สุขภาพดีกับรามาฯ

ข้อไหล่ติด ฟื้นฟูได้

ข้อไหล่ติด
คอลัมน์ : สุขภาพดีกับรามาฯ
ผู้เขียน : อ.นพ.เตชิต จิระวิชิตชัย 
ภาควิชาเวชศาสตร์ฟื้นฟู คณะแพทยศาสตร์ รพ.รามาธิบดี ม.มหิดล

ข้อไหล่ติด ขยับนิดขยับหน่อยก็ปวด อาการนี้ฟื้นฟูและป้องกันได้แค่ทำให้ถูกวิธี อาการคือไม่สามารถยกแขนได้สุด จะรู้สึกปวดเวลายกแขนไปเกือบสุดทั้งด้านหน้า ด้านข้างหรือไขว้แขนไปด้านหลัง อาจไม่ใช่โรคร้ายแรง แต่ก็เป็นอุปสรรคในการใช้ชีวิตประจำวัน สาเหตุ เช่น อายุมากขึ้น โรคประจำตัวที่เชื่อมโยง หรือพฤติกรรมที่ทำซ้ำ ๆ มักเป็นในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย

ฟื้นฟูให้ถูกวิธี

1.หากเป็นเยอะ ขยับเพียงเล็กน้อยก็ปวด อาจต้องพักการใช้งาน

2.รับการตรวจ ประเมินการรับยาช่วยลดการอักเสบบริเวณข้อไหล่ ต้องตรวจดูว่ามีข้อห้ามในการใช้ยาเหล่านั้นหรือไม่

3.ประคบเย็นช่วงที่อักเสบแบบเฉียบพลัน ใช้เวลา 2-3 วัน ให้อาการปวดดีขึ้น ขยับไหล่ได้

4.รักษาและทำกายภาพบำบัดที่โรงพยาบาล เช่น ทำอัลตราซาวนด์ ลดการอักเสบ ทำให้เนื้อเยื่อบริเวณนั้นคลายตัว หากมีอาการไม่มาก หรือไม่สะดวกก็ประคบอุ่น และทำท่ากายภาพเองที่บ้านได้เลย

4 ท่ากายภาพบำบัดเองที่บ้าน

ท่าที่ 1 ง่ายที่สุดคือ หันหน้าเข้ากำแพง เหยียดข้อศอกให้ตรง เอามือไต่ขึ้นกำแพงขึ้นไปเรื่อย ๆ จนรู้สึกตึง แต่ไม่ต้องให้ปวด หากห่างเกินไปให้ขยับเข้ากำแพงอีกนิด จากนั้นนับ 1-10 ค้างไว้ช้า ๆ ไม่ต้องกลั้นหายใจ ข้อศอกต้องตรง และค่อย ๆ ไต่ลงเรื่อย ๆ ไม่ต้องรีบ หากปล่อยลงทันทีจะยิ่งเจ็บ

ท่าที่ 2 หันด้านข้างลำตัวเข้ากำแพง ตั้งฉากกับกำแพง 90 องศา เหยียดข้อศอกให้ตรงแล้วค่อย ๆ ไต่ขึ้นให้รู้สึกตึง ทำค้างไว้แล้วนับ 1-10 แล้วค่อย ๆ ไต่ลง อย่าสะบัด ผู้ป่วยบางรายอาจมีเนื้อเยื่อที่อักเสบ เมื่อแขนติดจะหันหน้าเข้ากำแพงไปด้วย

สำหรับท่าที่ 1-2 หากไม่มีผนังหรือกำแพงให้กายภาพที่โต๊ะทานข้าวแทน โดยนั่งลงและไต่มือไปตามโต๊ะทานข้าวได้เลย อาจต้องมีการปรับความห่างของเก้าอี้ ไม่แนะนำให้ใช้เก้าอี้เลื่อนแบบมีล้อจะทำให้กระชากและยิ่งเจ็บไหล่ได้ การทำท่ากายภาพทุกครั้ง ศอกต้องเหยียดตรงหมด

ท่าที่ 3 การหมุนข้อไหล่ออกนอก โดยใช้ผ้าขนหนูหรือผ้าเช็ดตัวเป็นตัวช่วย จับผ้าทั้งสองข้างจากข้างหลัง เอามือข้างที่ปวดไว้ด้านบน เอามือข้างที่ไม่ปวดอยู่ด้านล่าง เพื่อคอยดึงผ้าลงมา มือขวากำไว้ไม่ต้องเกร็ง

ท่าที่ 4 ท่าสุดท้ายหมุนข้อไหล่เข้าใน สลับมือของท่าที่ 3 คือมือข้างที่ไม่ปวดอยู่ด้านบน จับผ้าดึงขึ้น ส่วนมือข้างที่ปวดอยู่ด้านล่างจับผ้าไว้ให้กำเฉย ๆ ไม่ต้องดึง นับค้าง 1-10

อาการข้อไหล่ติดหายได้เอง แต่อาจใช้เวลานาน 1-2 ปี และอาจไม่สามารถกลับมายืดได้สุดเหมือนข้างที่ปกติ หากใครเป็นข้อไหล่ติดแนะนำให้กายภาพด้วยตัวเอง จะช่วยให้หายเร็วขึ้น การนับ 1-10 ถือเป็นการทำ 1 ครั้ง ควรทำในตอนเช้า 10 ครั้ง เย็น 10 ครั้ง อาการดีขึ้นแน่นอน หากมีอาการเจ็บหรืออักเสบมากขึ้น ควรมาปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญโดยเร็ว