หลากความเชื่อ-ธรรมเนียมปฏิบัติเสริมดวงช่วงตรุษจีนสไตล์ชาวฮ่องกง

ตรุษจีน
Photo by Anthony WALLACE / AFP

เทศกาลตรุษจีนเป็นเทศกาลที่สำคัญที่สุดของชาวจีนและคนเชื้อสายจีนทั่วโลก เป็นช่วงเวลาแห่งการเฉลิมฉลอง ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นเทศกาลมงคลที่จะนำมาซึ่งความสงบสุข ความร่ำรวยเจริญรุ่งเรือง สุขภาพแข็งแรงและความสุขสมหวังในชีวิต

ในเทศกาลนี้มีขนบธรรมเนียมที่คนเชื้อสายจีนยึดถือปฏิบัติกันมารุ่นต่อรุ่น แต่ในแต่ละสังคมแต่ละประเทศอาจมีความเชื่อและขนบธรรมเนียมปฏิบัติปลีกย่อยที่ต่างกัน เราจึงอยากชวนมาลองอ่านเกร็ดความรู้เรื่องธรรมเนียมความเชื่อจากคนจีนในฮ่องกง 6 คนต่อไปนี้ ว่าครอบครัวของพวกเขามีธรรมเนียมอะไรที่ปฏิบัติเพื่อเสริมสิริมงคลในชีวิตกันบ้าง

 

กินอาหารที่มีกุ้ง ซื้อชุดชั้นในสีแดง วิ่งรอบต้นเหมย

“ฉันเติบโตขึ้นมากับธรรมเนียมที่เราได้ทำร่วมกันทุกปี นั่นคือการรับประทานมื้อค่ำแสนพิเศษกับสมาชิกทุกคนในครอบครัว อีกหนึ่งธรรมเนียมที่ฉันคุ้นเคยมาตั้งแต่เด็กคือแม่ของฉันจะต้องทำเมนูกุ้งในมื้อพิเศษนี้ด้วย จนกระทั่งฉันย้ายไปฮ่องกงจึงได้เรียนรู้ว่าเหตุผลที่คนกินกุ้งในมื้อค่ำวันตรุษจีน เพราะคำว่า “กุ้ง” ที่ออกเสียงว่า “ฮ่า” ฟังคล้ายกับเสียงหัวเราะ มันจึงเป็นสัญลักษณ์มงคลที่บ่งบอกถึงความสุข

สิ่งหนึ่งที่ฉันเริ่มทำตั้งแต่มาฮ่องกงคือการซื้อเสื้อชั้นในและชุดชั้นในใหม่สำหรับวันแรกของเทศกาลตรุษจีน และควรเป็นสีแดงด้วย ถ้าฉันออกไปข้างนอกกับคุณยายหรือน้า ๆ และพวกเขาเห็นต้นดอกบ๊วยหรือดอกเหมยต้นใหญ่ออกดอกบานสะพรั่ง พวกเขาจะให้ฉันวิ่งวนรอบต้นดอกเหมย 3 ครั้งตามเข็มนาฬิกาเพื่อให้ฉันสุขสมหวังในความรักในปีนั้น”

Virginia Chan เจ้าของบริษัทจัดทัวร์ชิมอาหาร Humid With A Chance Of Fishballs Tours

 

ไม่กวาดดอกไม้ที่ร่วง แขวนแจกันดอกไม้ วางต้นส้มและต้นส้มจี๊ดหน้าประตูบ้าน

“ตรุษจีนเป็นหนึ่งในเทศกาลประจำปีที่ครอบครัวฉันชอบมาก ๆ และเรามีธรรมเนียมปฏิบัติสำหรับเทศกาลนี้หลายอย่างเลย โดยเฉพาะธรรมเนียมที่คุณยายฉันมักจะทำ เช่น ไม่กวาดดอกไม้ที่ร่วงจากต้นไม้ และฉันมักจัดแจงประดับตกแต่งกลีบดอกไม้เหล่านั้นด้วยเพราะมันสวยงามมาก สิ่งที่ฉันชอบคือแจกันที่มีกิ่งดอกพุซซี่วิลโล่สีเงินและดอกฟอร์ซิเทียสีเหลืองทองที่เราแขวนประดับไว้ มันช่างดูสวยสง่าอยู่เสมอ และเรายังมีต้นส้มและต้นส้มจี๊ดเล็ก ๆ น่ารัก ๆ วางไว้ที่หน้าประตูบ้าน เชื่อกันว่าส้มและส้มจี๊ดจะนำความมั่งคั่งร่ำรวยมาให้ ฉันชอบปอกส้มและตากเปลือกส้มไว้ให้แห้งด้วย ธรรมเนียมต่าง ๆ เหล่านี้ทำให้ฉันรู้สึกอบอุ่นใจและมั่นคง เหมือนได้สานต่อสายใยความผูกพันแห่งประเพณีอันยาวนานท่ามกลางโลกปัจจุบันที่เต็มไปด้วยการเปลี่ยนแปลง”

Claire Yates เจ้าของร้านกิฟต์ช้อป The Lion Rock Press

 

เมนูโชคดี บะหมี่ไข่เนื้อปูก้อนและไข่ปู ต้มจับฉ่ายกับเต้าหู้หมักแดง

“ก่อนช่วงเทศกาลตรุษจีน ผมจะทำความสะอาดทุกซอกทุกมุมในบ้าน รวมทั้งเครื่องครัวทั้งหมด การต้อนรับปีใหม่ด้วยความสะอาดและให้ความรู้สึกสดชื่นเป็นสิ่งสำคัญ ผมจะไม่ตัดผมหรือซื้อรองเท้าในช่วงตรุษจีนเพราะเชื่อว่าจะนำโชคร้ายเข้ามาในชีวิตในปีนั้น

