สถานการณ์น่าห่วง วัยรุ่นไทยติดเชื้อ HIV สูงขึ้น

หลังจากพบสถิติการติดเชื้อเอชไอวีที่น่าเป็นห่วง จากรายงานสถานการณ์การตั้งครรภ์ในวัยรุ่น พ.ศ. 2559 พบว่าร้อยละ 70 ของการแพร่เชื้อเอชไอวีเกิดขึ้นในคนอายุประมาณ 15-24 ปี และพบสถิติว่าวัยรุ่นจำนวนมากมีเพศสัมพันธ์ครั้งแรกแบบไม่ป้องกัน มูลนิธิเอดส์แห่งประเทศไทย จึงจัดโครงการ “อีกนิดพิชิตเอดส์” ดึงพลังกลุ่มวัยรุ่นรักษ์ไทยพาวเวอร์ทีน และผู้หญิงที่อยู่ร่วมกับเอชไอวีลงพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่ เพื่อให้ความรู้ความเข้าใจเตือนภัยวัยรุ่นในเรื่องเอดส์
 
เย็นจิต สมเพาะ ผู้อำนวยการมูลนิธิเอดส์แห่งประเทศไทย ให้ข้อมูลว่า ในปี 2558 องค์การสหประชาชาติได้ประมาณการว่า ทั่วโลกมีผู้อยู่ร่วมกับเอชไอวีจำนวน 36.7 ล้านคน ซึ่งเป็นเด็กจำนวน 1.8 ล้านคน และมีผู้เสียชีวิตจากโรคนี้จำนวน 35 ล้านคน
 
ข้อมูลประเทศไทยจากแผนยุทธศาสตร์แห่งชาติว่าด้วยการยุติปัญหาเอดส์ พ.ศ. 2560-2573 โดย AIDS Epidemic Model (AEM)
 
มีรายงานว่า เมื่อสิ้นปี พ.ศ. 2558 ประเทศไทยมีผู้ติดเชื้อเอชไอวีและผู้ป่วยเอดส์สะสม จำนวน 1,526,028 คน มีผู้ติดเชื้อรายใหม่ 6,900 คน (เฉลี่ยติดเชื้อรายใหม่วันละ 19 คน) ผู้เสียชีวิตด้วยเอชไอวี 16,100 คน ในจำนวนผู้ติดเชื้อที่มีชีวิตอยู่ทั้งหมด 437,700 คน แยกเป็นเพศหญิง 181,600 คน เพศชาย 256,100 คน แยกเป็นอายุ 15 ปีขึ้นไป 433,600 คน และอายุไม่เกิน 15 ปี 4,100 คน
 
ขณะที่ข้อมูลของศูนย์วิจัยโรคเอดส์ สภากาชาดไทย รายงานเมื่อสิ้นปี 2559 ระบุว่ามีผู้ติดเชื้อเอชไอวีรายใหม่ 6,200 คน เฉลี่ยวันละ 17 คน ตลอดทั้งปีมีผู้ติดเชื้อเสียชีวิตกว่า 15,000 คน เฉลี่ยวันละ 43 คน โดยเป็นกลุ่มชายรักชายมากที่สุด
 
ส่วนข้อมูลการเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาและการสำรวจพฤติกรรมเสี่ยงต่อการติดเชื้อเอชไอวีบ่งชี้ว่า ในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา ผู้ติดเชื้อรายใหม่ในประเทศไทยลดลงอย่างต่อเนื่อง
 
ซึ่งผลสำเร็จดังกล่าวมาจากการเข้าถึงการตรวจรักษา การได้รับยาต้านไวรัสเอชไอวีเร็ว
 
อย่างไรก็ตาม ในกลุ่มหญิงตั้งครรภ์ที่เข้ารับบริการฝากครรภ์ และกลุ่มทหารเกณฑ์คัดเลือกใหม่เข้าประจำการ อายุ 20-24 ปี
 
กลับมีแนวโน้มติดเชื้อสูงขึ้น สอดคล้องกับพฤติกรรมเสี่ยงของกลุ่มเยาวชนที่มีคู่เพศสัมพันธ์หลายคนและไม่ป้องกัน เป็นสาเหตุส่วนหนึ่งที่ทำให้เยาวชนติดเชื้อเอชไอวีและไม่ทราบสถานการณ์ติดเชื้อของตนเอง
 
นพรุจ หมื่นแก้ว ประธานกลุ่มรักไทยพาวเวอร์ทีน เล่าถึงการจัดกิจกรรมลงพื้นที่มอบความรู้
 
ความเข้าใจในเรื่องของการป้องกันการแพร่เชื้อเอชไอวีว่า จากการลงพื้นที่ให้ความรู้กับเด็ก ๆ และเยาวชน ในเรื่องเพศศึกษา อนามัยเจริญพันธุ์ และเอชไอวี มานานถึง 12 ปี พบว่าวัยรุ่นส่วนใหญ่ได้รับเชื้อเอชไอวีเนื่องจากไม่มีความรู้ในเรื่องการป้องกัน และอายที่จะพกอุปกรณ์ป้องกัน จึงไม่ตระหนักและไม่เข้าใจในการป้องกัน
 
ดังนั้นกลุ่มรักไทยพาวเวอร์ทีนจึงพยายามให้ความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องในเรื่องนี้ อย่างไรก็ตามถึงแม้กลุ่มรักไทยพาวเวอร์ทีนและองค์กร หน่วยงานต่าง ๆ พยายามเข้ามามีบทบาทในเรื่องนี้ แต่ก็ยังไม่สามารถเข้าถึงเยาวชนได้ครบร้อยเปอร์เซ็นต์
 
