ต่างประเทศ

สังคม ‘อินเดีย’ เปลี่ยน หวั่น ‘ตลาดทองคำ’ ทรุด

REUTERS/Sivaram V/File Photo

“อินเดีย” นับเป็นหนึ่งในประเทศที่บริโภคทองคำมากที่สุดในโลก เนื่องจากทองคำเป็นส่วนหนึ่งของสังคมอินเดียมาอย่างยาวนาน ทั้งในฐานะของเครื่องประดับและการลงทุน แต่สภาพสังคมอินเดียที่กำลังพัฒนาก้าวเข้าสู่สังคมเมืองมากขึ้นในปัจจุบัน อาจส่งผลให้ความต้องการทองคำของอินเดียลดลงระยะยาว

“บลูมเบิร์ก” รายงานว่า การซื้อขายทองคำก่อนช่วง “เทศกาลดิวาลี”  ซึ่งเป็นเทศกาลสำคัญของชาวฮินดูที่ปกติจะมีการซื้อขายทองคำคึกคักที่สุดในรอบปี แต่เทศกาลแห่งแสงไฟปีนี้ ยอดการซื้อทองคำกลับลดลงถึง 24%

ช่วง 10 ปีที่ผ่านมา อินเดียถือว่าเป็นผู้บริโภคทองคำแท่งและทองรูปพรรณคิดเป็นสัดส่วนถึง 1 ใน 4
ของความต้องการทองคำทั่วโลก แต่การนำเข้าทองคำของอินเดียในช่วงเดือน ก.ย.ที่ผ่านมาลดลงต่ำสุดในรอบ 3 ปี แม้ส่วนหนึ่งจะเป็นผลระยะสั้นจากที่ราคาทองคำในอินเดียปรับตัวสูงขึ้น ผลจากค่าเงินรูปีที่
อ่อนค่าลง ทำให้ราคาทองคำพุ่งสูงมากกว่า 30,000 รูปี (ราว 422.97 ดอลลาร์สหรัฐ) ต่อ 10 กรัม

แต่ปัจจัยระยะยาวที่กำลังส่งผลกระทบต่อ “ตลาดทองคำ” อินเดีย คือ การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างประชากร
ของอินเดีย เนื่องจากการเติบโตของประชากรในชนบทกำลังชะลอตัว จากอัตราการเกิดที่ต่ำลง และผู้คนชนบทที่อพยพเข้าสู่เมืองใหญ่มากขึ้น เพราะตลาดซื้อขายทองคำประมาณ 2 ใน 3 ของอินเดีย จะเกิดขึ้นในพื้นที่ชนบท เนื่องจากผู้คนในชนบทเป็นกลุ่มที่มีแนวโน้มจะซื้อเครื่องประดับทองคำมากกว่าคนเมืองวัตถุประสงค์ทั้งเพื่อเป็นเครื่องประดับตามวัฒนธรรมประเพณี ทั้งเพื่อการออม หรือการลงทุน ซึ่งสามารถ
นำออกมาขายหากต้องการใช้เงิน ทองคำจึงมีบทบาทต่อชนบทของอินเดีย

ขณะเดียวกันธนาคารก็ขยายบริการเข้าถึงชนบทมากขึ้น ทำให้คนชนบทมีทางเลือกในการออมและการลงทุนที่หลากหลายมากกว่าการซื้อทองคำเพียงอย่างเดียว ธนาคารโลกรายงานว่า สัดส่วนผู้คนชนบทในอินเดียที่มีบัญชีธนาคารเพิ่มสูงขึ้นจากปี 2011 ที่มีเพียง 33% ของจำนวนประชากรเพิ่มเป็น 79% ในปี 2017 ทำให้อินเดียมีสัดส่วนประชากรที่มีบัญชีธนาคารมากกว่าฮังการีและตุรกีในปัจจุบัน

นอกจากนี้ปัจจุบันธนาคารกลางแห่งอินเดีย ยังกำหนดอัตราดอกเบี้ยเงินฝากอยู่ที่ 6.4% ต่อปี ขณะที่อัตราเงินเฟ้อของอินเดียอยู่ที่ระดับ 3.99% ยิ่งดึงดูดให้ผู้คนหันไปฝากเงินกับธนาคารมากขึ้น เพราะได้ผลตอบแทนที่ดีและมั่นคงกว่าซื้อทองคำเพื่อหวังเก็งกำไร

ขณะที่คนในเมืองนอกจากจะมีตัวเลือกการลงทุนที่หลากหลาย ยังมีสินค้าราคาสูงอื่น ๆ ให้เลือกซื้อมากมาย สภาทองคำโลกระบุว่า คนยุคมิลเลนเนียลอายุราว 22-37 ปี ในสังคมเมืองของอินเดียนิยมซื้อสินค้าอื่นมากกว่าทองคำ โดยเฉพาะสินค้าแบรนด์เนมและสมาร์ทโฟน

อย่างไรก็ตาม ความต้องการทองคำของอินเดียยังไม่ได้ชะงักไปทั้งหมด และยังมีแนวโน้มกลับมาแข็งแกร่ง
อีกครั้งในช่วงปลายปี ซึ่งเป็นช่วงที่ชาวอินเดียจะมีการแต่งงานเป็นจำนวนมาก และทองคำเป็นส่วนประกอบสำคัญสำหรับชุดเจ้าสาวและในพิธีแต่งงาน ซึ่งสภาทองคำโลกระบุว่า ทองคำที่ถูกใช้เป็นเครื่องประดับชุดเจ้าสาว คิดเป็นประมาณครึ่งหนึ่งของความต้องการเครื่องประดับทองคำของอินเดียทั้งหมด

ขณะที่ข้อมูลของธนาคารกลางแห่งอินเดียชี้ว่า ผู้บริโภคของอินเดียมองว่า สถานการณ์เศรษฐกิจที่ย่ำแย่ และประเมินว่าปีหน้าจะแย่ลงอีก ขณะที่อัตราการว่างงานที่พุ่งสูงสุดในรอบ 7 ปี ทำให้ผู้บริโภคต่างชะลอการใช้จ่ายที่ไม่จำเป็น เพราะแม้แต่ตลาดรถยนต์ ซึ่งเป็นตัวเลือกสำคัญในการใช้จ่ายของคนอินเดียปีนี้ยอดขายก็
ลดลงเช่นกัน ซึ่งรวมถึงการซื้อทองคำในฐานะเครื่องประดับด้วย

แม้ว่าความต้องการ “ทองคำ” ของอินเดียยังอยู่ในระดับสูง แต่สัญญาณความต้องการที่ลดลงจากสภาพสังคมที่เปลี่ยนแปลงไป ยังเป็นคำเตือนสำหรับนักลงทุนให้ระมัดระวังความผันผวนของตลาดทองคำอินเดียที่อาจไม่ใช่ยุคทองอีกต่อไป