี้ว่า Statue of Liberty เดิมเรียกกันว่า Liberty Enlightening the World ตั้งอยู่ ณ ตอนใต้ของเกาะลิเบอร์ตี้ (Liberty) อ่าวนิวยอร์ก สหรัฐอเมริกา ซึ่งประชาชนชาวฝรั่งเศสมอบให้แก่ชาวอเมริกัน ในโอกาสที่อเมริกาเฉลิมฉลองวันชาติครบ 100 ปี เมื่อวันที่ 4 กรกฎาคม พ.ศ.2419

ย้อนไปเมื่อ 21 เมษายน พ.ศ.2408 ที่เมืองกลาติญี่ โมแซล ประเทศฝรั่งเศส คณะกรรมการฟรังโก-อเมริกัน จัดการประชุมและมีมติจะออกแบบจัดสร้างอนุสาวรีย์เทพีเสรีภาพให้แก่ชาวอเมริกันที่สร้างชาติมาครบ 100 ปี โดยมีนายเอดดูวาด เดอ ลาบูลาเย เป็นประธาน คณะทำงานออกเดินทางไปยังสหรัฐเพื่อศึกษาความต้องการและความเป็นไปได้ ข้อตกลงในขั้นต้นคือ ฝ่ายอเมริกันเจ้าของบ้านจะรับผิดชอบส่วนที่เป็นฐานของอนุสาวรีย์ ฝรั่งเศสจะรับผิดชอบเรื่องรูปหล่อซึ่งจะจัดทำในฝรั่งเศส

สถาปนิกหนุ่มฝรั่งเศสไฟแรงชื่อ เฟรเดอริก ออกุสต์ บาร์ทอลดี รับอาสาออกแบบของขวัญชิ้นนี้ให้ยิ่งใหญ่อลังการ เป็นหนึ่งเดียวในโลกและต้องสื่อความหมายถึงเสรีภาพ อิสรภาพ

บาร์ทอลดี เริ่มงานของสถาปนิกในปารีส โดยใช้มารดาของเขาเป็นนางแบบ เริ่มด้วยทำรูปจำลองด้วยปูนปลาสเตอร์สูง 9 ฟุต 1 รูป และสูง 36 ฟุต อีก 1 รูป ในที่สุดก็สามารถกำหนดสัดส่วนของเทพีแห่งเสรีภาพได้ ตัวอนุสาวรีย์ก่อสร้างขึ้นด้วยโลหะผสมทองแดงกับเหล็กเพื่อความแข็งแกร่ง ในการนี้ต้องตีแผ่นทองแดงมากกว่า 300 แผ่น น้ำหนักรวม 90 ตัน

ฝ่ายอเมริกันก็เริ่มงานสร้างฐานอนุสาวรีย์ไปพร้อมกัน โดยได้เลือกสถานที่ประดิษฐานอนุสาวรีย์นี้ที่เกาะเบดโล เมื่อ พ.ศ.2424 แต่เมื่องานก่อสร้างเริ่มขึ้น โครงการต้องหยุดชะงักไประยะหนึ่งเพราะขาดเงินสนับสนุน แต่ต่อมา นายโจเซฟ พูลิตเซอร์ บรรณาธิการผู้มีชื่อเสียงของหนังสือพิมพ์นิวยอร์กเวิลด์ ได้รณรงค์หาทุนให้ ทำให้งานก่อสร้างรากฐานสำเร็จลุล่วงในปลายปีนั้น

เริ่มงานในปี พ.ศ.2419 สำเร็จลุล่วงในปี พ.ศ.2427 หลังงานรูปหล่อเทพีเสรีภาพประกอบแล้วเสร็จยังถูกนำไปตั้งแสดงในสวนกลางกรุงปารีสอีก 1 ปี ก่อนที่จะถอดประกอบแล้วนำใส่เรือไปนิวยอร์กในปี 2428

ความใหญ่โตของตัวอนุสาวรีย์ทำให้ต้องแยกส่วนเป็นชิ้น ๆ ลงเรือแล้วมาประกอบขึ้นใหม่ที่อเมริกา มีชิ้นส่วนรวมทั้งหมด 350 ชิ้น และนำมาประกอบขึ้นใหม่โดยใช้ระยะเวลาประมาณ 4 เดือน แต่ส่วนฐานพบว่ามีการสร้างเสร็จในวันที่ 22 เมษายน พ.ศ.2429

หลักปรัชญาที่แฝงในเทพีเสรีภาพ

สถาปนิกฝีมือขั้นเทพของฝรั่งเศสใช้หลักปรัชญาและรูปแบบการแต่งกายของเทพเจ้า (ผู้หญิง) ของโรมัน เป็นแนวคิดในการออกแบบ ร่างกายของเทพีเสรีภาพห่มด้วยเสื้อคลุมจรดปลายเท้า มือขวาชูคบเพลิง มือซ้ายถือแผ่นจารึกคำประกาศอิสรภาพของสหรัฐ และมีอักษรสลักว่า “JULY IV MDCCLXXVI” หรือวันที่ 4 กรกฎาคม ค.ศ.1776 ข้อเท้าข้างหนึ่งของเทพีมีโซ่เหล็กที่ขาดออก มีความหมายว่าหลุดพ้นจากการเป็นทาส มีอิสรภาพ เสรีภาพ

เทพีเสรีภาพถูกออกแบบให้สวมมงกุฎ 7 แฉก ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของทวีปทั้งเจ็ด เทพีมีรูปร่างสง่างามภายในตัวอนุสาวรีย์มีบันไดวนรวมทั้งสิ้น 167 ขั้น เกิดขึ้นตามแนวคิดของเอดูอาร์ด เดอ ลาบูลาเย นักประวัติศาสตร์ชาวฝรั่งเศส เพื่อระลึกถึงความสัมพันธ์ของสหรัฐอเมริกาและฝรั่งเศสระหว่างการปฏิวัติอเมริกัน

ส่วนฐานของอนุสาวรีย์สร้างโดยสหรัฐอเมริกา จารึกโคลงซอนเนต์ของกวีชาวอเมริกัน เอมมา ลาซารัส ซึ่งมีเนื้อหาต้อนรับผู้อพยพที่เข้าอยู่มาในอเมริกา ซึ่งย้อนหลังไปราว 200 ปี คนจากทั่วโลกโดยเฉพาะชาวยุโรปที่ต้องการเสรีภาพ อิสรภาพแห่กันลงเรือมุ่งหน้าสู่แผ่นดินที่เรียกกันว่า “โลกใหม่” (New World) เพื่อไปตั้งรกราก จับจองพื้นที่ทำมาหากินในดินแดนที่กว้างใหญ่สุดขอบฟ้า สร้างชาติ สู้รบ แล้วรวมดินแดนขึ้นมาใหม่เรียกว่า สหรัฐอเมริกา