สุขภาพ

เด็กเป็นหนุ่ม-สาวก่อนวัย พ่อแม่ต้องเตรียมรับมือ

มกราคม เป็นเดือนที่มีวันเด็กแห่งชาติ ดังนั้น เราจึงพูดถึงเรื่องของเด็ก ๆ นั่นก็คือเรื่องภาวะที่เด็กเป็นหนุ่มสาวก่อนวัย ซึ่งส่งผลต่อทั้งร่างกายและจิตใจ

พญ.นิภาพรรณ จรดล กุมารแพทย์ต่อมไร้ท่อและเมตาบอลิซึม โรงพยาบาลพระรามเก้า ให้ข้อมูลว่า ในช่วงวัยเด็กอาจมีบางภาวะที่คุณพ่อคุณแม่ต้องสังเกตลูก ๆ และเตรียมรับมือ คือ ภาวะเป็นหนุ่มสาวก่อนวัย เป็นภาวะที่เด็กมีการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายไปสู่วัยหนุ่มสาวก่อนวัยอันควร ซึ่งพบได้ทั้งในเด็กหญิงและเด็กชาย

สาเหตุของภาวะนี้พบว่าเกิดจากมีการพัฒนาของระบบควบคุมการเข้าสู่วัยหนุ่มสาวก่อนวัย ซึ่งส่วนมากในเด็กหญิงเกิดขึ้นโดยไม่ทราบสาเหตุ แต่จะตรวจพบฮอร์โมนจากต่อมใต้สมองมากกว่าปกติ ในเด็กชายมักตรวจพบว่ามีพยาธิสภาพในสมอง ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้มีการผลิตฮอร์โมนจากต่อมใต้สมองออกมาก่อนวัยอันควร อีกหนึ่งสาเหตุคือการมีฮอร์โมนเพศเกิน โดยอาจเกิดจากได้รับฮอร์โมนจากภายนอก เช่น จากยารับประทาน หรือยาทาที่มีส่วนผสมของฮอร์โมนเพศ หรือมีการสร้างฮอร์โมนเพศขึ้นมาเองในร่างกาย นอกเหนือระบบควบคุมการเข้าสู่วัยหนุ่มสาว เช่น เนื้องอกของรังไข่หรืออัณฑะ หรือภาวะที่มีความผิดปกติของต่อมหมวกไต เป็นต้น

ภาวะการเป็นหนุ่มเป็นสาวก่อนวัยมีผลทางด้านร่างกายและจิตใจ โดยผลกระทบทางร่างกาย ได้แก่ ผลต่อการเจริญเติบโต คือ ในระยะแรกจะสูงกว่าเด็กในวัยเดียวกัน แต่อาจจะมีภาวะตัวเตี้ยตามมาในวัยผู้ใหญ่

เนื่องจากการที่มีฮอร์โมนเพศก่อนวัยจะทำให้มีการพัฒนาของอายุกระดูกเร็วกว่าวัย จึงทำให้ระยะเวลาในการเจริญเติบโตสั้นกว่าปกติ นอกจากนี้ เด็กที่เริ่มเป็นสาวก่อนวัยจะมีแนวโน้มที่จะมีประจำเดือนเร็ว จึงอาจส่งผลต่อการดูแลตนเองในวัยเด็ก ส่วนของผลกระทบทางจิตใจ คือ จะทำให้เด็กรู้สึกแตกต่างจากเพื่อน ซึ่งอาจจะส่งผลต่อความมั่นใจในตนเอง และอาจเกิดปัญหาจากการถูกล้อเลียน รวมถึงการถูกล่อลวงต่าง ๆ เนื่องจากพัฒนาการทางร่างกายและจิตใจไม่สอดคล้องกัน

คุณหมอมีคำแนะนำสำหรับคุณพ่อคุณแม่ว่า สามารถสังเกตว่าลูกเป็นภาวะนี้หรือไม่จากลักษณะร่างกายของลูก โดยเด็กหญิงจะมีหน้าอก กลิ่นตัว ขนหัวหน่าว มีการเพิ่มขึ้นของความสูงอย่างรวดเร็วก่อนอายุ 8 ปี หรือมีประจำเดือนก่อนอายุ 9 ปีครึ่ง และในเด็กชายจะมีขนาดอัณฑะหรืออวัยวะเพศโตขึ้น มีกลิ่นตัว ขนหัวหน่าว เสียงแตก ก่อนอายุ 9 ปี หากคุณพ่อคุณแม่สังเกตพบความเปลี่ยนแปลงของลูก ควรพาลูกไปพบแพทย์เพื่อตรวจประเมิน