คอลัมน์ ชีพจรเศรษฐกิจโลก
โดย ไพรัตน์ พงศ์พานิชย์
- สถิติหวย ตรวจหวย ผลสลากกินแบ่งรัฐบาล งวด 1 เมษายน ย้อนหลัง 10 ปี
- สมชัย เลิศสุทธิวงค์ ซีอีโอ “เอไอเอส” สละโสดในวัย 62 ปี
- ออมสิน ฉลองครบวาระ 111 ปี จัดเต็ม สลากออมสินลุ้นรางวัลใหญ่ 111 ล้านบาท
นวัตกรรมเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่งต่ออุตสาหกรรม ยิ่งอุตสาหกรรมขยายตัวมากขึ้นเท่าใด นวัตกรรมยิ่งทวีความสำคัญมากขึ้นเท่านั้น
ในบรรดาอุตสาหกรรมทั้งหลาย ไม่มีอุตสาหกรรมไหนที่ให้ความสำคัญต่อการคิดค้นนวัตกรรมใหม่ ๆ ทั้งในแง่ของการออกแบบและการพัฒนามากไปกว่าอุตสาหกรรมเชิงเทคโนโลยีอีกแล้ว
ตัวอย่าง เช่น สมาร์ทโฟน ไม่สามารถหยุดนิ่งอยู่กับที่ได้แม้เพียงปีเดียว งานออกแบบใหม่ ๆ และเทคโนโลยีใหม่ ๆ สำหรับสมาร์ทโฟนที่ต้องการเป็นที่หนึ่งของตลาด จำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง ตลอดเวลา ชนิดผิดพลาดหรือบกพร่องแม้เพียงครั้งเดียว อย่างเดียว อาจหมายถึงความสูญเสียมหาศาล
ชาติที่เป็นที่หนึ่งในเชิงนวัตกรรม การคิดค้นและพัฒนาทางเทคโนโลยี จึงมักครองความเป็นหนึ่งในตลาดของสินค้าประเภทนั้น ๆ ชนิดยากที่ใครจะก้าวทัน
ประเด็นที่น่าสนใจก็คือ ทุกวันนี้เราเริ่มเห็นบริษัทจากจีนก้าวขึ้นสู่ความเป็นเจ้าตลาดอุตสาหกรรมเชิงเทคโนโลยีเหล่านี้มากขึ้นเรื่อย ๆ
สาเหตุสำคัญส่วนหนึ่งเกิดจากการกระตุ้นของสงครามการค้าครั้งใหญ่ที่สุดในรอบหลายสิบปีระหว่างสหรัฐอเมริกา ที่เคยเป็นชาตินวัตกรรมอันดับหนึ่งมาช้านาน กับจีนประเทศที่มีขนาดเศรษฐกิจเป็นอันดับสองของโลก
จีนตกเป็นเป้าถูกกล่าวหาและตีตรามาอย่างต่อเนื่องว่า เป็นที่ตั้งของ “โรงงานโคลนนิ่ง” ทางเทคโนโลยีที่ใหญ่ที่สุดในโลก บริษัทเหล่านี้กลับครองตลาดโลกด้วยนวัตกรรมใหม่ ๆ ที่เป็นของตนเอง เทคโนโลยีใหม่ ๆ ที่คิดค้นขึ้นมาด้วยตนเอง ซึ่งล้ำหน้าเกินกว่าผู้ผลิตในประเทศอื่น ๆ หรืออย่างน้อยก็สร้างความพึงพอใจได้ไม่แพ้กับนวัตกรรมของประเทศอื่น ๆ จึงสามารถยืนหยัดอยู่ในตลาดที่แข่งขันสูงเช่นนี้ได้
ที่น่าสนใจมากยิ่งขึ้นก็คือ บริษัทเหล่านี้ล้วนเติบใหญ่ขึ้นมาจากการเป็นสตาร์ตอัพ เป็นกิจการเริ่มต้นที่มีขนาดเล็กมาก มีผู้ก่อตั้งและพนักงานเพียงไม่กี่คน ไม่ช้าไม่นานก็สามารถทะยานขึ้นสู่ระดับโลกได้
ระลอกคลื่นสตาร์ตอัพทางเทคโนโลยีระลอกใหม่จากจีนเหล่านี้จึงน่าจับตามองอย่างยิ่ง ไม่แพ้คลื่นเทคโนโลยีระลอกแรก ๆ อย่าง อาลีบาบา, เทนเซนต์, เจดี หรือไป่ตู้ แต่อย่างใด
ตัวอย่างที่เป็นรูปธรรมที่สุดของสตาร์ตอัพเหล่านี้ มีตั้งแต่ “อินสตา360” ผู้ผลิตกล้องแบบ “สปอร์ตคาเมรา” ที่ได้รับความชื่นชมจากนักวิจารณ์ผลิตภัณฑ์เทคโนโลยี กวาดรางวัลระดับนานาชาติมามากมาย และได้รับความสนใจดึงมาเทียบเคียงกับผู้ยิ่งใหญ่ของวงการอย่าง “โกโปร อิงก์.” อยู่ในเวลานี้
