ถอดกลยุทธ์ ‘เอสโซ่’ ธุรกิจน้ำมันที่เติบโตด้วยองค์กรมั่นคง ควบคู่การพัฒนาสังคมที่ยั่งยืน

นับเป็นเวลาเกือบ 130 ปี ที่สถานีบริการน้ำมัน ‘เอสโซ่’ และบริษัทในเครือเอ็กซอนโมบิล อยู่เคียงข้างคนไทยและมีส่วนร่วมในการเติบโตทางธุรกิจมากมาย ทั้งยังผ่านวิกฤตต่างๆ มานับครั้งไม่ถ้วน แต่สิ่งที่ทำให้ยังคงแข็งแกร่งและเติบโตได้อย่างต่อเนื่องคือการเป็นองค์กรที่มีวัฒนธรรมแข็งแกร่งและพร้อมเรียนรู้ตลอดเวลา รวมถึงมีความมุ่งมั่นพัฒนาองค์กรให้เป็นต้นแบบของสังคมที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมอีกด้วย

หนึ่งในผู้ร่วมขับเคลื่อนให้เอสโซ่เติบโตและหยัดยืนอย่างเข้มแข็งในปัจจุบัน นั่นคือ
ชัชวาลย์ หงษ์เจริญไทย ผู้จัดการส่วนปฏิบัติการน้ำมัน
บริษัท เอสโซ่ (ประเทศไทย) จำกัด (มหาชน) และกรรมการบริษัท ท่อส่งปิโตรเลียมไทย จำกัด ที่มาเล่าย้อนถึงจุดเริ่มต้นของการทำงานว่า ในอดีตเคยทำงานบริษัทผลิตชิ้นส่วนรถยนต์มา
2 ปี ก่อนจะเริ่มงานกับบริษัท เอ็กซอนโมบิล จำกัด ในปี 2547 ในตำแหน่ง นักวิเคราะห์และวางแผนการจัดส่งสินค้า (delivery analyst and dispatch planner) ในส่วนงานการ
จัดส่งน้ำมัน สำหรับธุรกิจน้ำมันของเอ็กซอนโมบิล ประเทศญี่ปุ่น จึงมีโอกาสได้ไปเรียนรู้และรับงานดังกล่าวในประเทศญี่ปุ่นอีก 1 ปี

หลังจากนั้นก็มีโอกาสทำงานในบริษัทอีกหลากหลายสายงาน ทั้งแผนกโลจิสติกส์ ไม่ว่าจะเป็นหัวหน้างานด้านการจัดส่ง ผู้เชี่ยวชาญด้านโลจิสติกส์ และผู้จัดการขนส่ง (Fleet Manager) หรือการจัดการคลังน้ำมันในตำแหน่งนายคลังน้ำมันเอสโซ่ลำลูกกา รวมถึงเคยเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านโครงการผู้จัดการกิจการค้าร่วม (business venture manager) 

ทั้งยังมีประสบการณ์ในการดูแลธุรกิจการผลิตก๊าซธรรมชาติ ในตำแหน่งรองประธาน
บริษัท เอ็กซอนโมบิล เอ็กซ์โพลเรชั่น แอนด์ โพรดักชั่น โคราช อิงค์ ก่อนที่ปัจจุบันจะมาดำรงตำแหน่งผู้จัดการส่วนปฏิบัติการน้ำมันแห่งประเทศไทย ควบคู่กับตำแหน่งกรรมการ
บริษัท ท่อส่งปิโตรเลียมไทย จำกัด

ชัชวาลย์ หงษ์เจริญไทย

“ส่วนปฏิบัติการน้ำมัน คือ หน่วยปฏิบัติการสำคัญในธุรกิจกลางน้ำของบริษัท เป็นตัว
ขับเคลื่อนหรือขนถ่ายน้ำมัน และก๊าซ รวมถึงเคมีภัณฑ์ต่างๆ จากโรงกลั่นไปยังสถานีบริการ
จนไปสู่ผู้บริโภค ส่วนปฏิบัติการน้ำมันที่เราดูแล สามารถแบ่งเป็นคลังที่เอสโซ่ควบคุมการปฏิบัติงาน ได้แก่ คลังศรีราชา ซึ่งเป็นคลังขนาดใหญ่และซับซ้อน เพราะมีสินค้าหลากหลายและครอบคลุมมากที่สุด ทั้งน้ำมันใส น้ำมันเตา ยางมะตอย ก๊าซ LPG และเคมีภัณฑ์ต่างๆ
นอกจากนี้ยังมีคลังลำลูกกา และคลังลำปางอีกด้วย” 

