ต่างประเทศ

จีนกับ “เป้าหมายลับ” “บดขยี้” ซิลิคอน วัลเลย์

ความก้าวหน้าอย่างรวดเร็วของจีนในด้านเทคโนโลยีกำลังเป็นที่จับตา และไม่อาจประมาทศักยภาพได้ เพราะเมื่อดูความเคลื่อนไหวแล้วนี่คือสัญญาณที่บ่งบอกว่าเป็นไปได้ที่จะไล่ตามทันหรือแซงอเมริกาได้ 

ความเคลื่อนไหวนี้ถูกตีความว่าเป็น”เป้าหมายลับ” ของจีนที่จะบดขยี้ “ซิลิคอนวัลเลย์” ของอเมริกา ซึ่งได้ชื่อว่าเป็นศูนย์กลางนวัตกรรมโลกด้านเทคโนโลยี

คณะกรรมการวิทยาศาสตร์แห่งชาติอเมริกา ถึงกับออกรายงานว่า จีนกำลังรุดหน้าอย่างรวดเร็วในด้านนวัตกรรมเทคโนโลยี เห็นได้จากตัวชี้วัดสำคัญหลายประการ ได้แก่ งบประมาณด้านการวิจัยและพัฒนา โดยปี 2558 จีนใช้จ่ายด้านนี้ 4.09 แสนล้านดอลลาร์ ใกล้เคียงกับอเมริกาที่ใช้จ่าย 4.97 แสนล้านดอลลาร์ แต่เมื่อเทียบการเพิ่มขึ้นเป็นเปอร์เซ็นต์แล้วจีนเพิ่มขึ้นมากกว่าที่ระดับ 18% ต่อปี ส่วนอเมริกาเพิ่มขึ้นเพียงปีละ 4%

หากจีนยังเพิ่มการใช้จ่ายเพื่อการวิจัยและพัฒนาในอัตรานี้ต่อไป จีนจะแซงอเมริกาในด้านนี้ภายในปีหน้า

คณะกรรมการวิทยาศาสตร์ฯระบุด้วยว่า นอกจากนี้จีนยังนำหน้าอเมริกาด้านความสามารถทางวิศวกรรมและวิทยาศาสตร์ โดยปัจจุบันจีนมีบุคลากรที่จบปริญญาตรีด้านนี้ 22% ส่วนอเมริกามีเพียง 10% อีกทั้งยังมีผู้จบปริญญาเอก 34,000 คน ไม่ห่างจากอเมริกาซึ่งมี 40,000 คน ขณะที่หากวัดในแง่จำนวนบทความวิทยาศาสตร์ที่ได้รับการตีพิมพ์แล้ว จีนแซงหน้าอเมริกา โดยจีนมีบทความที่ถูกตีพิมพ์ 18.6% ส่วนอเมริกามีเพียง 17.8%

ยังมีปัจจัยบ่งชี้อีกหลายประการ ที่แสดงให้เห็นว่าจีนกำลังมาแรง เช่นตามข้อมูลของดาวโจนส์ เวนเจอร์ซอร์ซ (Dow Jones VentureSource) ระบุว่า ส่วนแบ่งของจีนในตลาด “เวนเจอร์แคปิตอล” (venture capital หรือ VC) ซึ่งหมายถึงการร่วมทุนในบริษัทตั้งใหม่ทั่วโลก เพิ่มขึ้นจาก 5% เมื่อ 10 ปีที่แล้ว เป็น 24% ทำให้อเมริกาซึ่งเคยนำห่างในแง่ของการเป็นเจ้าตลาด VC เริ่มแผ่วลง และมีเอเชียผงาดขึ้นมาเป็นคู่แข่งที่น่ากลัวส่งผลให้ภูมิทัศน์ของตลาด VC เปลี่ยนแปลงไป

โดยปีที่แล้วเอเชียมีเม็ดเงิน VC คิดเป็น40% ของทั่วโลก ซึ่งมาจากเงินลงทุนของจีนเป็นหลัก รวมกับชาติอื่น ๆ ในเอเชีย ขณะที่อเมริกามี 44% ตามข้อมูลของ CBI Insights ชี้ว่า จีนกำลังไล่กวดอเมริกามาติด ๆ เมื่อวัดจากหลายอย่าง เช่น เงินทุนของบริษัทประเภทยูนิคอร์น (unicorns-กิจการตั้งใหม่ที่มีมูลค่าไม่ต่ำกว่า 1,000 ล้านดอลลาร์) โดยปัจจุบันจีนมียูนิคอร์น 62 บริษัท จากทั่วโลก 230 บริษัท ขณะที่สหรัฐมี 113 บริษัท แต่ในแง่มูลค่า

ยูนิคอร์นจีนมีมูลค่า 41% ของทั้งหมด ขณะที่สหรัฐมี 46% หันไปดูข้อมูลขององค์การทรัพย์สินทางปัญญาโลก ก็พบว่าปีที่แล้วจีนเบียดญี่ปุ่นขึ้นมาเป็นที่สองของโลกในแง่ของการยื่นขอจดสิทธิบัตร โดยจีนยื่นขอ 48,882 คำขอ ทำให้โดยรวมแล้วในปัจจุบันจีนมีส่วนแบ่งการจดสิทธิบัตร 20% ของทั่วโลก ส่วนอเมริกาที่เป็นอันดับหนึ่งมานานมีสัดส่วน 29% ของทั้งโลก

การผงาดขึ้นของจีนในด้านเทคโนโลยีได้รับการหนุนส่งจากขนาดตลาด โดยตามข้อมูลของทางการจีนชี้ว่า จีนมีจำนวนผู้ใช้อินเทอร์เน็ตมากที่สุดในโลก 772 ล้านคน มีผู้ใช้สมาร์ทโฟน 663 ล้านคนอีกทั้งยังมีตลาดอีคอมเมิร์ซใหญ่ที่สุดในโลกด้วยมูลค่ามากกว่า 1 ล้านล้านดอลลาร์ในปีที่แล้ว และยังมีศักยภาพจะเติบโตอีกมาก เพราะสัดส่วนผู้ใช้อินเทอร์เน็ตเมื่อเทียบกับประชากรทั้งหมดอยู่ที่ 52% สหรัฐอยู่ที่ 88.5%

แกรี่ ริเชล หุ้นส่วนผู้ก่อตั้งบริษัทฉีหมิง เวนเจอร์ พาร์ตเนอร์ส บอกว่า

จีนกำลังแซงหน้าซิลิคอน วัลเลย์ และอีกหลายแห่งสำคัญทั่วโลกในแง่เทคโนโลยี โดยปัจจัยสำคัญก็คือวัฒนธรรมการสร้างสตาร์ตอัพอย่างเต็มเหนี่ยว, รัฐบาลส่งเสริมภาคส่วนสำคัญ เช่น ปัญญาประดิษฐ์ (AI) และมีแหล่งเงินทุนสำหรับ VC มากมาย

ในช่วงแค่ 10 ปีมานี้ เทคโนโลยีจีนก้าวจาก “ผลิตในจีน” ไปสู่ “ก๊อบปี้ในจีน” และไปสู่ “ประดิษฐ์ในจีน” แต่ในวันนี้แนวโน้มใหญ่ที่น่าจับตาคือ “ก๊อบปี้จากจีน” ซึ่งหมายถึงบริษัทอเมริกันก๊อบปี้นวัตกรรมจีน