อินสตา360 เกิดและเติบโตที่เสิ่นเจิ้น ใช้เวลาเพียง 5 ปีเท่านั้นก็ประสบผลสำเร็จ สร้างแรงสะเทือนในระดับโลกได้
หรือ “หัวหมี่” บริษัทที่แตกหน่อออกมาจาก “เสี่ยวหมี่” ที่เดิมทีเป็นสตาร์ตอัพไร้ชื่อเสียงเรียงนามจากปักกิ่ง ในเวลาไม่ช้าไม่นาน “หัวหมี่” คือ ผู้ผลิตสมาร์ทวอตช์ ที่ป้อนผลผลิตเข้าสู่ตลาดโลกสูงที่สุดเป็นอันดับ 1 ของโลกอยู่ในเวลานี้
ที่เห็นได้ชัดเจนที่สุด คือ “ดีเจไอ เทคโนโลยี” ที่สามารถทลายข้อครหาว่าลอกเลียนแบบและลักลอบฉกเทคโนโลยีตะวันตกลงได้อย่างหมดจด และพิสูจน์ให้เห็นได้ว่า บริษัทเทคโนโลยีของจีนไม่ได้มุ่งหวังเพียงแต่การเป็นคู่สัญญารับจ้างผลิตให้กับผู้นำอุตสาหกรรมทั้งหลายเท่านั้น
อาวี กรีนการ์ต นักวิเคราะห์ตลาดสินค้าเทคโนโลยีของเทคสปอเนนเชียล ระบุว่า ดีเจไอ เป็นผู้นำในอุตสาหกรรมโดรน ด้วยฟีเจอร์ อย่างเช่นความสามารถในการหลบหลีกอุปสรรคระหว่างการบินที่นำมาใช้เป็นรายแรก ทำให้คู่แข่งในสหรัฐอเมริกา, ฝรั่งเศส และไต้หวัน ไม่สามารถตามทันได้
ทำให้ ดีเจไอ กลายเป็นผู้นำในตลาดโดรนเชิงพาณิชย์ของโลกอยู่ในเวลานี้
ซิฟก้า เป็นอีกสตาร์ตอัพที่น่าสนใจ บริษัทนี้ตั้งอยู่ในตงกวน ร่วมก่อตั้งโดย โจ เจี้ยน ซึ่งมีประสบการณ์ยาวนานถึง 18 ปี ในแวดวงอุตสาหกรรมออดิโอ เคยทำงานให้กับบริษัทระดับโลกอย่าง เซนไฮเซอร์ อีเล็กทรอนิกส์, โซนี่ และโบส มาก่อนหน้าที่จะมารับหน้าที่เป็นหัวหน้าฝ่ายผลิตภัณฑ์ของซิฟก้า ผู้ผลิตหูฟังระดับไฮเอนด์ ที่ตัวครอบหูผลิตด้วยไม้ทำมือภายใต้เครื่องหมายการค้า
“ไอวา” และหูฟังระดับพรีเมี่ยม “เซนดี้ ออดิโอ” ขึ้นไปแข่งขันกับแบรนด์ระดับโลก รวมทั้งในตลาดจำเพาะที่เคยสงวนไว้สำหรับหูฟัง แฮนดิคราฟต์ จากผู้ผลิตอเมริกันเท่านั้นอีกด้วย
สภาวะแวดล้อมของอุตสาหกรรมมีส่วนสำคัญที่ช่วยให้บริษัทอย่าง ซิฟก้า หรือดีเจไอ สามารถสร้างสรรค์ผลงานนวัตกรรมของตัวเองได้รวดเร็วก่อนใคร
เช่นกรณีของซิฟก้า ตงกวน เป็นแหล่งผลิตของวัสดุทุกอย่างที่เป็นห่วงโซ่อุปทานในการผลิตหูฟังแบบครบวงจร ผู้ผลิตชิ้นส่วนเฉพาะมีมากนับเป็นหลายร้อยบริษัท ตั้งแต่ฟองน้ำ เรื่อยไปจนถึงนอตตัวเล็ก ๆ สำหรับใช้ยึดประกอบหูฟัง
ผลก็คือ ซิฟก้า สามารถรวมเอาการออกแบบและนวัตกรรมมาไว้ในที่เดียวกันกับที่ทำการผลิต ไม่เพียงทำให้ต้นทุนถูกลง ยังทำให้การแก้ไข ปรับเปลี่ยน หรือตัดสินใจอย่างหนึ่งอย่างใด รวดเร็วและทันท่วงทีอีกด้วย
โจ เจี้ยน บอกว่า 90% ของหูฟังที่ขายกันอยู่ทั่วโลกผลิตในจีน 90% ของหูฟังที่ผลิตในจีนนั้นผลิตในมณฑลกวางตุ้ง และ 90% ของหูฟังที่ผลิตในกวางตุ้งนั้นทำขึ้นที่ตงกวนนี่เอง
นี่คือความได้เปรียบที่ใช่ว่าจะมีใครสามารถมีกันได้ง่าย ๆ แน่นอน