Advertisment

นอกจากนี้ ชัชวาลย์ บอกอีกว่า ส่วนปฏิบัติการน้ำมันยังมีทำหน้าที่กำกับดูแลการทำงานของคลังน้ำมันร่วมทุน (joint venture terminals) และคลังน้ำมันอื่นที่บริษัทไปใช้บริการอีกหลายคลังทั่วไทย เพื่อให้มั่นใจว่าการส่งต่อพลังงานให้ถึงมือลูกค้าเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ รักษามาตรฐาน คุณภาพ และบริการที่เป็นเลิศ เพื่อให้ลูกค้าพึงพอใจและกลับมาใช้บริการอีก 

อีกทั้งมีการจัดกิจกรรมส่งเสริมความปลอดภัยในหมู่พนักงานขับรถน้ำมันในช่วงวันหยุดเทศกาลต่างๆ ซึ่งมีโอกาสเกิดอุบัติเหตุได้ง่าย อาทิ เทศกาลปีใหม่และสงกรานต์ เพื่อเน้นย้ำและปลูกฝังเรื่องความปลอดภัย เป็นการส่งต่อความห่วงใยที่มีต่อพนักงานขับรถ
ไปจนถึงครอบครัวของพวกเขาอีกด้วย 

‘courage’ และ ‘care’ แนวทางที่เอสโซ่ยึดมั่นพัฒนาบุคลากร 

Advertisment

เมื่อเอสโซ่มีกระบวนการทำงานที่พร้อมส่งต่อพลังงานอย่างมีประสิทธิภาพ และมีการให้บริการต่างๆ ที่เป็นเลิศแล้ว ยังเปิดกว้างรับฟังความคิดเห็นและเรียนรู้การทำงานของทีมงานในองค์กร โดยยึดหลัก courage กับ care เป็นพิเศษ 

“เริ่มจาก courage โดยเราเปิดกว้างให้คนในองค์กรกล้าที่จะคิดนอกกรอบ ริเริ่มสิ่งใหม่ๆ
ได้อย่างอิสระ ไม่จำเป็นต้องยึดติดกับวิธีการทำงานหรือกรอบความคิดแบบเดิมๆ เน้นให้ปรับเอาเทคโนโลยีใหม่ๆ มาใช้ เพื่อปรับปรุงประสิทธิภาพ และลดค่าใช้จ่ายที่ไม่จำเป็น 

“ดังเช่น ในปี 2565 เราได้ริเริ่มโครงการต่างๆ มากกว่า 40 โครงการ ซึ่งเป็นผลมาจากการ
ส่งเสริมให้มีการนำเสนอไอเดียใหม่ๆ รวมถึงเน้นย้ำแนวคิด fail fast, learn fast
ที่เราจะไม่จมอยู่กับความผิดพลาดใดๆ นานเกินไป และคอยสังเกตว่าบุคลากรยังขาดอะไร
เพื่อให้สามารถเข้าไปช่วยเหลือ หรือพัฒนาได้อย่างตรงจุดยิ่งขึ้น” 

ขณะเดียวกันยังให้ความสำคัญกับบุคลากร ซึ่งก็คือ care โดยมีการวางแผนพัฒนาบุคลากรที่ชัดเจน เปิดรับฟังความต้องการ หรือความจำเป็นของแต่ละบุคคล มีการบันทึกข้อมูลเหล่านี้ไว้อย่างเป็นระบบ เปิดโอกาสสำหรับการโยกย้าย เพื่อดึงศักยภาพและความสามารถของแต่ละคนออกมาให้ได้มากที่สุด โดยยังเคารพการตัดสินใจของแต่ละคน

“ผมตั้งใจว่าจะลงไปสัมผัสหน้างานอย่างน้อยสัปดาห์ละ 2 ครั้ง เพื่อรับรู้ความต้องการและความคิดเห็นของบุคลากรหน้างานจริงๆ ใส่ใจทุกคนโดยไม่เลือกปฏิบัติ ผมมองว่าทุกคนเป็นคนในครอบครัว และอยากให้ทุกคนตื่นมาทำงานอย่างมีความสุข” ผู้จัดการส่วนปฏิบัติการน้ำมัน เอสโซ่ (ประเทศไทย) กล่าวและบอกอีกว่า

