ต่างประเทศ

จีนตามบี้ “อาลีบาบา” เขย่าขวัญยักษ์เทค

YE AUNG THU / AFP

“อาลีบาบา กรุ๊ป โฮลดิ้ง” ของ “แจ็ก หม่า” โดนรัฐบาลจีนเล่นงานมาตั้งแต่ปีที่แล้ว (2020) เริ่มตั้งแต่ “แอนต์ กรุ๊ป” ฟินเทคซึ่งถูกสั่งระงับการขายหุ้นไอพีโอ และการสืบสวนแพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซ จากข้อกล่าวหาว่าบริษัทได้ “ผูกขาด”

ล่าสุดรัฐบาลจีนก็เข้ามายุ่งกับอาลีบาบาอีกครั้ง ด้วยการบีบให้บริษัทขายหุ้นสื่อในเครือออกไป หลังเป็นห่วงว่าธุรกิจสื่อในเครืออาลีบาบามีอิทธิพลต่อชาวจีนมากเกิน หนึ่งในนั้นคือสำนักพิมพ์ “เซาท์ไชน่า มอร์นิ่ง โพสต์” (SCMP)

เดอะ การ์เดี้ยน รายงานว่า รัฐบาลจีนได้พยายามควบคุมอาณาจักรสื่อของเครืออาลีบาบามาเป็นเวลานาน เนื่องจากได้เข้ามามีอิทธิพลต่อประชาชนอย่างมาก

“เจมี่ แมคเอวาน” นักวิเคราะห์จากแอนเดอร์ส อนาไลซิส กล่าวว่า เบื้องหน้าของพรรคคอมมิวนิสต์จีนมักจะช่วย “บ่มเพาะ” ให้ยักษ์เทคจีนขยายตัว แต่เบื้องหลังสมาชิกภายในรัฐบาลก็มี ทั้งฝ่ายที่ต้องการให้ยักษ์เทคขยายตัวมากขึ้น และฝ่ายที่กังวลว่า “ผู้นำ” ยักษ์เทคอย่าง “แจ็ก หม่า” จะมีอิทธิพลต่อประชาชนมากกว่ารัฐบาลจีน

จึงเป็นเหตุผลที่ต้องเข้าควบคุมสื่อ ซึ่งอาจเป็นช่องทางและกระบอกเสียงให้กับ “แจ็ก หม่า” ซึ่งเคยโจมตีหน่วยงานกำกับดูแลด้านการเงินของรัฐบาล ว่าเป็นตัวฉุดรั้งนวัตกรรมทางการเงิน

สำหรับ “อาลีบาบา” เป็นเจ้าของบริษัทสื่อมากมาย ตั้งแต่สำนักพิมพ์ “เซาท์ไชน่า มอร์นิ่ง โพสต์” สื่อภาษาอังกฤษชั้นนำของฮ่องกง ที่ได้ซื้อหุ้นมาเมื่อปี 2016 นอกจากนี้ ยังมีสำนักข่าวเศรษฐกิจของ “ยิไช มีเดีย กรุ๊ป” รวมถึงสำนักข่าวเทคโนโลยี “Huxiu.com” และ “36Kr.com”

นอกจากนี้ เครืออาลีบาบายังเป็นผู้ถือหุ้นหลักของ “เว่ยโบ” แพลตฟอร์มโซเชียลมีเดีย คล้ายคลึงกับเฟซบุ๊ก ที่ได้รับความนิยมในจีนอย่างมาก

โดยอาลีบาบาออกแถลงการณ์ว่า จุดมุ่งหมายของการลงทุนบริษัทสื่อก็เพื่อมาช่วยส่งเสริมธุรกิจค้าหลักของบริษัท และ “อาลีบาบา” ไม่ได้เข้ามาเกี่ยวข้องกับคอนเทนต์ที่บริษัทสื่อได้เผยแพร่ออกไปใด ๆ ขณะที่ “แกรี่ วิว” ซีอีโอของสำนักข่าวเอสซีเอ็มพี ระบุว่า อาลีบาบาจะยังคงลงทุนกับเอสซีเอ็มพี เพื่อให้เป็นไปตามเป้าหมายทางธุรกิจเหมือนเดิม ไม่มีการเปลี่ยนแปลงใด ๆ

อย่างไรก็ดี เริ่มมีกระแสพูดถึงผู้ที่สนใจซื้อ “เซาท์ไชน่า มอร์นิ่ง โพสต์” ตั้งแต่ปีที่แล้ว แต่ยังไม่มีรายละเอียด นอกจากระบุว่าเป็นบริษัทสัญชาติจีน

“คีธ ริชเบิร์ก” ประธานศูนย์วารสารศาสตร์และสื่อ มหาวิทยาลัยฮ่องกง มองว่า การบังคับขายหุ้นสื่อเป็นหนึ่งในวิธีที่รัฐบาลต้องการจะเข้ามาควบคุมจำกัดสื่อในฮ่องกง อย่าง “เอสซีเอ็มพี” หลังจีนบังคับใช้ “กฎหมายความมั่นคงแห่งชาติ” กับฮ่องกง เมื่อปีที่แล้ว ซึ่งได้จำกัดเสรีภาพของสื่อมากขึ้น

ขณะที่ก่อนหน้านี้ สำนักงานบริหารจัดการกฎระเบียบตลาดจีน ออกกฎหมายป้องกันไม่ให้ยักษ์เทคผูกขาดตลาด โดยสัปดาห์ที่ผ่านมา มีบริษัทเทคโนโลยีถึง 12 ราย ที่ถูกสั่งปรับ หลังละเมิดข้อกฎหมายนี้ ซึ่งทั้งหมดทำให้นักลงทุนเริ่มเป็นห่วงว่า รัฐบาลจีนจะเข้ามาควบคุมบริษัทเทคโนโลยีมากขึ้น หลังจากธุรกิจขยายตัวและขยายอิทธิพลอย่างมาก ทำให้เกิดความกังวลว่ายักษ์เทคอย่าง เทนเซนต์ และไบต์แดนซ์ อาจจะเป็นรายต่อไป