นอกจากปัญหาการติดเชื้อเอชไอวีในวัยรุ่นแล้ว ยังมีอีกหนึ่งปัญหาคือ การตั้งครรภ์ในวัยรุ่น
 
ที่ติดเชื้อและทารกเกิดมาพร้อมกับเชื้อเอชไอวี เนื่องจากมารดาไม่ตรวจร่างกายอย่างต่อเนื่องและไม่ทานยาต้านไวรัสเอชไอวี รวมถึงเกิดจากการที่วัยรุ่นโดนล่วงละเมิดทางเพศ ปัญหาที่ตามมา คือ วัยรุ่นเหล่านั้นขาดความรู้ที่เท่าทัน ไม่รับการรักษา ทำให้เด็กที่เกิดมาต้องรับการถ่ายทอดเชื้อเอชไอวีออกมาด้วย ซึ่งก่อให้เกิดปัญหาทั้งทางด้านร่างกายและสภาพจิตใจของแม่และเด็ก
 
ศรัญญา บุญเพ็ง ประธานมูลนิธิผู้หญิงที่อยู่ร่วมกับเอชไอวี เปิดเผยว่า ผู้หญิงที่ต้องอยู่กับเอชไอวีมีจำนวนเพิ่มขึ้นไม่มาก เพราะเป็นกลุ่มที่ได้รับการรักษาและคำแนะนำอย่างถูกต้อง รวมถึงกินยาต้านมานานแล้ว จึงทำให้พวกเขามีอายุอยู่ได้ยืนยาวขึ้น ส่วนกลุ่มที่เพิ่งติดเชื้อส่วนใหญ่เป็นผู้หญิงที่อายุต่ำกว่า 20 ปี ซึ่งสาเหตุหลักมาจากการมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกัน
 
ทางมูลนิธิมีหน้าที่เข้าไปคุยกับกลุ่มผู้หญิงที่ตั้งครรภ์และคู่ครองในเรื่องเอดส์ เรื่องเพศ อนามัยเจริญพันธุ์ในผู้หญิงตั้งครรภ์ นอกจากนี้ยังออกคลินิกสู่ชุมชนในการรับฝากครรภ์ และวิเคราะห์ความเสี่ยงต่าง ๆ ที่อาจจะเกิดขึ้นกับผู้หญิงเหล่านั้นและลูก
 
จากการเข้าไปพูดคุย ได้ทราบปัญหาต่าง ๆ ได้แก่ ผู้หญิงที่มีเชื้อเอชไอวีไม่กล้าบอกสามี และบางครั้งถูกสามีบังคับให้มีลูก รวมถึงการไม่ตรวจเอชไอวีก่อนการมีเพศสัมพันธ์และมีบุตร หรือตัวแม่เองได้รับการรักษาอย่างไม่ต่อเนื่อง บางครั้งเกิดจากการที่มูลนิธิต่าง ๆ ขาดงบประมาณและกำลังคนในการสนับสนุน นอกจากนั้นปัญหาเหล่านี้
 
เกิดจากปัญหาทางด้านการสื่อสารระหว่างคู่รักและครอบครัว การโดนเลือกปฏิบัติที่ไม่สามารถเข้ารับสิทธิ์สวัสดิการที่ควรจะได้รับ รวมถึงในด้านการประกอบอาชีพ ผู้ที่ติดเชื้อส่วนใหญ่จะไม่ได้รับการบรรจุเข้าทำงาน
 
นางสาวชูใจ (นามสมมุติ) ที่ติดเชื้อเอชไอวีแต่กำเนิดเล่าว่า ในฐานะที่ตัวเองติดเชื้อเอชไอวีมาตั้งแต่เกิด เมื่อเข้าสู่วัยรุ่น เริ่มมีแฟนและทราบว่าตนเองท้องจึงรีบเข้าพบแพทย์ทันที เพราะกังวลว่าลูกจะติดเชื้อหรือไม่ จะดูแลอนาคตของลูกอย่างไรให้ปลอดภัยที่สุด แต่ด้วยความโชคดีที่ได้รับคำแนะนำที่ถูกต้องจากคุณหมออย่างใกล้ชิด รวมถึงมีโอกาสได้เป็นหนึ่งในแกนนำกลุ่มรักไทยพาวเวอร์ทีน ทำให้เห็นคุณค่าในตัวเองและมีความรู้ในการป้องกันตัวเอง รวมถึงป้องกันแฟนและลูกด้วย
 
“ในฐานะแกนนำกลุ่มรักษ์ไทยพาวเวอร์ทีน เราได้เห็นว่าวัยรุ่นกว่าครึ่งรับเชื้อเอชไอวีมาจากคู่รัก หรือบางส่วนถูกล่วงละเมิดทางเพศ ซึ่งหากคนเหล่านั้นรู้เท่าทัน และเข้าถึงการรักษาได้อย่างถูกต้องก็จะทำให้พวกเค้าได้รับการเยียวยาทั้งทางร่างกายและจิตใจ”
 
การติดโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์และการตั้งครรภ์ไม่พร้อม เป็นปัญหาที่หลายภาคส่วนเป็นห่วงและร่วมมือร่วมใจกันเพื่อทำให้ตัวเลขปัญหานี้ลดน้อยลงไป ซึ่งตัวเลขปัญหาเหล่านี้จะลดน้อยลงไปเมื่อทุกคนเป็นห่วงและใส่ใจดูแลตัวเอง ป้องกันทุกครั้งเมื่อมีเพศสัมพันธ์