สำหรับการพัฒนาคลังน้ำมัน ทั้งระบบปฏิบัติการ รวมถึงการให้บริการแก่ลูกค้าที่เข้ามาใช้บริการที่คลังน้ำมันเอสโซ่ มีการใช้แนวคิด customer centric โดยจัดทำแบบสอบถามให้พนักงานขับรถแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับข้อควรปรับปรุงของระบบ ตั้งแต่เริ่มเข้ามา, ขณะรอเติมสินค้า, จนกระทั่งเติมเสร็จและออกจากคลังไป เมื่อทราบจุดที่สามารถปรับปรุงได้แล้ว ก็ดำเนินการแก้ไขอย่างจริงจัง

ทั้งนี้ โรงกลั่นน้ำมันเอสโซ่ ศรีราชา จะเป็นโครงการนำร่องในการนำเอาเทคโนโลยีสมัยใหม่มาใช้จัดการคิว (queuing system) ที่จะขยายไปสู่การลงทะเบียนผ่านโทรศัพท์มือถือ เพื่อลดเวลาพนักงานขับรถที่ต้องรอในการเติมสินค้า และยังมีการปรับปรุงภูมิทัศน์ สิ่งอำนวยความสะดวกของพื้นที่นั่งรอ ให้ตอบสนองความต้องการของลูกค้าตามยุคสมัยที่เปลี่ยนไปอีกด้วย

‘มุ่งมั่นพาองค์กรไปสู่สังคมคาร์บอนต่ำ’ คือ ความท้าทายในยุคปัจจุบัน

“ความท้าทายของผมในฐานะผู้จัดการส่วนปฏิบัติการน้ำมัน คือ จะพาองค์กรเปลี่ยนผ่านไปสู่สังคมคาร์บอนต่ำได้อย่างไร” 

นี่เป็นโจทย์ใหญ่ที่ ชัชวาลย์ พยายามหาแนวทางที่จะทำอย่างไรให้พนักงานมั่นใจว่า บริษัทจะยังคงสามารถให้บริการด้านพลังงานต่อไปได้ในอนาคต กล่าวคือ ต้องคิดบวกและมองหาโอกาสทางธุรกิจอยู่เสมอ ไม่จำกัดอยู่ในกรอบเฉพาะเพียงงานในขอบเขตหน้าที่ของตัวเองเท่านั้น แต่ยังคงใส่แรง ใส่พลังของตัวเองลงไปในโอกาสที่เข้ามา เพื่อเชื่อมโยงเครือข่ายทีมงานที่มีอยู่ และคิดเสมอว่า จะทำอะไรเพื่อช่วยบริษัทและช่วยสังคมโดยรวมได้อีกบ้าง

เช่น การให้ความรู้เกี่ยวกับการดักจับและกักเก็บคาร์บอน (carbon capture storage หรือ CCS) แก่เพื่อนพนักงานและบุคคลภายนอก ซึ่งที่ผ่านมา ได้มีการเดินทางไปบรรยายให้ความรู้ในการประชุมวิชาการ Petromat Symposium ที่จัดโดย วิทยาลัยปิโตรเลียมและปิโตรเคมี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 

นอกจากนี้ ยังเชิญทีมผู้เชี่ยวชาญจาก เอ็กซอน โมบิล คอร์ปอเรชั่น สหรัฐอเมริกา มาร่วมแบ่งปันความรู้เกี่ยวกับ CCS ทั้งภาคการศึกษา ภาคเอกชน หน่วยงานต่างๆ ของภาครัฐและองค์กรอิสระ เพื่อให้ความรู้ ความเข้าใจอย่างแท้จริงในเรื่องการกักและเก็บคาร์บอน และเทคโนโลยีต่างๆ จากบริษัทที่มีความเชี่ยวชาญ ซึ่งจะมีส่วนช่วยลดภาวะโลกร้อนและส่งเสริมการเปลี่ยนถ่ายสู่พลังงานสะอาดในอนาคต

นับว่า ‘เอสโซ่’ เป็นองค์กรที่มีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง เพื่อตอบสนองความต้องการใช้พลังงานที่เพิ่มขึ้น ทั้งยังสร้างและพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมในประเทศต่างๆ  ให้เติบโตอย่างยั่งยืนอีกด้วย นอกจากนี้ยังคงมุ่งมั่นพัฒนาบุคลากรในองค์กรให้มีคุณภาพ เพราะมีแนวคิดว่าหากพนักงานมีคุณภาพและทุ่มเทในการทำงาน จะทำให้เกิดแรงบันดาลใจและสามารถผลิตผลงานออกมาอย่างเต็มที่ต่อไป