เพศของพี่น้องท้องเดียวกัน ส่งผลต่อบุคลิกภาพของเราหรือไม่

การที่เรามีพี่หรือน้องต่างเพศซึ่งเติบโตมาด้วยกัน ไม่ว่าจะเป็นเพศหญิงหรือเพศชาย ส่งผลต่อการหล่อหลอมบุคลิกภาพของเราให้มีความเป็นชายหรือหญิงมากขึ้นเป็นพิเศษหรือไม่

คำถามนี้ทำให้นักจิตวิทยาและนักวิจัยทางสังคมศาสตร์ที่เกี่ยวข้อง ต้องขบคิดและทำการศึกษาทดลองมานานกว่าครึ่งศตวรรษแล้ว แต่ผลวิเคราะห์ที่ออกมากลับยังไม่มีความชัดเจนแน่นอนเสียที

ล่าสุดทีมนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยวิกตอเรียแห่งเวลลิงตัน (VUW) ของนิวซีแลนด์ ได้ทดลองในเรื่องนี้อีกครั้ง โดยใช้กลุ่มตัวอย่างขนาดใหญ่ที่สุดเท่าที่เคยมีมาถึง 85,000 คน ใน 12 ประเทศ ซึ่งรวมถึงชายและหญิงในหลายประเทศของยุโรป, สหรัฐฯ, ออสเตรเลีย, เม็กซิโก, จีน, และอินโดนีเซีย

3 พี่น้อง

ที่มาของภาพ, Getty Images

ก่อนหน้านี้งานวิจัยบางชิ้นชี้ว่า ผู้ที่มีพี่หรือน้องซึ่งเกิดในลำดับติดต่อกันเป็นเพศตรงข้าม จะมีบุคลิกภาพที่แสดงถึงเพศของตนเองอย่างชัดเจนกว่าปกติ เช่นผู้หญิงที่มีพี่ชายหรือน้องชายจะมี “ความเป็นหญิง” สูงกว่าคนทั่วไป เพราะต้องการสร้างอัตลักษณ์ที่แตกต่างจากพี่น้อง

อย่างไรก็ตาม งานวิจัยบางชิ้นกลับได้ผลตรงกันข้าม โดยพบว่าชายและหญิงต่างเลียนแบบบุคลิกภาพของพี่น้องต่างเพศเสมอ ทำให้ผู้หญิงที่มีพี่หรือน้องเพศชายออกจะเป็น “ทอมบอย” ซึ่งห้าวหาญเกินกว่าหญิงทั่วไป ส่วนผู้ชายที่มีพี่หรือน้องเพศหญิงนั้น จะมีบุคลิกอ่อนโยนและเข้าใจความเป็นหญิงมากกว่าผู้ชายทั่วไป

พี่น้องเล่นกัน

ที่มาของภาพ, Getty Images

สำหรับงานวิจัยล่าสุดของมหาวิทยาลัยวิกตอเรียแห่งเวลลิงตันนั้น ใช้แบบทดสอบวัดระดับของบุคลิกภาพรวมทั้งสิ้น 9 ลักษณะ เพื่อศึกษากลุ่มตัวอย่างในด้านต่าง ๆ ทั้งในเรื่องที่ว่าเป็นคนเปิดกว้างต่อประสบการณ์ชีวิตแค่ไหน เป็นคนเปิดเผยชอบเข้าสังคมหรือไม่ มีสติและสำนึกรู้ผิดชอบ รู้จักประนีประนอม ยอมรับความเสี่ยง และมีน้ำอดน้ำทนเพียงใด รวมทั้งยอมเชื่อใจผู้อื่น หรือมักใช้อำนาจเข้าควบคุมแค่ไหน

แบบทดสอบนี้จะบ่งชี้ว่า กลุ่มตัวอย่างแต่ละคนมีบุคลิกภาพของชายหรือหญิงอยู่มากน้อยเพียงใด จากนั้นนำผลทดสอบที่ได้ไปเปรียบเทียบกับข้อมูลทางครอบครัว โดยเน้นศึกษาลูกคนรองสุดท้องที่มีน้องสาว เทียบกับผู้ที่มีน้องชายซึ่งเกิดในลำดับถัดจากตนเอง

ผลวิจัยข้างต้นซึ่งตีพิมพ์ในวารสาร Psychological Science ชี้ว่าเพศของพี่น้องที่เติบโตมาด้วยกัน ไม่ได้มีอิทธิพลในการหล่อหลอมให้คนผู้หนึ่งมีบุคลิกภาพเอนเอียงไปในทางที่จะเป็นหญิงหรือชายมากขึ้นแต่อย่างใด ส่วนกลุ่มตัวอย่างที่มีพี่ชายหรือพี่สาวซึ่งเกิดในลำดับที่ติดกับตนเอง ก็ไม่ได้รับอิทธิพลซึ่งหล่อหลอมการแสดงออกทางเพศมาเช่นกัน

แม้การมีพี่น้องต่างเพศจะไม่ได้ส่งผลต่อบุคลิกภาพของคนเราโดยตรง แต่ในบางกรณีวัฒนธรรมรวมทั้งสภาพทางเศรษฐกิจและสังคมของบางประเทศ ทำให้การมีพี่น้องต่างเพศส่งผลต่อชีวิตความเป็นอยู่ในบางเรื่องได้

เช่นเคยมีงานวิจัยพบว่า ผู้หญิงในสหรัฐฯ และเดนมาร์กที่มีพี่ชายหรือน้องชาย มักจะมีรายได้ต่ำกว่าผู้หญิงทั่วไป นอกจากนี้ยังมีงานวิจัยชาวเอเชียที่พบว่า ผู้หญิงที่มีน้องสาวมักจะแต่งงานเร็ว ในขณะที่ผู้หญิงซึ่งมีพี่สาวจะแต่งงานช้ากว่า

….

ข่าว บีบีซี ไทย ที่เผยแพร่ในเว็บไซต์ ประชาชาติธุรกิจ เป็นความร่วมมือของสององค์กรข่าว