ถ้าพูดถึงอาหาร เมนูโชคดีรับตรุษจีนสุดคลาสสิกที่ผมขอให้ทีมเชฟเตรียมในวันแรกของเทศกาลตรุษจีนคือบะหมี่ไข่เนื้อปูก้อนและไข่ปู เมนูนี้เชื่อกันว่าเป็นสัญลักษณ์ของความมีสิริมงคล อีกหนึ่งเมนูประจำเทศกาลตรุษจีนของผมก็คือต้มจับฉ่ายกับเต้าหู้หมักแดง ที่มาจากธรรมเนียมประเพณีของชาวพุทธที่เชื่อว่าผักจะชำระล้างร่างกายและจิตวิญญาณให้บริสุทธิ์”

Wong Wing-keung หัวหน้าเชฟอาหารจีนประจำภัตตาคาร Man Wah โรงแรม Mandarin Oriental ฮ่องกง

 

เบิกธนบัตรใหม่ใส่ซองอั่งเปา แต่งชุดสีแดงขับไล่โชคร้าย

“ตรุษจีนเป็นหนึ่งในเทศกาลวันหยุดที่ฉันชอบ เพราะเป็นโอกาสที่เราจะได้ทบทวนและรู้สึกขอบคุณว่าเราโชคดีแค่ไหนที่ได้อยู่ร่วมกับคนที่เรารัก ก่อนวันตรุษจีน เรามักจะไปธนาคารเพื่อเอาธนบัตรใบใหม่มาใส่ซองอั่งเปา (Lai See) โดยทั่วไปแล้ว เราจะแจกอั่งเปาให้กับคนในครอบครัว เพื่อน ลูกหลาน และพนักงานในช่วงเทศกาล และเป็นวิธีที่เราจะได้มอบโชคลาภ ความสุข และความร่ำรวยให้กับผู้ที่อายุน้อยกว่า

ในวันแรกของเทศกาลตรุษจีน เรามักจะแต่งตัวด้วยเสื้อผ้าสีแดงนำโชคหลากหลายเฉด เชื่อกันว่าสีแดงสามารถขับไล่วิญญาณแห่งโชคร้ายได้ ฉันรักฮ่องกงในช่วงตรุษจีนเพราะเมืองนี้จะเต็มไปด้วยสีสันความมีชีวิตชีวาในทุกอณู นอกจากจะมีการตกแต่งเฉลิมฉลองประจำเทศกาลที่สวยงาม การเชิดสิงโตที่คึกคักสนุกสนาน และตลาดดอกไม้ที่น่ารักสดชื่นที่ทุกคนต่างอวยพรสิ่งดี ๆ ให้กันและกัน คุณจะรู้สึกได้ถึงความสุขและพลังงานดี ๆ รอบตัวคุณ”

Conny Wong เจ้าของแบรนด์เสื้อผ้าเด็ก Pepper & Mint และผู้แต่งซีรีส์นิทานเด็ก Mini Love Tales

 

จัดเก็บบ้านให้เสร็จก่อนตรุษจีนวันแรก-บริจาคของให้องค์กรการกุศล

“ทุกปีก่อนวันตรุษจีน เราจะทำความสะอาดบ้านทุกซอกทุกมุม คัดแยกสิ่งของที่เราไม่ได้ใช้หรือไม่จำเป็นในบ้านและบริจาคให้กับองค์กรการกุศล เราทำความสะอาดบ้านอย่างจริงจังในทุกรายละเอียดเพื่อความสะอาดของข้าวของเครื่องใช้ และยังเป็นการขจัดพลังงานเก่า ๆ ในปีที่ผ่านมาออกไป เราแนะนำให้ทำความสะอาดบ้านทุกอย่างให้เสร็จก่อนวันตรุษจีนวันแรก เพราะเชื่อว่าการทำความสะอาดในช่วงตรุษจีนจะนำโชคร้ายมาให้ เราจึงต้องทำความสะอาดให้เสร็จก่อนวันตรุษจีนเพื่อต้อนรับพลังงานดี ๆ และสิ่งมงคลในวันขึ้นปีใหม่จีนอย่างเต็มที่และไม่มีอุปสรรคขวางกั้น”

Coco Chan โค้ชที่ปรึกษาด้านจิตวิญญาณ

 

ไปตลาดซื้อต้นไผ่และดอกบัวเข็ม อ่านดวงชะตาครอบครัว

“ทุก ๆ ปี เราจะไปเดินเล่นตลาดดอกไม้มงก๊กเพื่อซื้อต้นไผ่และดอกบัวเข็ม (water fairy flowers) เพราะเป็นสัญลักษณ์สื่อถึงสุขภาพที่แข็งแรง ความมั่งคั่งร่ำรวย และความสามัคคีในครอบครัว นอกจากนี้ยังมีธรรมเนียมที่จะต้องตกแต่งบ้านด้วยโคมไฟสีแดงเพื่อดึงดูดพลังโชคลาภและสิริมงคลเข้ามาในบ้าน

ฉันเติบโตมาในครอบครัวที่การทำนายดวงชะตาแบบจีนแทบจะเป็นธรรมเนียมปฏิบัติประจำบ้านเรา ฉันเลยมักจะอ่านทำนายดวงล่วงหน้าว่าดวงชะตาครอบครัวเราจะเป็นอย่างไรในปีนักษัตรจีนใหม่ที่กำลังจะมาถึง”

Estella Huang Lung ประธานบริหารมูลนิธิ Children’s Medical Foundation